وی یکی از هفت کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران بود و در انتخابات دوره قبل آنطور که در مناظره‌ها و نشست‌های خبری اعلام کرده بود برنامه‌های بسیاری در بخش های مختلف از جمله اقتصادی داشت که گفته می شود برنامه های خود را در دولت سایه در اختیار سید ابراهیم رییسی قرار داده بود.

 

زندگی شخصی

سعید جلیلی در ۱۵ شهریور ۱۳۴۴ در مشهد به دنیا آمد. پدر وی محمدحسن معلم، مدیر دبستان نواب صفوی ناحیهٔ یک مشهد و دانش‌آموختهٔ زبان فرانسه و اهل بیرجند و مادرش آذری و اهل اردبیل است. او در سال ۱۳۷۱ با فاطمه سجادی ازدواج کرد؛ سجادی پزشک عمومی است. جلیلی یک فرزند به نام سجاد دارد. وحید، برادر جلیلی از فعالان فرهنگی اصولگراست و در سال ۱۴۰۰ به عنوان قائم مقام تحول پیمان جبلی رئیس سازمان صدا و سیما منصوب شده است. جلیلی با زبان‌های انگلیسی و عربی آشنایی دارد.

جلیلی تا سال ۱۳۸۴ ساکن کرج بوده است.

 

تحصیلات و حضور در جبهه

جلیلی در زمان جنگ هشت‌سالهٔ ایران و عراق از دبیرستان تا دوران دانشجویی به عنوان بسیجی بارها در جبهه‌های جنگ حضور یافت.

وی در دی ۱۳۶۵ دیده‌بان تیپ ۲۱ امام رضا خراسان بود که در عملیات کربلای ۵ پایش زخمی شد و در بیمارستان صحرایی منطقهٔ شلمچه در پیِ نبودِ امکانات و وضعیت اورژانسی، پای راست خود را از دست داد. پس از آن نیز در قسمت تدارکات لشکر حضور یافت.

وی تحصیلات ابتدایی تا دانشگاه را در مشهد و تحصیلات دانشگاهی خود را تا مقطع دکتری معارف اسلامی علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق به پایان رسانده و در دانشگاه امام صادق به تدریس «دیپلماسی پیامبر» می‌پردازد. به گفتهٔ وی عنوان پایان‌نامهٔ او «بنیان اندیشهٔ سیاسی اسلام در قرآن» بوده است که در سال ۱۳۸۱ از آن دفاع کرده و نمره بالایی دریافت نموده است. جلیلی سابقهٔ تدریس در دانشکدهٔ مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف را هم دارد.

 

سوابق و فعالیت‌های سیاسی

او سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران را نیز از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ برعهده داشت. عملکرد او در مذاکرات هسته‌ای ایران مورد انتقاد اکثریت قرار گرفت. نتیجه عملکرد او در مذاکرات هسته‌ای، در نهایت منجر به صدور سنگین‌ترین قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران و با رأی مثبت چین و روسیه بوده‌است؛ قطعنامه‌هایی که هزینه‌های سنگین اقتصادی و نظامی را برای ایران به همراه داشت.

وی همچنین معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه بوده است. جلیلی با شعار «حیات طیبه» در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ نامزد بود و با کسب بیش از چهار میلیون رأی سوم شد. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ نیز با شعار «جهاد بزرگ برای جهش ایران» نامزد شد؛ اما پیش از برگزاری انتخابات به نفع سید ابراهیم رئیسی انصراف داد.

جلیلی در جنگِ ایران و عراق رزمنده بود و در عملیات کربلای ۵ پای راست خود را از دست داد. وی دارای دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق است و در این دانشگاه به تدریس دیپلماسی پیامبر مشغول است.

