گزارش وکس از اوج‌گیری تنش در روابط عربستان و آمریکا و تهدید الجبیر

به گزارش «انتخاب»؛ وکس نوشت: آیا عربستان، یکی از متحدان آمریکا اما کشوری که از افراط گرایی حمایت می کند، در حملات 11 سپتامبر 2001 دست داشته است؟ وقتی آمریکایی ها درباره این سوال صحبت می کنند، اغلب به بخش همچنان محرمانه گزارش کنگره در سال 2002 اشاره دارند، که به "28 صفحه" مشهور شده است.

این نشریه آمریکایی آنلاین آورده است: این صفحات دوباره در صدر اخبار قرار گرفته، و بحث قدیمی و حل نشده در رابطه با عربستان و 11 سپتامبر بار دیگر مطرح شده اند. در اینجا آنچه درباره این سند و سوال درباره نقش عربستان در حملات 11 سپتامبر می دانیم را می آوریم.

هرچند در تحقیقات بعدی دولت آمریکا نتیجه گیری شد که شواهدی از حمایت رسمی عربستان از حمله کننده ها نیست، اما تردید آمریکایی ها همچنان ادامه دارد که نشان می دهد احتمالا این جنجال تنها 11 سپتامبر را در بر نمی گیرد، بلکه می تواند نشانه تردیدهای عمیق تر و حل نشده آمریکایی ها درباره اتحاد آمریکا-عربستان و واکنش واشنگتن به حملات باشد.

این 28 صفحه چه هستند؟

در سال 2002، مدت کوتاهی پس از آنکه تحقیقات مشترک کنگره درباره حملات 11 سپتامبر نتیجه اش را اعلام کرد، دولت بوش دستور داد بخش 28 صفحه ای که نقش احتمالی دولت عربستان در این حملات محرمانه بماند. این بخش همچنان محرمانه مانده.

برخی اعضای کنگره که این گزارش را خوانده، اما از بیان مفاد آن معذور هستند آن را به طور بالقوه مخرب می دانند. یکی از اعضای نام برده نشده کنگره به نیویورکر گفت: سوال اصلی آن است که آیا خانواده سلطنتی یا افراد در سطوح پایین تر این حملات را ترتیب داده اند، و اینکه این سرنخ ها بررسی شدند یا نه.

سناتور سابق، باب گراهام که تلاش برای آشکارسازی این صفحات را رهبری می کند در روز جمعه گفت: این 28 صفحه مستقیما به افرادی مربوطند که حملات 11 سپتامبر را پشتیبانی مالی کردند، و به شدت انگشت اتهام را به سوی عربستان به عنوان حامی اصلی مالی می گیرند.

اما مقامات دیگری می گویند این یافته ها گمانه زنی و بدون نتیجه گیری قطعی هستند و در تحقیقات بعدی رد شده اند. آن ها هشدار می دهند انتشار این سند باعث گسترش تئوری های بی پایه و اساس توطئه شود و خسارت غیرقابل جبرانی به اتحاد آمریکا و عربستان وارد کند، که در سال های اخیر به طور فزاینده ای شکننده شده است.

جنجال بر سر این 28 صفحه از زمان اعلام آن در سال 2002 بارها و بارها مطرح شد، که آخرین آن هفته گذشته بود.

خانواده های قربانیان حملات 11 سپتامبرقصد دارند دولت عربستان را برای این حملات مورد پیگیری حقوقی قرار دهند، اما چنین طرح های دعوایی عموما بر اساس قوانین آمریکا منع می شوند. کنگره در حال بررسی تصویب لایحه ای است که اجازه طرح این دعوی را می دهد.

دولت اوباما به کنگره توصیه کرده این لایحه را کنار بگذارد، و مقامات عربستان تهدید کرده اند در صورت تصویب این قانون 750 میلیارد دلار دارایی خود در آمریکا را بفروشند.

