تفحص از شهرداری دوباره به جریان می‌افتد

طرح تحقیق و تفحص در آن زمان چندان هم بدون حاشیه، نبود. چه آن زمان که به علت واگذاری املاک نجومی با تخفیف و تقسیط‌های حاشیه ساز شهرداری تهران به مدیران شهری و برخی از اعضای شورای شهر بر سر زبان‌ها افتاده بود و چه آن وقت که به گفته برخی، با لابی گری‌های شهرداری تهران و برخوردهای سیاسی کنار گذاشته شد. همان وقت هم بسیاری معتقد بودند این طرح که با ماجرای «افشا شدن املاک نجومی» و «فسادهای دنباله دار در شهرداری تهران» گره خورده است، به طور حتم در دور اول، ناکام خواهد ماند. با این حال آنچه که به‌عنوان دلایل مخالفت برای طرح تحقیق و تفحص در مجلس نام برده می شد، همه آن چیزی نبود که انتظار شنیده شدن آن می‌رفت.


کمیسیون عمران مجلس که به‌عنوان یکی از مخالفان اصلی این طرح معرفی می‌شود، در واقع هزینه‌های میلیاردی تحقیق و تفحص را بهانه اصلی رد این طرح اعلام کرده، اما نطق‌های مکرر نمایندگانی همچون محمود صادقی که در همان زمان در نشست علنی مجلس به صراحت از لابی‌ها و رایزنی‌های شهرداری تهران پرده برداشته بود، حکایت دیگری از ماجرا را نشان می‌داد. حالا با گذشت تقریباً ۳ ماه از مسکوت کردن طرح پر سرو صدای تحقیق و تفحص در شهرداری تهران، بازهم بوی پیگیری این طرح به مشام می‌رسد، آن هم در شرایطی که دولت دوازدهم روی کار آمده، شهردار تهران کمتر از دو ماه دیگر با پست ۱۲ ساله خود خداحافظی می‌کند و شورای اصلاح‌طلب پنجم هم جایگزین شورای نیمه اصولگرای چهارم می‌شود!

فضا برای رأی آوری مثبت است

محمود صادقی، نماینده مجلس و به‌عنوان یکی از طراحان طرح قبلی، اگرچه درباره جزئیات طرح تحقیق و تفحص جدید، اظهار بی‌اطلاعی می‌کند، اما درباره رد این طرح در سال گذشته، به «ایران» این‌طور توضیح می‌دهد: طرح تحقیق و تفحص در سال گذشته با ۹۰ رأی موافق، رد شد، یعنی ما نسبتاً رأی خوبی داشتیم و تنها ۱۵ رأی کم داشتیم که آن هم به این علت بود که تعدادی از نمایندگان در مجلس حضور نداشتند و روزهای آخر مجلس بود. از طرفی تعداد زیادی از نمایندگان با این طرح موافق بودند، اما با طرح آن در روزهای آخر دولت و پیش از انتخابات ریاست جمهوری موافق نبودند. در کمیسیون عمران هم در واقع یکی از علل مخالفتشان همین موضوع بود. آنها هم معتقد بودند که باید بعد از انتخابات به این طرح پرداخت. بنابراین من فکر می‌کنم الان زمان مناسبی برای طرح دوباره این موضوع باشد.این نماینده مجلس، با بیان اینکه در چند ماهی که روی بحث تحقیق و تفحص در شهرداری تهران کار می‌کردند به نکات و مسائل قابل توجهی دست پیدا کردند، می‌گوید: «هرچقدر که بیشتر به این مسائل رسیدیم در انجام تحقیق و تفحص مصمم‌تر می‌شدیم. البته برخی‌ها هم وارد برخوردهای سیاسی شده و شروع به لابی گری کردند.»