 

پیشینهٔ اجرایی

• ۱۳۶۸: وابسته سیاسی
• ۱۳۷۰: رئیس اداره بازرسی وزارت خارجه
• ۱۳۷۱: دبیر سوم
• ۱۳۷۳: دبیر دوم
• ۱۳۷۴: دبیر اول
• ۱۳۷۶: معاون اداره اول آمریکا در وزارت خارجه
• ۱۳۸۰: مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری
• ۱۳۸۴: معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه
• ۲۸ مهر ۱۳۸۶: دبیر شورای عالی امنیت ملی
• ۱۳۸۷: نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی (سمت کنونی)
• ۱۳۹۲: عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام(سمت کنونی)
• ۱۳۹۳: عضو شورای راهبردی روابط خارجی (سمت کنونی)

حضور در وزارت امور خارجه

سعید جلیلی سابقه‌ای ۱۸ ساله در وزارت امور خارجه دارد و از سال ۱۳۶۸ وارد آنجا شده است. وی در ۲۶ سالگی به ریاست ادارهٔ بازرسی وزارت امور خارجه برگزیده شده تا سال ۱۳۷۵ در ریاست این اداره باقی ماند. در سال ۱۳۷۶ در دولت سید محمد خاتمی، وی معاون ادارهٔ اول آمریکا شد. پس از کنار رفتن از این سمت، مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری گردید تا اینکه در دولت محمود احمدی‌نژاد به وزارت خارجه بازگشت و به‌عنوان معاون اروپا و آمریکا به فعالیت پرداخت و در این مدت، به‌همراه علی لاریجانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، در برخی مذاکرات با خاویر سولانا حضور داشت.

دبیری شورای عالی امنیت ملی

در مهر ۱۳۸۶، غلامحسین الهام، سخنگوی دولت محمود احمدی‌نژاد، با اعلام خبر استعفای علی لاریجانی، سعید جلیلی را به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی معرفی کرد. پس از آن، سید علی خامنه‌ای رهبر ایران در تاریخ هشتم تیرماه ۱۳۸۷، طی حکمی وی را به نمایندهٔ خود در شورای عالی امنیت ملی معرفی کرد.

اوج و شاخص فعالیت چند ساله جلیلی در شورای عالی امنیت ملی، موضوع مذاکرات هسته‌ای است.

با روی کار آمدن حسن روحانی وی در ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ جلیلی را برکنار و علی شمخانی را به دبیری شورا منصوب کرد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام

وی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی عضو حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام بود که پس از برکناری توسط روحانی، سید علی خامنه‌ای در ۲۱ شهریور ۱۳۹۲ وی را به عضویت حقیقی مجمع منصوب کرد.[نیازمند منبع]

عضو شورای راهبردی روابط خارجی

خامنه‌ای در ۲۵ خرداد ۱۳۹۳ سعید جلیلی را به عضویت شورای راهبردی روابط خارجی منصوب کرد.[۲۴] وی ریاست کمیسیون سیاسی این شورا را بر عهده دارد.

عملکرد و دیدگاه‌ها

مذاکرات هسته‌ای

در پی ازسرگیری برنامهٔ هسته‌ای در دولت محمود احمدی‌نژاد، شورای امنیت سازمان ملل متحد ۶ قطعنامه علیه ایران تصویب کرد که ۳ قطعنامه از اسفند ۱۳۸۶ تا خرداد ۱۳۸۹ در زمان ریاست جلیلی بر گروه مذاکرهٔ هسته‌ای تصویب شد. به اعتقاد گروهی از تحلیلگران، بازخوانی اخبار و اطلاعات موجود دربارهٔ عملکرد جلیلی و تیم هسته ای او در شش سال ریاستش نشان می‌دهد سیاست اصلی تیم مذاکره کننده در آن دوران، مقاومت در برابر خواست‌های شورای امنیت در تعلیق غنی سازی اورانیوم با شعار سیاست «تهاجمی و طلبکارانه» بود.

پس از دستیابی ایران به توانایی غنی‌سازی ۲۰٪ اورانیوم، شورای امنیت در قطعنامه ۱۹۲۹ایران را ذیل فصل ۷ ماده ۴۱ منشور ملل متحد قرار داد. طبق این، ایران به عنوان مخل و تهدیدکنندهٔ صلح و امنیت جهانی از سوی شورای امنیت شناخته شد. نحوهٔ اعمال فصل ۷ منشور سازمان ملل به مراتب و مدارجی‌ست، بدین صورت که ابتدا مادهٔ ۴۰ اعمال شده و در صورت عدم کفایت ماده ۴۱ که تحریم‌های سیاسی و اقتصادی است به کار گرفته می‌شود، و در صورت تخطی از تحریم‌های این ماده، بند ۴۲ که شامل اجازه حمله نظامی است، با رأی اعضا انجام می‌شود.

