حضرت ابوطالب(ع) از دیدگاه مراجع تقلید

حضرت ابوطالب(ع) مرد نمونه مکه و عموى عالیقدر پیامبر(ص) و مدافع صمیمى و حامى آن حضرت(ص) که از آغاز دعوت پیغمبر پیوسته با عقل و درایت، مرز بین حضرت و قریش را حفظ کرده و به حمایت برادرزاده خویش و پیشرفت دین خدا اهتمام داشت، سرانجام در 26 رجب سال دهم بعثت رسول خاتم(ص) جهانى فانى را وداع گفت و به جوار رحمت‏ حق شتافت.

به مناسبت سالروز شهادت سرور خاندان بنی‌هاشم حضرت ابوطالب بن عبدالمطلب(ع) به بازخوانی پیام مراجع عظام تقلید درباره جایگاه و نقش بزرگ حامی پیامبر(ص) می‌پردازیم:

*آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی

در تاریخ اسلام کمتر کسی را می‌یابیم که مانند ابوطالب در دفاع از اسلام در روز غربت آن کوشیده باشد و اگر حمایت‌های بی دریغ آن بزرگوار نبود، درخت نوپای اسلام به ثمر نمی‌نشست.

ابوطالب در سخت ترین حالات پیامبر(ص) و مسلمین یعنی در آن سه سال که آن‌ها در دره مخصوصی در نزدیکی خانه خدا که بعداً به شعب ابیطالب معروف شد، در محاصره دشمن بودند، مانند پروانه گرد شمع وجود پیامبر اسلام(ص) می‌چرخید و با تمام وجود در حفظ او می‌کوشید.

هر شب محل خواب و استراحت پیامبر را عوض می‌کرد و فرزند دلبندش را در جای او می‌خوابانید و به او می‌فرمود: «من تو را فدای فرزند عبدالله یعنی پیغمبر اسلام(ص) کردم»، او از همان کودکی به سبب امارات و نشانه‌های روشن به آینده پیغمبر اسلام(ص) پی برده بود و در حفظ و حراستش از کینه دشمنان سخت می‌کوشید و در واقع از مؤمنان به پیامبر اسلام(ص) قبل از نبوتش بود، حتی در زمانی که پیامبر کودک شیرخواری در قنداقه بود، به وسیله او از خداوند باران طلبید و خشکسالی سرزمین مکه برطرف شد.

و شعر معروف:

وابیض یستسقی الغمام بوجهه

ثمال الیتامی عصمه للارامل

که ابوطالب بعداً سروده و بسیاری از دانشمندان شیعه و اهل سنت آن را در کتاب‌های خود به عنوان یادگار آن زمان نقل کرده‌اند، گواه روشن همین امر است، او بارها در شعر و نثرش ایمان محکم خود را نسبت به پیامبر اسلام(ص) نشان داده است، اما بزرگترین تهمت را به او زدند و گفتند: ابوطالب کافر از دنیا رفت و به این ترتیب تمام کینه‌هایی را که نسبت به فرزندش علی(ع) داشتند، نسبت به پدر بروز دادند و تمام شواهد تاریخی را نادیده گرفتند.

اگر جز این شعر معروف ابوطالب در مدح پیغمبر اکرم(ص) در دست نبود کافی بر بطلان این تهمت ناروا بود آنجا که می‌گوید:

لقد اکرم الله النبی محمدا

فاکرم خلق الله فی الناس احمد

وشق له من اسمه لیجله

فذو العرش محمود و هذا محمد

*آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی

برحسب آنچه در «مصباحین» مصباح شیخ و مصباح کفعمی از ابن عیاش مؤلف کتاب نفیس «مقتضب الاثر فی ائمه الاثنی عشر» منقول است، وفات آن حضرت در روز 26 رجب سال 10 بعثت که به عام الحزن نامیده شد اتفاق افتاده، حضرت ابوطالب(ع) از اول شروع و ظهور این دین حنیف، یگانه کسی بود که آن را تحت حمایت گرفت.

همان بزرگمرد ارجمندی که از اجتماع قریش و نقشه‌ها و تهدیدات و قطع روابط و آزار و اذیت ایشان بیم نداشت و تا زنده بود با خلوص نیت از پیامبر اسلام(ص) حمایت کرد و به او گفت: «اذهب یابن اخی! فقل ما احببت فوالله لا اسلمک لشی ء ابدا»، ای پسر برادرم! برو و هرچه دوست داری بگو، به خدا سوگند تو را در هیچ پیشامدی تنها نمی‌گذارم.

مقام آن حضرت چنان رفیع بود که پیامبر(ص) در مصیبتش گریان شد و اندوهگین شد، پس از و فات ابوطالب، قریش بر پیامبر مرارت‌هایی رساندند که در حیات ابوطالب جرأت انجام آن را نداشتند، سال وفات دو یار دیرین پیامبر(ص)، حضرت ابوطالب و حضرت خدیجه ام‌المؤمنین(س) عام الحزن نام گرفت، ابوطالب سید بطحاء، پیر قریش و رئیس مکه و قبیله بود.

ایشان جمیع فضایل اخلاقی را دارا بودند، همه به او احترام می‌گذاشتند و شخصیت و مکارم اخلاقش را می‌ستودند، به طور قطع، بر همه امت اسلامی لازم و واجب است که قدر خاندان ابوطالب را بدانند و خدمات و رنج و مصائب آنان را در یاری پیامبر(ص)، نصرت دین و اعتلای کلمه دین فراموش نکنند.

*آیت‌الله حسینعلی نوری همدانی

حضرت ابوطالب والد بزرگوار حضرت مولای متقیان امیرمؤمنان(ع) دارای شخصیت اسلامی بسیار والایی است و حق بسیار بزرگی به اسلام و مسلمین دارد که به قول ابن ابی الحدید «ولولا ابوطالب وابنه لما مثل الدین شخصا فقایا» یعنی اگر ابوطالب و فرزند او علی نبودند، دین اسلام هرگز تثبیت نمی‌شد، او نسبت به پیغمبر بزرگ اسلام حضرت محمد(ص) از جهت محبت و مساعدت و نصرت ممتاز و در تاریخ اسلام از این نظر جایگاه بسیار بلندی دارد .

*آیت‌الله محمدعلی علوی گرگانی

حضرت ابوطالب(ع) پدر بزرگوار حضرت امیرالمؤمنین(ع) در بین تمامی صحابه رسول گرامی اسلام(ص) قطعاً مظلومترین شخص است، زیرا این بزرگوار در زمانی که رسول معظم اسلام(ص) هیچ گونه حامی و پشتیبانی نداشت، یکه و تنها به حمایت آن حضرت برخاست و تمامی مشکلات را به جان خرید، ولی متأسفانه تاریخ به ایشان ظلم مضاعف نمود و نسبت‌های ناروا را به او داد که با شواهد قطعی تاریخی در تعارض مسلم است و مثال ایمان ایشان، مثال مؤمن آل فرعون است که ایمانش را مخفی می‌کرد تا بتواند به اهداف عالیه‌اش برسد و از هر چه در این زمینه کارهای تحقیقی صورت گیرد که چهره درخشان و مظلوم آن مظلوم تاریخ از آیینه زنگار خارج شود.