«سانسور موفقیت‌ها»

در این جلسه، اتفاق جالبی رخ داد که شایستهٔ ثبت در تاریخ دیپلماسی کشور است، اما متاسفانه درکمتر رسانه‌ای در داخل به آن پرداخته شد.

به واقع، در زمان پرسش و پاسخ جلسه، دو نمایندهٔ کنگره که حقوقدان هستند مخاطبان خود را - که از اعضای دولت اوباما به شمار می‌روند - بخاطر تغییرات اِعمال شده در متن قطعنامهٔ ۱۹۲۹ به قطعنامهٔ ۲۲۳۱ شورای امنیت مورد پرسش قرار دادند:

پرسش آن‌ها از این قرار بود که چرا متن الزام‌آور قطعنامهٔ ۱۹۲۹ - که با بکارگیری اصطلاح ترکیبی "Decides" و "Shall" ایران را ملزم به ترک فعالیت‌های موشکی می‌کرد - به متن غیرالزام‌آور قطعنامهٔ ۲۲۳۱ - که ایران را صرفاً به توقف فعالیت‌های هسته‌ای «فرامی‌خواند» -تغییر یافته‌ است؟ و چرا همین «فراخوان» غیرالزام‌آور نیز صرفاً متوجه موشک‌هایی می‌شود که اختصاصاً برای حمل کلاهک‌ هسته‌ای «طراحی» شده‌ باشند؟

این نمایندگان شکایت از این داشتند که این تغییرات «اتفاقی» نیست و وزیر امور خارجهٔ ایران مدعی شده که هفت ماه بر سر تک‌تک این واژگان مذاکره کرده است. نتیجه‌گیری آن‌ها هم این بود که دولت اوباما - علیرغم اینکه به خوبی از تاثیر حقوقی این تغییرات آگاه بوده - نتوانسته در برابر مذاکره‌کنندگان ایران مقاومت کند و به همین خاطر هم در مبحث موشک‌ها به وضوح تسلیم ایران شده است.

پاسخ توماس کانتریمن در برابر پرسش‌ها و سرزنش‌های تند این دو نماینده این بود که «من در مذاکرات حضور نداشتم و نمی‌توانم در این مورد پاسخگو باشم»؛ و استفان مال نیز با اشاره به اینکه نقشی در مذاکرات نداشته، تلاش کرد تا این تغییرات را کم‌اهمیت جلوه دهد که البته با واکنش‌ تندتر نمایندگان - که این «تعدیل متن» را به مثابهٔ تبدیل شدن ایران به یک قدرت موشکی می‌دانستند - روبرو شد.

در واقع، پرسش‌های عصبی نمایندگان کنگره از یک سو، و استیصال، سلب مسئولیت و سکوت نمایندگان دولت آمریکا از سوی دیگر،‌ نشانگر این واقعیت بود که تیم‌ مذاکره‌کنندهٔ ایران در حفظ برنامهٔ موشکی و تنظیم متون مربوطه به شدت دقیق و درست عمل کرده است؛ و اگر رسانهٔ ملی این صحنهٔ «نزاع در کنگره» را پوشش می‌داد، چه بسا بسیاری از مردم هم از این دستآورد مهم تیم هسته‌ای احساس غرور و سربلندی می‌کردند.

اگر این صحنه‌ها را پخش نمی‌کنند، کاش حداقل برای تاریخ و آیندگان «ثبت‌» می‌کردند.

رضا نصری/حقوقدان بین المللی