در پی تحریم‌های بی‌سابقه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال شد و نزدیک به نیمی از صادرات نفت و بیش از نیمی از درآمدهای ارزی کشور کاهش یافت و مشکلات فزاینده در انتقال پول نفت صادراتی به دلیل تحریم‌های بانکی به وجود آمد. با این وجود ایران در سال ۱۳۹۱به‌طور میانگین روزانه ۱٫۵ میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد. این تحریم‌ها به علت فشاری که بر مشتریان ایران می‌آورد در آستانهٔ فروپاشی قرار داشت؛ چنانچه باراک اوباما رئیس‌جمهور وقت آمریکا همین امر را برای توجیه چرایی پذیرش کاهش تحریم‌ها در برجام مطرح کرده است: «من سعی کردم برای مردم و همچنین نتانیاهو توضیح دهم که درصورت عدم توافق، توانایی حفظ تحریم‌ها را نداشتیم. بخاطر داشته باشید فقط ایران نیست که هزینه تحریم‌ها را پرداخت کرده است. چین و ژاپن و کرهٔ جنوبی و هند و تقریباً هر واردکنندهٔ نفت در سراسر جهان که قبلاً از ایران واردات داشته، میلیاردها دلار برای حفظ این تحریم‌ها هزینه پرداخته‌اند.».

انتقاد به نحوه مذاکره و عدم دانش سیاسی وی

صادق خرازی در گفت‌وگو با روزنامه شرق در توصیف نحوه مذاکراتی که سعید جلیلی آن را رهبری می‌کرد، گفت: در دوران آقای جلیلی مذاکره انجام نشد، ایشان نقش حامل پیام را داشتند. ایشان توان مذاکره و تعیین سقف و کف برای مطالبات را نداشت. مشکل بزرگ دیگر، ناواردی به ادبیات دیپلماتیک در گفت‌وگو با غرب بود.

علی اکبر ولایتی، در مناظره تلویزیونی انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ با انتقاد تند به عملکرد سعید جلیلی، گفته بود: «دیپلماسی این نیست که انسان برود در برابر کشورهای دیگر خطابه بخواند و مطلبی را بیان کند؛ دیپلماسی این نیست که ما یک طرف بنشینیم و طرف مقابل هم بنشیند و ما یک حرف مشخصی را بزنیم بدون اینکه اقدامات دیگری خارج از این‌ها انجام دهیم. اصولگرایی این نیست که انسان انعطاف‌ناپذیر باشد بلکه در رابطه با مصالح ملی باید ما بتوانیم از دیپلماسی به نحو احسن استفاده کنیم. دیپلماسی فقط خشونت نشان دادن و سرسختی نشان دادن نیست بلکه یک معامله و تعامل است. ما باید با همه دنیا و با آنهایی که مذاکره می‌کنیم تعامل داشته باشیم قضیه بده بستان است هنر دیپلماسی بیانیه صادر کردن نیست یا بیانیه خواندن پشت میز مذاکره نیست؛ بحث دیپلماسی کلاس فلسفه نیست! آنچه که مردم می‌بینند این است که شما چند سال مسئول مذاکرات هسته‌ای هستید و یک قدم هم پیش نرفتید و هر روز تحریم‌ها بیشتر و فشارش روی مردم می‌آید. هنر دیپلماسی این است که حق هسته‌ای را حفظ کنید و در عین حال تحریم‌ها کاهش پیدا کرده نه اینکه، افزایش پیدا کند.»

فروز رجایی‌فر کارشناس علوم سیاسی با انتقاد از وی می‌گوید «با تأکید بر این نکته که نفس انجام مذاکره، یعنی نوعی تعامل با دیگران و در اینجا جامعه بین‌الملل و پذیرش نقش و جایگاه دو طرف در تحولات جهانی است، در نتیجه اگر تعاملی از طرف تیم مذاکره‌کننده به سرپرستی آقای جلیلی انجام می‌شد طبق اصول مذاکرات قابل پذیرش بود».

