آیت الله جوادی آملی: حادثه منا اگر قتل عمد نبود قتل شبه عمد است

این مرجع تقلید در جلسه درس اخلاق هفتگی خود که همزمان با سالروز واقعه «مباهله» و نیز جریان خاتم‌بخشی علی‌بن‌ابی‌طالب(سلام الله علیه) برگزار شد، با ارج نهادن این دو واقعه بزرگ صدر اسلام، به معنای لغوی مباهله و علت تاریخی آن پرداخت و اظهار کرد: «بِهال»؛ یعنی تضرّع و ناله، اصل مباهله به معنای تضرّع، زاری و ناله کردن به درگاه خدا برای انجام کاری است؛ یک وقت آن کار جریان خصومت بین حق و باطل، صدق و کذب، خیر و شرّ، حَسن و قبیح است و چون ذات اقدس الهی هم (خَیْرُ الْحاکِمینَ) و هم (خَیْرُ الْفاصِلینَ) است، اگر تشخیص مطلبی دشوار بود خدای سبحان با برهان و دلیل آن مطلب را حل می‌کند، اگر کسی نفهمید آن را بازگو می‌کنند، تبیین می‌کنند، شرح و بسط می‌دهند تا برای او روشن شود ولی اگر کسی فهمید اما عامداً بیراهه رفت خداوند راه مباهله را باز گذاشته است.

او ادامه داد: راه مباهله این است که انسان از راه تضرّع و ناله از خدای سبحان بخواهد که این امر را با نازل کردن عذاب فیصله بدهد تا دامنگیر آن‌ انسان تبهکار منکر بشود و انسان وارسته را معرفی کند و نجات دهد.

آیت الله جوادی آملی با اشاره به چرایی وقوع مباهله میان رسول اکرم (ص) و مسیحیان نجران، اظهار داشت: وقتی اسلام از مکه به مدینه آمد در حقیقت اسلام از محدوده ملّی و محلّی بودن به بخش منطقه‌ای و جهانی سرایت کرد، در این فرصت مسئله مباهله مطرح شد. پیغمبر در همان آغاز، نبوّت و رسالتش جهانی بود منتها عملیاتی کردن و اجرایی شدنش تدریجی صورت گرفت؛ یعنی اول ملّی و محلّی و بعد منطقه‌ای و جهانی این دعوت انجام پذیرفت؛ در مرحله اول حوزه مسلمان‌ها، بعد در حوزه موحّدان که اعم از مسیحی و کلیمی و زرتشتی و مانند آن بودند و بعد در حوزه جهانی برای آنهایی که موحد نبودند.

او مشکل اساسی مسیحیان نجران را نشناختن توحید، ندانستن معنای نزول فرشته و کیفیت وحی‌یابی عنوان و اذعان داشت: مشکل جدّی مسیحیان نجران، نشناختن توحید و معنای نزول فرشته و کیفیت وحی‌یابی بود؛ نجرانی ها این موارد را نمی‌توانستند درک کنند. مسیحی‌ها می‌گفتند وجود مبارک عیسای مسیح از آن جهت که پدر ندارد و پیدایش انسان بدون پدر ممکن نیست معاذ الله عیسی فرزند خداست و ابن‌الله است. این تفکّر تجسّمیِ باطل در محدوده مسیحیت بود، این معنا برای مسیحیت حل نشده بود که خدا (لَمْ یَلِدْ) است، خدا (لَمْ یُولَدْ) است.

این مرجع تقلید در ادامه بیان کرد: رسالت حضرت خاتم، رحمتی به مسیحی‌های نجران و غیر نجران داد و آنها آمدند برای محاجّه، احتجاج کردند که عیسی ابن‌الله است برای اینکه ممکن نیست کسی بدون پدر به دنیا بیاید. ذات اقدس الهی به وسیله آیات اول برهان و دلیل اقامه کرد، پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) آن دلیل و برهان را برایشان روشن کرد اما وقتی قانع نشدند؛ یعنی عالماً عامداً بعد از اینکه مطلب برایشان روشن شد آن‌گاه انکار کردند جریان مباهله پیش آمد.