درباره عربستان و نقش آن در حملات 11 سپتامبر چه می دانیم؟

عربستان پیشینه دور و درازی در جنبش های تروریستی دارد. در دهه 1980، در زمان جنگ شوروی در افغانستان، دولت عربستان (به همراه آمریکا) به شدت از داوطلبان عربی که به جنگ شوروی می رفتند حمایت مالی کردند.

عربستان از دهه 90 رفتار دوگانه ای نسبت به افراط گراها داشته است، آن ها حق شهروندی بن لادن را باطل و او را اخراج کردند، اما همچنان یکی از 3 کشوری بودند که طالبان را به رسمیت می شناختند. آن ها گروه افراط طلبی بودند که به طور رسمی به بن لادن و القاعده پناه دادند.

پیشینه حمایت عربستان از جهادی ها و سیاست بازی دوگانه ی مبهمش باعث ایجاد تردیدهای قابل درکی درباره ارتباط احتمالی این کشور با حملات 11 سپتامبر شده است، به طوری که دولت آمریکا این سوال را دست کم دوبار در تحقیقات مشترکش با کنگره مورد بررسی قرار داده است.

در ارزیابی نهایی اعلام شده از این تحقیقات شواهدی مبنی بر حمایت دولت عربستان از حملات و حمله کنندگان 11 سپتامبر نیامده.

پس از تحقیقات مشترک کنگره، کمسیون 11 سپتامبر تحقیقات مستقلی درباره این حملات ترتیب داد. نتیجه نهایی این تحقیقات همچنان نشانی از نقش حکومت عربستان در این حملات نداشت.

در حالی که عربستان پیشینه درازی در جنبش های جهادی دارد، از آن ها به عنوان ابزار نظامی استفاده می کند تا به اهداف سیاسی محدود خود برسد: جنگ با شوروی در افغانستان، جنگ با بشار اسد در سوریه

هرچند همکاری های طولانی مدت آمریکا و عربستان احتمال نقش حکومت سعودی در حملات 11 سپتامبر را زیر سوال می برد، اما نظریه دیگری وجود دارد: اینکه مقامات خودسر سعودی بر خلاف خواست و انتظارات حاکمان خود عمل کرده باشند.

در گزارش کمسیون 11 سپتامبر آمده: این نتیجه گیری احتمال این را رد نمی کند که موسسات خیریه ای که از حمایت مالی قابل توجهی از سوی دولت عربستان بهره می برند، این منابع مالی را به القاعده منتقل کرده باشند.

در سال های اخیر جزئیات زیاد و البته نگران کننده ای به دست آمده که رابطه احتمالی میان وزارت امور اسلامی عربستان و هواپیماربایان را نشان می دهد.

برای نمونه، یک سعودی که در آمریکا زندگی می کرد و با این وزارتخانه در ارتباط بود، و از یک سوی شرکت هواپیمایی سعودی حقوق می گرفت که عملا در آن کار نمی کرد، یک آپارتمان را برای دو هواپیماربای 11 سپتامبر تهیه و هزینه آن را پرداخت کرد. رابط او در وزارت امور اسلامی، فهاد التوماری در سال 2002 به دلیل مشکوک بودن به همکاری با تروریست ها از آمریکا اخراج شد.

به نظر می رسد وجود 28 صفحه محرمانه و تلاش عربستان و کاخ سفید برای مخفی نگه داشتن آن تاییدی بر بسیاری از تردیدهای آمریکایی ها داشته باشد: اینکه آمریکا به جنگ دشمن اشتباهی در واکنش به حملات 11 سپتامبر رفت، که متحدان سعودی اصلا متحد نیستند، و آنکه سیاست آمریکا در قبال خاورمیانه به طور مخربی کوتاه بینانه و خود نابود کننده است.

پرسش درباره این 28 صفحه راهی برای رساندن این باورها است. این چیزها می توانند واقعا درست باشند - و درستی آن ها باید بررسی شود - بدون آنکه نشان دهد حملات 11 سپتامبر به دستور حاکمان عربستان صورت گرفته و البته نقش بخش خودسری از آن در این حملات را مشخص کند.