جلیلی دربارهٔ عملکرد ۶ سال خود در مذاکرات هسته‌ای گفته است: «در زمانی که گفتگوها ۶ سال به عهده بنده بود دشمنان ملت می‌گفتند شما باید حتی یک سانتریفیوژ نداشته باشید؛ حتی غنی‌سازی ۳٫۵ درصد را متوقف کنید. در آن ۶ سال روندی طی شد و به لحاظ حقوقی ایران یک مودالیته با آژانس امضا کرده بود و بیان کرده بودند مسائل باقی‌مانده ایران ۶ عنوان کلی دارد که تمام آن ۶ مسئله در همان ۶ ماه اول مسوولیت من حل شد اما آژانس بین‌الملل هسته‌ای نامه داد که این‌ها تنها مسائل باقی‌مانده نیست. در آن ۶ سال نه تنها اجازه داد نشد در کار دانشمندان بتن بریزند بلکه کارشان پیشرفت می‌کرد و نیروگاه آب سنگین اراک ۸۲ درصد پیشرفت حاصل شده و ۱۰ هزار کیلو مواد تولید شد و این‌گونه نبود که ۱۹ هزار سانتریفیوژ کاهش پیدا کند.» وی می‌افزاید: «نه تنها ما حاضر بودیم گفتگوهایمان برای ملت ما شفاف باشد بلکه برای همه جهان پخش شد و بسته پیشنهادی خودمان در مسکو و بغداد را در اینترنت منتشر کردیم تا همه دنیا بداند پیشنهادها ملت ایران بوده است. اکنون در مذاکرات اگر شروطی بر سندهایی که به توافق رسیده نباشد آن توافق فاجعه است. با وجود توافق در این چند ماه می‌بینید آمریکا چند مورد تحریم جدید علیه ایران اعمال کرده است و تحریم ویزا علیه ایران مطرح می‌کند.»

جلیلی در نظر دیگری در مورد برجام گفته است: «اگر برجام توافق خوبی بود، رهبر انقلاب، مجلس و شورای امنیت ملی ۲۸ شرط برای اجرای آن اضافه نمی‌کردند. جلیلی اضافه کرد: برجام بدون این شروط واویلاست.»

علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه‌ای در مورد عملکرد جلیلی در مذاکرات هسته‌ای این‌گونه اظهار نظر کرد: موضوع هسته‌ای کشورمان به موضوعی سیاسی تبدیل شده است زیرا در مدالیته اول که در زمان آقای لاریجانی شروع و در زمان آقای جلیلی به پایان رسید، موضوع هسته‌ای حل شده بود. وی افزود: در این مدالیته ۶ سؤال اساسی دربارهٔ موضوع هسته‌ای ایران مطرح شد و آژانس نسبت به پاسخ‌های ایران قانع شد و بحث هسته‌ای از لحاظ آژانس تمام شد، اما در زمان آقای آمانو موضوع PMD (ابعاد محتمل نظامی) که مطرح شد ایران از جهت اینکه حسن نیت خود را نشان دهد و شفاف‌سازی کند اعلام کرد که در چارچوبی برای حل مسئله آمادگی دارد.

عبدالرضا داوری، فعال سیاسی دربارهٔ عملکرد جلیلی نوشت، تشدید تحریم‌ها و ترور دانشمندان هسته‌ای، برونداد مدیریت سعید جلیلی در مذاکرات هسته‌ای، بدون یک جمله توافق بود. او پرونده را با ۵۰ تحریم از علی لاریجانی تحویل گرفت و با ۵۰۰ تحریم به جواد ظریف تحویل داد. ۸۵٪ از ترورهای دانشمندان هسته‌ای ایران در دوره مذاکرات سعید جلیلی اتفاق افتاد.

وی در مناظرات انتخاباتی دربارهٔ اقتصاد گفت: می‌توان با ۱۱ میلیارد دلار اشتغال فراوانی ایجاد کرد. به دلیل کاری که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام داده‌ایم و روی این مسائل تحقیق کرده‌ایم به‌طوری مثال در سال ۹۰ حدود ۳۹ میلیون دلار از آلمان چوب بستنی وارد کرده‌ایم و این در شرایطی است که می‌توانیم این را در روستاهای خودمان تولید کنیم.

