اقتصاد برزیل بعد از المپیک به خاک سیاه می‌نشیند؟

المپیک در زمانی آغاز شده که برزیل در بدترین دوران اقتصادی و بحران سیاسی تاریخ خود قرار دارد. انتظار می‌رود اقتصاد برزیل امسال حدود چهار درصد کوچک شود. از سوی دیگر بحران سیاسی که به استیضاح دیلما روسف، رئیس جمهور این کشور و وارد شدن اتهاماتی علیه رئیس جمهور اسبق لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا و نمایندگان مجلس و مدیران شرکتهای بزرگ منجر شده است، همچنان ادامه دارد.

به علاوه پلیس دستگیری گروهی از حامیان گروه تروریستی داعش را اعلام کرده که قصد انجام حملات تروریستی را داشتند. همچنین نگرانی‌هایی نسبت به ویروس زیکا که با نیش پشه منتقل می شود و زباله‌های سمی در خلیج ریو وجود دارد که مورد آخر باعث شد بعضی خواستار عدم برگزاری رقابتهای آبی بازیهای المپیک شوند در حالیکه پیش از افتتاح بازیها در پنجم اوت، بسیاری از تسهیلات ساخته شده برای المپیک آماده نبوده یا نیمه آماده بودند.

از زمانی که برزیل میزبانی المپیک را کسب کرد، مجموعا ۷.۱ میلیارد دلار در زیرساخت سرمایه‌گذاری کرده که با رقم هزینه شده در جام جهانی فیفا ۲۰۱۴ قابل مقایسه است. اگر چه گفته می‌شود هزینه برزیل برای برگزاری این بازیها کمتر از بازیهای لندن ۲۰۱۲ و المپیک سوچی ۲۰۱۴ بوده است، اما برای کشوری که از دهه ۱۹۳۰ در رکود اقتصادی بوده، رقم بالایی محسوب می‌شود.

انتظار می رود کسب و کار هتلها و شرکتهای هواپیمایی از گردشگرانی که برای تماشای بازیها به برزیل رفته‌اند رونق بگیرد، اما این رونق کوتاه مدت خواهد بود و همچنان تحت الشعاع بلیط‌های به فروش نرفته و نگرانیهای محیط زیستی که بر بازیهای ریو سایه افکنده‌اند، قرار می‌گیرد.

آژانس اعتبارسنجی مودیز انتظار دارد المپیک ۲۰۱۶ بهبود محدودی برای اقتصاد کشور میزبان به همراه داشته باشد. دلیل چنین انتظاری این است که مزایای برگزاری المپیک از نظر زیرساخت طولانی خواهد بود، اما از نظر درآمد مالیاتی موقتی خواهد بود. در واقع زمانی که بازیها به پایان برسد، این کشور به رکود اقتصادی بازخواهد گشت.

طبق نظرسنجی اخیر دیتافولها، بیش از نیمی از شهروندان برزیل یا حدود ۶۳ درصد از جمعیت این کشور بر این باورند که آسیب بازیهای المپیک برای برزیل بیشتر از مزایای آن خواهد بود. همچنین ۵۳ درصد مدعی شده‌اند که هیچ علاقه‌ای به المپیک ندارند.

نگاهی به المپیک ۱۹۹۲ بارسلون و المپیک آتن ۲۰۰۴ نشان می‌دهد تاثیر اقتصادی بازیهای المپیک بر شهر میزبان همواره یکی نبوده است. برگزاری بازیهای المپیک در برزیل، شهر ریودوژانیرو را که میزبانی این رقابتها را بر عهده دارد به یک صحنه بین المللی تبدیل کرده است.

این امید وجود دارد که برزیل در سالهای پس از برگزاری المپیک از ورود گردشگران رونق بگیرد، اما یونان که پس از برگزاری بازیهای المپیک در سال ۲۰۰۴ دچار فروپاشی اقتصادی شد، همچنان آینه عبرت مانده است.

به گفته اندرو زیمبالیست، استاد دانشگاه و اقتصاددان ورزشی آمریکایی، اگر دولت برزیل برای بازیهای ریو ۲۰ میلیارد دلار هزینه کند، ۴.۵ میلیارد دلار درآمد خواهد داشت و با ۱۵ میلیارد دلار کسری مواجه می‌شود. ریو برای المپیک آماده نبوده و فاقد شرایط لازم برای میزبانی بوده، اما اگر المپیک ریو از نقطه نظر اقتصادی ایده بدی بوده، وضعیت مشابه برای المپیک زمستانی ۲۰۱۴ در سوچی روسیه و مکانهای متعدد دیگر هم وجود داشته است.

این اقتصاددان خاطرنشان کرد کشورها مبالغ هنگفتی برای این رویدادهای بزرگ خرج می‌کنند که اغلب جبران نمی‌شوند. روسیه ۵۰ میلیارد دلار برای بازیهای سوچی و چین ۴۰ میلیارد دلار برای بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۸ در پکن هزینه کردند، اما در مقابل رقم ۵۰ میلیارد دلاری که روسیه هزینه کرد، این کشور تنها حدود ۲.۵ میلیارد دلار درآمد کسب کرد.

زیمبالیست معتقد است میزبانی بازیهای المپیک برای کشورهای در حال توسعه و همچنین کشورهای توسعه یافته ایده بسیار بدی است و مثالهای معدودی از برگزاری موفق بازیها وجود داشته مانند بازیهای المپیک ۱۹۸۴ در لس آنجلس که به دلیل وجود خوابگاههای دانشگاهی و سایر تسهیلات برای میزبانی این رویداد موفق بود، اما در بیشتر موارد ضرر کامل بوده است.