صادقی همچنین به جلسه اخیر منتخبان شورای پنجم شهر و همین‌طور تعدادی از نمایندگان مجلس اشاره کرده و می‌گوید که در این جلسه اعضای شورای شهر، مصر به پیگیری این طرح بودند و حتی خواستار این شدند تا مجلس دوباره طرح تحقیق و تفحص را به جریان بیندازد. فوریت هم از آن جهت بود که اعلام می‌کردند، شهردار تهران قرار است چه شهرداری ای و با چه شرایطی را به شهردار بعدی تحویل دهد. اخیراً پرونده گسترده‌ای از بعضی مسائل و ابهام های شهرداری تهران با بعضی نهادها، فاش شده که هم‌اکنون هم در دادسرای مربوطه در حال رسیدگی است. البته شواهد آن را قبلاً پیدا کرده بودیم. همچون قراردادهای کلی در طرح‌های مختلف شهری که با یکی از این نهادهای نظامی به مبلغ ۲۰ هزار میلیارد تومان بسته بودند بدون آنکه روال قانونی آن طی شود. ظاهراً نیمی از این مبلغ را هم خود شهرداری تهران تأمین کرده است.بنابراین ضرورت دارد که همه این موارد بررسی شود.

وی درباره کلید خوردن دوباره طرح تحقیق و تفحص هم می‌گوید: طبق صحبتی که آقای کواکبیان در همین جلسه اخیر داشتند، این طرح با ۹ امضا قرار است به هیأت رئیسه تقدیم شود. به هرحال این طرح باید مراحل خود را طی کند و به رأی گذاشته شود، اما فکر می‌کنم که فضا برای رأی‌آوری مثبت باشد.

به شکل رسمی چیزی درباره طرح تحقیق و تفحص نشنیده ایم

محمد دامادی، دیگر نماینده مجلس هم با بیان اینکه هنوز طرحی از سوی هیأت رئیسه به کمیسیون عمران ارجاع نشده به «ایران» می‌گوید: ما در کمیسیون عمران به شکل رسمی چیزی درباره طرح دوباره تحقیق و تفحص نشنیده ایم، البته اگر به هیأت رئیسه تقدیم شده باشد به کمیسیون مربوطه ارجاع داده می‌شود که این بستگی به محتوا و نوع سؤالات دارد. طرح قبلی با توجه به محتوایی که داشت به کمیسیون عمران تحویل داده شد، بنابراین ممکن است که در این دوره به کمیسیون شوراها فرستاده شود. البته بنده در صحن علنی مجلس، به صورت غیر رسمی مطلع شدم که طرح جدیدی تنظیم شده که قرار است به هیأت رئیسه تحویل داده شود و امضای ۸-۹ نفر هم پای آن است. تا آنجا که می‌دانم هنوز در مرحله طرح سؤال هستند که اگر سؤالات درباره طرح‌های عمرانی باشد به ما ارسال می‌شود.

برخورد سیاسی برای توقف طرح تحقیق و تفحص

یار محمدی، نماینده مجلس و عضو کمیسیون عمران هم درباره دلایل مخالفت این کمیسیون با طرح تحقیق و تفحص قبلی می‌گوید: ازآنجاکه این طرح در اواخر کار دولت یازدهم مطرح شده و به انتخابات ریاست جمهوری هم نزدیک بودیم، تصمیمی به طرح آن نداشتیم. از طرفی هزینه‌های بسیار بالایی هم نیاز داشت که سازوکار خودش را می‌طلبید و باید اعتباری برای آن پیش‌بینی می‌شد. به هرحال طرح بسیار گسترده و پیچیده‌ای بود که به حداقل ۳۰ نفر حسابرس نیاز داشت. همان زمان قرار بر این شد تا طرح به صورت جزئی بررسی شود، یعنی بعضی بخش‌های آن مثل «املاک نجومی» یا «شرکت‌های واگذار شده و استخدام ها» بررسی شود، اما طرح به صورت کلی دیده شد و رأی هم نیاورد. به هرحال سال آخر دولت هم در رأی نیاوردن آن بی‌تأثیر نبود.