وندی شرمن نماینده آمریکا در مذاکرات فروردین ۱۳۹۱ در استانبول خواستار دیدار دو جانبه با سعید جلیلی شد اما هیئت ایرانی این درخواست را رد کرد.

نحوه مذاکره از دید اعضای تیم مذاکره کننده آمریکا

ویلیام برنز عضو تیم مذاکرهٔ کننده آمریکا دربارهٔ تجربهٔ مذاکره با جلیلی می‌گوید: «او یک باورمند واقعی به انقلاب اسلامی بود. او در طول جلسه دائماً نوت برداری می‌کرد، و همزمان لبخند بی رمقی بر چهره داشت. جلیلی و همکارانش بارها زیرچشمی من را نگاه می‌کردند و به نظر می‌رسید که حضور آمریکا را نگران کننده می‌دانستند. جلیلی سپس شروع به سخنرانی ۴۰ دقیقه‌ای و فلسفه بافی بی‌مورد درمورد فرهنگ و تاریخ ایران کرد و همین‌طور از نقش سازنده‌ای که می‌تواند در منطقه ایفا کند. جلیلی وقتی می‌خواست از پاسخگویی مستقیم طفره رود، به طرز شوکه کننده ای، سخنان مبهم به زبان می‌آورد و این دقیقاً یکی از همان لحظات بود. او حتی در بخشی از سخنانش اشاره کرد که هنوز به صورت نیمه وقت در دانشگاه تهران تدریس می‌کند. اما، من اصلاً به دانشجویانش حسودیم نشد. او که در دههٔ ۱۹۸۰ در نبرد با عراقی‌ها زخمی شده‌بود، بخشی از پای راستش را از دست داده بود و در راه رفتن با مشکلاتی مشهود مواجه بود. به گفتهٔ برنز، در مذاکره با جلیلی، طرح مبادلهٔ اورانیوم با غنای پایین با صفحات سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران را مطرح کرده و به نظر هم می‌رسیده که ممکن است چنین توافقی حاصل شود، اما نهایتاً این توافق به دلیل «رقابت‌های سیاسی داخلی در ایران» بی‌نتیجه مانده است. رابرت جی اینهورن دیگر عضو تیم مذاکرهٔ کننده آمریکا نیز در مصاحبه خود در این رابطه گفت: «ما در بسیاری از ساعاتی که به سخنرانی‌های آقای جلیلی گوش می‌دادیم، بسیار در مورد تاریخ ایران و گله‌های ایران یادگرفتیم. متأسفانه پیشرفت‌های کمی در مذاکرات آن دوره ایجاد شد. از تابستان سال ۲۰۱۳، مذاکرات به شکلی بسیار جدی تر و حرفه ای تر ادامه پیدا کرده و زمان بسیار کمی روی ایراد نطق صرف شده و اکثر زمان بر روی نشست‌های کاری حرفه ای و غیررسمی صرف شده است. جلیلی در مذاکرات، نطق می‌کرد و «تاریخ اسلام و ایران» می‌گفت، حسابی تاریخ آموختیم.

 

تاریخچهٔ انتخاباتی

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲

سعید جلیلی در سفر انتخاباتی مشهد، ۲۰ خرداد ۱۳۹۲

وی در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲، آخرین روز ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)، با حضور در وزارت کشور، به‌منظور کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد. وی پس از ثبت نام در جلسه مطبوعاتی شرکت نکرد. صلاحیت سعید جلیلی روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ ازسوی شورای نگهبان برای نامزدی یازدهمین دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری احراز شد. شعار وی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ «حیات طیبه» بود.

حسین دهباشی سازندهٔ فیلم تبلیغاتی حسن روحانی در سال ۹۲ بعدها در فیلمی که از و منتشر شد، دربارهٔ جلیلی گفت: «من شخصاً از خود آقای روحانی در ایام انتخابات و در یک جمع صدنفره شنیدم که صادق‌ترین و پاک‌ترین جمع در همهٔ ما [کاندیداها] آقای جلیلی است».

