گام های رقابتی پوتین با آمریکا در سفر به هند

پارسینه - رضا حجت شمامی: ولاديمير پوتين به لحاظ شخصيتي از جمله سياست مرداني است كه در عرصه بين الملل وقتي به كشوري سفر مي كند بايد با نگاه ريزبينانه و موشكافانه تر به آن پرداخت كه چرا در چنين موقع زماني اين كشور را انتخاب كرده است. رئيس جمهور روسيه روز دوشنبه وارد هند شد و با مان موهان سينگ ديدار كرد.

حجم قابل توجه قراردادهاي تجاري و دفاعي روسيه و هند در اين سفر كه بالغ بر 7 ميليارد دلار بود باعث شد كه برخي بر اين نكته تاكيد كنند كه روسيه در پي بازگرداندن شرايط مناسب تجاري و نظامي بين دو كشور به دوران طلايي است. اگر چه اين تحليل درست است اما پشت اين سفر مسائل ديگري نيز نهفته است كه فراتر از زمينه هاي تجاري و دفاعي است. بر اساس تحقيقات جديد، هند از معدود كشورهايي است كه تا چند دهه ديگر اقتصادش از آمريكا نيز پيشي خواهد گرفت. در كنار هند چين نيز از چنين شرايطي برخوردار است؛ بر اساس گزارش سازمان هاي اطلاعاتي آمريكا كه چندي پيش منتشر شد چين تا قبل از 2030 اقتصاد آمريكا را پشت سر خواهد گذاشت.

برآوردها و اطلاعات موجود نيز نشان مي دهد كه ايالات متحده در حال كم كردن تمركز از ديگر نقاط جهان بخصوص خاورميانه و رفتن به سمت آسيا، بخصوص در حوزه هاي شرقي و جنوبي اين قاره بزرگ است. بنابراين در آينده رقابت ها، اصطكاك ها و چالش ها در اين منطقه افزايش پيدا خواهد كرد. از اين رو بزرگان بين المللي در حال يارگيري هاي جديد و همچنين تقويت رفافت هاي پيشين هستند. سفر باراك اوباما به سه كشور برمه (ميانمار)،‌ تايلند و كامبوج صرفا در جهت يارگيري منطقه اي بود كه بعد از اين بيشتر از اين دست يارگيري ها در حوزه آسيا - پاسيفيك و اقيانوسيه خواهيم شنيد.

لذا در اين ميان هند از اهميت بالايي برخوردار است. وسعت،‌ جمعيت،‌ توانمندي تكنولوژيك، اقتصادي و همچنين زمينه هاي نظامي و دفاعي و شرايط ژئوپلتيك از جمله دلايل اهميت هند است كه در ميان كشورهايي همچون چين و روسيه و اتحاديه اروپا و آمريكا به هر سمتي گرايش پيدا كند وزنه آن طرف را به شدت افزايش خواهد داد. در چنين شرايطي هند سعي دارد با كشورها و قدرت هاي مختلف تعامل داشته باشد و موقعيت سياسي خود را افزايش دهد.

اما در اين ميان ولاديمير پوتين با اشراف به تغييرات آينده در حوزه شرق و جنوب شرق آسيا سعي دارد دهلي نو را با مسكو هماهنگ كند. هند اگر چه به لحاظ اقتصادي چندجانبه و شبكه اي عمل مي كند اما عضويت آن در گروه بريكز (روسيه،‌ چين،‌ برزيل،‌ آفريقاي جنوبي و هند) و همچنين عضويت ناظر در گروه شانگهاي نشان مي دهد كه تمايلات شرق گرايانه اين كشور بخصوص در زمان نخست وزيري سينگ قابل توجه است.

بر همين اساس است كه آمريكا با پشت كردن به متحد سنتي خود در منطقه شبه قاره يعني پاكستان به سمت دهلي نو حركت كرده است تا از آن متحدي در برابر روسيه و چين بسازد كه تا كنون آنگونه كه برنامه ريخته،‌ موفق عمل نكرده است زيرا جهت گيري هاي سياسي هند در اين دوران مطلق گرايانه و يكجانبه نبوده كه خود را به دامان غرب بيندازد.

در چنين شرايطي ولاديمير پوتين كه در دوران جديد قدرت خود براي اولين بار به هند سفر مي كند،‌ به دنبال آن است تا با نزديك شدن به هند و شكل دهي تركيب شرقي روسيه،‌ چين، ‌هند و ديگر متحدان منطقه اي و فرامنطقه اي تاثير استراتژيك در يارگيري هاي منطقه اي بگذارد تا از اين طريق ميزان مانور آمريكا در آسيا كاسته شود. اقدام استراتژیک همه قدرت هاي بزرگ که با اتحادها و ائتلاف ها در حال تشكيل شبكه اي از قدرت هستند تا بازي را به طرف مقابل نبازند.

عمده سفر پوتين به هند در همين راستا بوده است اما رئيس جمهور روسيه بايد مراقب باشد كه براي به دست آوردن هند،‌ پاكستان را به عنوان دشمن سنتي اين كشور از دست ندهد. پ س از اينكه آمريكا با پشت كردن پاكستان به سمت هند رفت،‌ تمايلات و جهت گيري هاي اسلام آباد به سوي مسكو بسيار تقويت شد كه براي كرملين يك امتياز مهم محسوب مي شود.