ماجراجویی بزرگ؛آیا ترکیه بازنده بزرگ جنگ سوریه خواهد شد؟

پارسینه/آرش رازانی: خبر غیر مترقبه و غافلگیر کننده بود : یک فروند جنگنده روسیه بر فراز مناطق مرزی سوریه و ترکیه توسط نیروی هوایی ترکیه مورد اصابت قرار گرفت و سرنگون شد.یک شوک بزرگ که به سرعت به صدر اخبار جهان راه یافت.

متعاقب آن ترکیه ضمن اعلام اینکه حریم هوایی ترکیه توسط این جنگنده نقض شده ؛خبر از هشدار هایی داد که پیش از شلیک به این هواپیما داده شده بود.به دنبال این حادثه ،روسیه درخواست نشست اضطراری شورای امنیت برای بررسی حادثه را داد و ترکیه نیز برای گزارش ما وقع از ناتو درخواست نشست اضطراری کرد.اما چرا ترکیه وارد چنین بازی خطرناکی شده است؟

پس از ورود روسیه به عملیات نظامی در سوریه که با واکنش شدیدی از جانب ائتلاف تحت رهبری آمریکا مواجه نشد و پس از آن وقایع تروریستی پاریس که باعث ورود فرانسه به جنگ علیه داعش و زمینه ساز نزدیکی بین روسیه و ائتلاف برای مبارزه با داعش به عنوان دشمن مشترک گردید ؛ شرایط استراتژیک بازیگران منطقه ای دستخوش تغییر و تحول شد.

ترکیه اما به عنوان حامی گروه هایی مانند ارتش آزاد در سوریه خود را در معرض بر باد رفتن یک شبه ی اهدافش در سوریه یافت.

اهداف ترکیه در منازعه سوریه به صورت عمده شامل این موارد است : تقویت نقش منطقه ای از طریق تضعیف همسایه جنوبی،تضعیف علوی تبارهای های ترکیه به عنوان یک گروه قومی بزرگ از طریق سقوط دولت علوی بشار اسد و امکان اعمال قدرت نظامی علیه گروه های کرد معارض ترکیه که در خاک سوریه پناه گرفته و سازماندهی می شوند.هر سه این اهداف در حال حاضر در معرض از دست رفتن اند.

زیرا اولا با حضور قدرت بزرگی مانند روسیه و موفقیت های به دست آمده از طریق همکاری ایران و ارتش سوریه و حزب الله، ترکیه و نیروی تحت حمایتش به سرعت به عامل درجه چندم و کم اهمیت در تعیین سرنوشت سوریه تبدیل شده اند.

ثانیا در صورت عدم فروپاشی دولت فعلی سوریه امکان تضعیف علوی ها جای خود را به تقویت آنها به عنوان یک قومیت پیروز و قهرمان با نمادی مانند بشار اسد خواهد داد .

ثالثا و از همه مهم تر اینکه گروه های مسلح کرد روز به روز بیشتر تقویت شده و رسما به عنوان یکی از نیروهای مهم و تاثیر گذار در جنگ با داعش تلقی می شوند.همکاری آنها با ارتش سوریه در عملیات مشترک با ارتش سوریه خبر بسیار بدی برای دولت ترکیه است.

با توجه به موارد فوق،ترکیه با هدف قراردادن جنگنده روسیه و اصرار در کشاندن پای ناتو به ماجرا،قصد دارد به هر قیمتی که شده از اتحاد راهبردی روسیه ،ایران و دولت سوریه از یکسو و ائتلاف تحت رهبری آمریکا از سوی دیگر جلوگیری کرده و با ایجاد اختلاف بار دیگر نقش خود را در سوریه پر رنگ کند.

این موضوع آن قدر برای دولت ترکیه حیاتی است که وارد قماری به بزرگی رویارویی نظامی با روسیه -البته به پشتگرمی ناتو- شه است .قماری که معلوم نیست چگونه ترکیه برد خود را در ان پیش بینی کرده است.

البته خبر ورود رسمی یک گردان رزمی - زرهی روسیه به حلب برای آغاز جنگ زمینی در سوریه طی روز گذشته و امروز نیز می تواند یکی از دلایل پنهان این حرکت ترکیه باشد.اگر فرض کنیم که خط قرمز ناگفته ناتو برای تحمل عملیات نظامی روسیه در سوریه ،محدود شدن آن به عملیات هوایی باشد ؛ سرنگون کردن جنگنده روسیه می تواند هشداری از جانب ناتو برای روسیه تلقی گردد.

دلیل این اتفاق هر چه باشد ، نتایج دو نشست امروز و فدای ناتو وششورای امنیت برای آینده منطقه فوق العاده مهم و حیاتی خواهد بود.اینکه آیا ائتلاف و اجماع قدرت های بزرگ منطقه ای و جهانی علیه داعش و تروریسم شکل خواهد گرفت یا اینکه منطقه تبدیل به میدان رویارویی نظامی روسیه و ناتو خواهد شد ،موضوعی است که از نتایج تصمیم گیری دولت ها در روزهای آینده روشن می شود.