جلیلی با کسب ۴٫۶۲۸٫۱۲۰ رأی برابر ۱۱٫۳۶٪ آرای ماخوذه و ۸٫۲۶٪ از واجدین شرایط پس از حسن روحانی و محمدباقر قالیباف سوم شد.

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۶

سعید جلیلی در حال سخنرانی در همایش حامیان رئیسی، ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳

وی که یکی از نامزدهای احتمالی به حساب می‌آمد در انتخابات ثبت‌نام نکرد و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با تمرکز ویژه بر «موضوعیت» انتخابات و نه صرفاً طریقیت آن برای کسب قدرت، در این فرایند فعالانه حضور خواهم داشت»

در تاریخ ۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ جلیلی حمایت خود را از سید ابراهیم رئیسی اعلام کرد و سه روز بعد در همایش انتخاباتی رئیسی حاضر شد و سخنرانی کرد.

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰

جلیلی در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ آخرین روز ثبت‌نام انتخابات سیزدهمین دورهٔ ریاست‌جمهوری، در انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌نویسی کرد. صلاحیت او در ۵ خرداد از سوی شورای نگهبان احراز شد.

او با شعار «جهاد بزرگ برای جهش ایران» وارد کارزار انتخابات گردید.

وی در تاریخ ۲۶ خرداد ۱۴۰۰ به نفع سید ابراهیم رئیسی از شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری۱۴۰۰ کناره‌گیری کرد.

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳

وی در روز پنجشنبه ۱۰ خرداد ۱۴۰۳ با حضور در وزارت کشور برای انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم ثبت‌‌نام کرد و در ۲۰ خرداد صلاحیت وی توسط شورای نگهبان احراز شد. محسن منصوری در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۳ به‌عنوان رئیس ستاد انتخاباتی جلیلی منصوب شد.

طرح دولت در سایه

سعید جلیلی در بیانیه‌ای که بعد از شکست در انتخابات ۱۳۹۲ منتشر کرد، ایدهٔ تشکیل دولت در سایه (برای کمک به دولت مستقر و کم کردن کاستی‌های این دولت) را مطرح کرد، ولی به دلیل همزمانی با اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری توسط رسانه‌ها زیاد جدی گرفته نشد تا اینکه در ماه‌ها و مصاحبه‌های بعد به تشریح و توضیح دولت در سایه پرداخت. تشکیل دولت در سایه توسط وی در این برهه به سرانجامی نرسید تا اینکه در بیانیهٔ بعد از انتخابات ۱۳۹۶ به نامزد مورد حمایت خویش سید ابراهیم رئیسی پیشنهاد تشکیل دولت در سایه را داد.

جلیلی در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی دولت سایهٔ خود را تشکیل داد و مدعی رصد مسائل کشور در سال‌های دولت روحانی در قالب دولت سایه است.

به گزارش پایگاه اینترنتی دولت سایه جلیلی، وی در طول ۸ سال، اقدام به تشکیل ۲۰ کارگروه تخصصی و جلسات و سفرهای مختلف اقدام کرد و پیشنهادهایی را برای رفع مسائل کشور به دولت و مجلس ارائه کرد. جلیلی در دوران فعالیت خود در دولت سایه برخی طرح‌های کشور را به پیگیری نمود، از جمله: طرح جمعیت و تعالی خانواده، طرح جامع نظام حسابداری و حسابرسی، طرح ۵۵۰ هزار هکتاری (احیای دشت‌های خوزستان)، طرح توسعهٔ پتروپالایشگاه‌ها، طرح باشگاه کشاورزان جوان.

خبرگزاری اعتدالگرای خبرآنلاین، با اشاره به نشست نمایندگان با دولت سایهٔ جلیلی، دولت سایه را «کارگروه فشار به دولت روحانی» خوانده است.

 

پوستر تبلیغاتی سعید جلیلی رونمایی شد

در پوستر منتشر شده از سعید جلیلی عنوان ستاد او: "سعید جمهور" نامگذاری شده است. این اقدام جلیلی بهره برداری آشکار از شهید رئیسی در امر تبلیغات است . شهید جمهور برای رئیس جمهور فقید به کار برده می شود.