او با اشاره به آیاتی از سوره مبارکه آل عمران در رابطه به جریان خلقت حضرت آدم علیه السلام گفت: در بخشی از آیات سوره آل‌عمران فرمود به اینها بگو آدم دو بخش دارد: بدن دارد که آن را سلول‌های بنیادی که فراوان شده است تشکیل می دهند، و یک بخش (کُنْ فَیَکُونُ) دارد که دیگر در اختیار کسی نیست و فقط در اختیار خداست و آن روح‌بخشی است؛ شما چرا درباره آدم نمی‌گویید «ابن‌الله»؟!، این برهان مسئله است، آنها قانع نشدند، آیه بعد نازل شد که فرمود آنها را به مباهله دعوت کن؛ شما تبهّل و ابتهال کنید با تضرّع و ناله از من کار بخواهید من مسئله را فیصله می‌دهم، با نازل کردن عذاب به حیات آنها خاتمه می‌بخشم تا روشن شود که حق کدام است باطل کدام؟ صدق کدام است و خیر کدام؟ حَسَن کدام است و قبیح کدام؟ من (خَیْرُ الْفاصِلینَ) هستم.

آیت الله جوادی آملی جریان مباهله را از افتخارات بزرگ شیعه برشمرد و اظهار داشت: روز معیّن، زمان معیّن، زمین معیّن که مشخص شد دیدند وجود پیغمبر(علیه و علی آله آلاف التحیّه و الثناء) آمده، امیرالمؤمنین همراه اوست، فاطمه زهرا همراه اوست، حسن و حسین(علیهم الصلاه و علیهم السلام) همراه اوست، برخی از آنها که زاده روحانیت و معنویت داشتند گفتند این ذوات قدسی اگر به کوه نفرین کنند متلاشی می‌شود، از مباهله کردن صرف‌نظر کردند حاضر شدند که جزیه بدهند و در پناه دولت اسلام بمانند. این آیه مباهله فخری برای همه ماست.

او در فراز دیگری از سخنان خود خطر جریانی که در صدد تحریف جریان مباهله است را گوشزد کرد و متذکر شد: ما دشمنان فراوانی داریم چرا که وقتی در روز روشن وجود مبارک پیغمبر(علیه و علی آله آلاف التحیّه و الثناء) فاطمه زهرا را، امام حسن را، امام حسین را، علی‌بن‌ابی‌طالب را همراه خود و به عنوان همکار خود به مباهله بردند بعد از چند صباحی سقیفه و امثال سقیفه مسلّط شدند و اجازه نقل حدیث را ندادند لذا شبهه عدم حضور حضرت امیرالمومنین در مباهله از سمت دشمنان القاء شده است لذا لازم است شما فریاد بزنید، مباهله تنها این نیست که ما روزه بگیریم و آن دعا را بخوانیم، باید این «بهال» معنا شود، آیه معنا شود، کنگره‌ای برای مباهله باید گرفته شود تا روشن شود این «بهال»؛ یعنی چه؟ حضور علی‌بن‌ابی‌طالب چه سهمی دارد؟ حضور صدیقه کبرا چه سهمی دارد؟ اگر روز مباهله را به همین اکتفا کنیم آن‌ها هم در مهم‌ترین کتاب‌هایشان بنویسند که علی‌بن‌ابی‌طالب نبود دیگران به چه چیزی مراجعه کنند؟ بنابراین وظیفه ما در این روزها احیای امامت و احیای ولایت است .

این مرجع تقلید در پایان این جلسه با محکومیت مجدد حادثه غمبار منا، اظهار داشت: این حادثه خطای محض نبود، اگر قتل عمد نبود، قتل شبه ‌عمد است و حُکم فقهی آن، حکم فقهی شبه‌عمد را دارد نه خطا، پروردگارا جانباختگان حادثه تلخ شبه‌عمد منا را مشمول رحمت ویژه خودت قرار بده!

او برای بازماندگان جان باختگان حادثه منا صبر جمیل و اجر جزیل از درگاه الهی مسئلت کردند.

انتهای پیام

منبع: شفقنا