این نماینده مجلس ادامه می‌دهد: اخیراً هم شنیده‌ام که قرار است این طرح دوباره مطرح شود که احتمالاً این بار به شکل جزئی و بخش بخش خواهد بود و روی قسمت‌هایی که تأکید بیشتری وجود دارد، تحقیق و تفحص انجام می‌شود. البته افرادی که پشت طرح دوباره این مسأله هستند، اسناد و مدارک کافی را هم جمع‌آوری کرده‌اند تا براساس آن اقدام کنند. به هرحال این طرح قرار است جلوی خودمختاری شهرداری‌ها را بگیرد. شهرداری تهران الگوی سایر شهرداری هاست و باید پول مردم را در جای درست هزینه کرده و با برنامه و شفاف باشد. معتقدم اگر در تهران فروش تراکم از سوی شهرداری‌ها باب شود، سایر شهرداری‌ها هم الگو می‌گیرند. بنابراین دستگاه‌های نظارتی باید روی شهرداری‌ها نظارت داشته باشند.یارمحمدی درباره اینکه چگونه می‌توان هزینه‌های این طرح را تأمین کرد هم می‌گوید: درگذشته کمیسیون مربوطه یعنی آن کمیسیونی که مسئولیت تحقیق و تفحص را برعهده داشت، باید هزینه‌ها را تأمین می‌کرد، ولی الان مجلس باید ابزار تحقیق و هزینه‌ها را تأمین کند. مجلس اعتبار ویژه‌ای را باید برای این طرح پیش‌بینی کند که قابل توجه است.مثلا درباره صندوق فرهنگیان، یک حسابرس کافی بود خب تأمین هزینه‌هایش هم کار سختی نبود. اگر طرح تحقیق و تفحص هم جزئی بررسی شود، بهتر به نتیجه می‌رسد. نماینده مردم زاهدان درباره برخوردهای سیاسی و لابی گری‌های شهرداری تهران برای توقف این طرح هم می‌گوید: به هرحال برخوردهای سیاسی وجود داشت و دور از انتظار هم نبود. بارها برخی‌ها از سوی شهرداری تهران برای ما و حتی شخص بنده نماینده فرستادند که به صورت غیرمستقیم، جلوی بررسی طرح را بگیرند که مثلاً الان به صلاح نیست و از این طرح دست بردارید و...، اما شخصاً مقاومت کردم و قبول نکردم. چراکه معتقدم شهرداری تهران باید پاسخگوی نهادهای نظارتی باشد. الان یک وضعیت بهم ریخته و اختیارات نامحدود و زیادی در شهرداری وجود دارد که باید گرفته شود.

یارمحمدی تأکید می‌کند: در این طرح، به ابعاد سیاسی موضوع هیچ توجهی نشده و ما هم نماینده مستقل بودیم و هدفمان سیاسی کاری نبود. برای همین همان ۱۶-۱۷ نفری که طرح قبلی را امضا کردیم هم زیر بار لابی گری‌ها نرفتیم.طرح تحقیق و تفحص قبلی در سه محور «چگونگی واگذاری املاک»، «چگونگی اجرای طرح‌های مشارکتی» و «نحوه تغییر کاربری‌ها در تهران» مطرح شده بود. در زمانی که این طرح با مخالفت روبه‌رو شد، رحمت اله حافظی عضو شورای شهر تهران با صراحت گفت: «متأسفم و به‌عنوان نماینده مردم از مردم عذرخواهی می‌کنم و به شهردار تهران بابت اثرگذار بودن لابی‌هایش تبریک می‌گویم. وقتی برادر عضو کمیسیون عمران مجلس ۱۰ میلیارد تومان تراکم از شهرداری می‌گیرد انتظار بیشتری نباید داشته باشیم.» این سخنان و اظهاراتی مشابه، شائبه لابی گری و سیاسی کاری در رد طرح تحقیق و تفحص را بالا برده بود. باید منتظر ماند و دید که طرح جدید در چه زمانی رسماً کلید می‌خورد.