 

شعار انتخاباتی سعید جلیلی اعلام شد

روابط عمومی ستاد انتخاباتی سعید جلیلی کاندیدای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بیانیه‌ای را با محوریت اعلام شعار انتخاباتی او منتشر کرد.

بنابر گزارش فارس، متن این بیانیه به شرح ذیل است:

«ایران در میان انبوه فرصت‌ها و ظرفیت‌های داخلی و جهانی، ظرفیت پیشرفت در همه ابعاد دارد؛ اما همه این ظرفیت‌ها فعال نشده است. به ویژه در طول دهه نود، با فرصت‌سوزی، رشد ایران دچار توقف شد و بسیاری ظرفیت‌های کشور مورد بی‌توجهی قرار گرفت، که جبران آن جز با یک رشد فوق‌العاده ممکن نیست.

بدون یک پیشرفت فوق‌العاده و با روزمرگی و لکه‌گیری در اداره کشور، حتی اداره امور عادی امکان‌پذیر نیست، زیرا مشکلات ساختاری، سازوکارهای معیوب، ذی‌نفعان و برنامه دشمن مانع به ثمر رسیدن تلاشهای عادی است.

در شرایطی که دنیا در حال تغییر است و کشورهای دیگر در حال تلاش برای ارتقای جایگاه خود و شکل دادن به نظم جدید جهانی هستند، بدون جهش کشور در عرصه‌های کلیدی، نه‌تنها نخواهیم توانست به جایگاه کشور در حد شایستگی‌های آن برسیم؛ بلکه در نقشه دیگران گرفتار خواهیم آمد و دچار عقب‌ماندگی مضاعف خواهیم شد و خطر این وجود دارد که کشور دهه‌ها به عقب رانده شود. جهش ایران، ضرورت عمومی نه‌تنها برای بقا که برای حفظ وضعیت حال و بالاتر ساختن آینده کشور است.»

 

بنا به گزارش ایرنا، از آنجایی که اقتصاد در اولویت اول ایران قرار دارد، چشم افکار عمومی به دیدگاه‌های اقتصادی نامزدهای ریاست جمهوری دوخته شده است. در همین راستا ایسنا در سلسله گزارش‌هایی با بازخوانی نظرات گذشته نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم دیدگاه های اقتصادی آن ها را در معرض قضاوت مردم خواهد گذاشت.  

برنامه های اقتصادی جلیلی چه بود؟

شاید بتوان گفت جلیلی یکی از معدود کاندیدایی است که در دوره‌های قبل برنامه‌های اقتصادی بیشتری نسبت به رقبای خود داشته است.

وی در برنامه‌های انتخابات ریاست جمهوری دوره قبل اظهار کرده بود که در خصوص یارانه‌ها چندین برنامه اساسی دارد تا محرومیت مردم به حداقل برسد.  یکی از این برنامه‌ها این بود که حق مردم از سهم شان در مصرف انرژی به آنها داده شود و این کار تحت عنوان طرحی به نام" وان" صورت گیرد.

تامین سبد غذایی برای مردم

 طرح دوم جلیلی در خصوص تامین سبد غذایی برای مردم بود زیرا بنابر گفته وی مردم باید روزانه ۲۵۰۰ کیلوکالری دریافت کنند.

وی همچنین طرح هایی در خصوص سفر و تفریح مردم و تحکیم خانواده نیز داشت که شامل برنامه سفر سه روزه برای تمام خانواده‌ها و پنج روزه برای تمام زوج‌های جوان، توسعه تفریحات مردم با استفاده از اماکن تفریحی دولتی که شش ماه از سال خالی است، می شد.

تبدیل سیستان و بلوچستان به قطب اقتصادی

از برنامه های دیگر جلیلی در انتخابات ۱۴۰۰ نیز اجرای طرح سلامت، اجرای توسعه متوازن و عادلانه در سیستان‌وبلوچستان و تبدیل این استان به نوار و قطب اقتصادی در جنوب شرق ایران بود.

جلوگیری از نوسانات ارز/ حل تورم اقتصادی

از دیگر برنامه های انتخاباتی این کاندیدای چهاردهمین دوره ریاست جمهوری جلوگیری از نوسانات در بازار ارز، اجرای برنامه از سوی همه وزارتخانه‌ها برای ارزآوری و اشتغالزایی،  استفاده از ظرفیت همسایگی با دو کشور پاکستان و افغانستان، تبدیل هفت میلیون مرزنشین به صادرکننده، تعامل گسترده با کشورهای خارجی،  توسعه ارتباطات با کشورهای دارای نقاط مشترک، غیرفعال‌سازی اهرم فشار اقتصادی دشمن برای همیشه و حل مشکل تورم با اقتصاد مقاومتی بود.

مشکل گرانی را حل می کنیم

 آن طور که در وعده‌های جلیلی در ادوار گذشته آمده است وی قصد حل مشکل گرانی با استفاده از ظرفیت استان‌ها را داشت و اعلام کرده بود که روزانه ۲۰۰۰ میلیارد تومان خلق پول در کشور صورت می‌گیرد و با این میزان خلق پول نمی‌توان به‌طور شایسته جلوی تورم را گرفت.

افزایش مشارکت عمومی در اقتصاد

 وعده افزایش مشارکت عمومی در اقتصاد کشور، بسیج همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها برای ایجاد اشتغال، تامین مالی توسط مردم برای ساخت پالایشگاه،  جلوگیری از صدور بخشنامه‌های غیرهماهنگ از سوی دستگاه‌های دولتی، روشن کردن موتور تولید و اشتغال از طریق اجرای طرح‌های پیشران، شکل‌گیری طرح‌های پیشران برای اشتغالزایی و توسعه اقتصادی، عدم ضربه‌زنی دولت به ثبات اقتصادی در کشور نیز از دیگر برنامه‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ جلیلی بود.  

مردم را خانه دار می‌کنیم/ ساخت حداقل یک میلیون مسکن در سال

وعده‌های جلیلی به حوزه مسکن نیز رسیده بود. که از جمله آنها می‌توان به اعطای تسهیلات و اختصاص زمین برای توسعه ساخت‌وساز مسکن،  برطرف کردن نقایص طرح مسکن مهر و اجرای آن، تهیه برنامه جامع برای تولید مسکن،  خانه‌دار کردن مردم با واگذاری زمین‌های دولتی به تعاونی‌های مسکن و ساخت حداقل یک میلیون مسکن در سال اشاره کرد.

ایجاد شفافیت مالی

 از دیگر برنامه‌های جلیلی درانتخابات ۱۴۰۰ نیز می توان به ارتقای کارآمدی در واگذاری‌ها به بخش خصوصی، شفافیت در واگذاری‌ها،  تحقق شفافیت اقتصادی و ایجاد بانک‌های اطلاعاتی برای شفافیت مالی هم اشاره کرد.

حال اما وی با این شعار به میدان آمده است که باید فرصت‌های فرهنگی، تاریخی، منطقه‌ای، اقتصادی، علم و فن‌آوری را از قبل شناخته باشیم، اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی کرده باشیم و با اشراف لازم بر برنامه، آن را به اجرا درآوریم تا نتیجه تحقق برنامه‌ها، بهره‌بردن همه مردم ایران باشد، نه فقط عده‌ای خاص. همچنان که باید آسیب‌ها را که مانع این پیشرفت است شناخته باشیم و اجازه ندهیم مانع این پیشرفت شود.

وی در اظهارات اخیر خود گفته است که آسیب‌های اداری، اجرایی، سیاسی که به ظاهر ساده و پیش‌پاافتاده به نظر می‌آید، موجب انحصارها، اتلاف سرمایه‌ها، معطل ماندن ابتکارها، و کندی و توقف در مسیر تعالی کشور می‌شود. کشور ما برای پیشرفت بیشتر و عدالت پایدارتر به تصمیم‌های نقطه‌زن نیاز دارد.

۱۰ سال دولت سایه بوده ام

کاندیدای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری همچنین اعلام کرده است که در ۱۰ سال گذشته در «دولت سایه» به این اندیشیده‌ایم و با شبکه‌ای گسترده از نخبگان و اساتید حوزه‌های مختلف پیرامون آن بررسی‌های کارشناسی انجام داده‌ایم. پیشرفت‌های مردم ما و روندهای جهانی به ما نشان می‌دهد، ما امروز در یک فرصت تاریخی هستیم.