از دست دادن ۷۹ هنرمند در سال ۹۱

در ابتدای این برنامه مجید سرسنگی، مدیر عامل خانه هنرمندان گفت: هر چند همه ما از درگذشت حدود 80 هنرمند متاثریم ولی از جهت دیگر خوشحالیم که توفیق شد امروز در این مکان دور هم جمع شویم.

وی یکی از خواسته‌های حوزه فرهنگ و هنر را نهادینه کردن جزییات درون خود دانست و افزود: امیدواریم این گونه قدرشناسی‌ها ادامه یابد.

وی ادامه داد: این روزها تب اعطای نشان به هنرمندان بالا گرفته است و همه جا در حال اعطای نشان‌های مختلف به برخی هنرمندان هستند. این حرکت هرچند خوب و ارزشمند است ولی فکر می‌کنم هنرمندان بیش از نشان نیازمند توجه هستند و فضای امنی برای کار خود می‌خواهند.

سرسنگی به مسایل معیشتی و سلامت هنرمندان اشاره کرد و تصریح کرد : متاسفانه برخی از هنرمندان که امسال از میان ما رفتند در شرایط سختی زندگی می‌کردند و برخی با همین شرایط سخت و اسف‌بار دار دنیا را وداع گفتند.

مدیر عامل خانه هنرمندان در پایان گفت: از جامعه‌ای که انقلابش، انقلاب فرهنگی بوده است و مسولانش ادعای فرهنگی بودن می‌کنند، انتظار می‌رود قبل از اعطای نشان به این فکر کنیم که هنرمندان دغدغه کمتری برای زندگی خود داشته باشند.

در ادامه حسن بلخاری منتقد هنری و پژوهشگر عرصه هنر و فلسفه گفت: 79 هنرمند عدد کمی نیست. هنرمندان بلاتردید و بلاشک گروهی هستند که چون جهان فانی را درک می‌کنند حقیقتا نمی‌توان برایشان جایگزین یافت.

وی ادامه داد: هنرمندان هم نیاز به مشق نظری و هم مشق عملی و هم مشق خیالی دارند .هنرمند پس از آن که در نظر و عمل خوب شد باید هر گونه تقلید را کنار گذاشته و به قوه خیال خود رجوع کند و با آن کار هنری انجام دهد.

بلخاری هنرمندان را افرادی منحصر به‌فرد نامید که قدرت تصرف دارند و در تعریف قوه تصرف توضیح داد: قوه تصرف آن قوه‌ای است که به انسان‌های خاص داده می‌شود و در آن خدا انسان را با خالقیت خود شریک می‌سازد.

وی در پایان گفت: ما ایرانی‌ها هر وقت از هنرمند و خلاقیت صحبت می‌کنیم منظورمان شراکت هنرمندان با خداوند در خلق است.

حمیدرضا نوربخش خواننده و مدیرعامل خانه موسیقی سخنران بعدی این مراسم بود که گفت: ما هرساله در همین ایام در خانه موسیقی جشنی برگزار می‌کردیم که مثل همین برنامه از درگذشتگان عرصه هنر موسیقی یاد می‌کردیم که امسال بنا به دلایلی جشنمان برگزار نشد و این جلسه مقداری این مساله را جبران کرد.

وی هنرمندان را شناسنامه و گنجینه‌های بشری در هر سرزمین دانست و گفت: همان طور که آقای بلخاری گفت بی‌شک هنرمندان کسانی هستند که در امر خلق و خالقیت با خداوند شراکت دارند.

وی افزود: این جلسات تذکری هستند برای خود ما از این جهت که با هم باشیم و با هم مهربان باشیم. جامعه انتظار زیادی از هنرمندان دارد پس باید به روابط بین خودمان توجه بیشتری داشته باشیم. همچنین این مراسم تذکری هم برای مسوولان است تا به یاد هنرمندان باشند. شرایط برخی هنرمندان شایسته آنها نیست.

وی به شوخی گفت که امسال نزدیک به 80 هنرمند ما را ترک کردند و این یک رکورد محاسبه می‌شود.

خسرو سینایی هنرمند و فیلمساز سخنران بعدی این مراسم بود که گفت: وقتی قرار شد در این مراسم حاضر شوم و سخنرانی کنم فکر کردم کار آسانی است. 5 یا 6 نفر در ذهنم بودند که می‌خواستم در موردشان حرف بزنم ولی لیستی که به من دادند مشتمل بر 79 هنرمند بود و این کار را سخت کرد.

وی ادامه داد: خوب است که در این فهرست جلوی اسم هیچ فردی کلمه استاد یا بزرگ یا بی‌نظیر نوشته نشده است بلکه تنها یک اسم ذکر اسم شده است من همه این‌ها را جمع کرده ام و آنها را به یک نام می‌نامم "هنرمند".

سینایی افزود: بالای فهرستی که به من داده اند نوشته شده بود "این همه نیست". ولی باید بگوییم تمام اینها هستند و هر کدام سهمی در ساخت فرهنگ و هنر ما داشته و نقش خود را با هنر خود در جامعه ایفا کرده اند.

وی هنر را عامل زیباتر کردن زندگی دانست و گفت: انسان‌های متعالی در لحظه رفتن جهانی زیباتر از لحظه زاده شدن خود درست کرده‌اند و این معنای واقعی هنر و هنرمندی است.

این هنرمند بیان کرد: اگر تخت جمشید، میدان نقش جهان، شاهنامه، دیوان حافظ، آثار بهزاد، آثار رضا عباسی و آثار میرعماد و ... نبودند نقطه اتکای ما برای اینکه بگوییم ایرانی هستیم چه بود؟

سینایی در پایان گفت: این اسامی که امروز در اینجا هستند مربوط به کسانی است که زندگی ما را زیباتر کرده‌اند و آثارشان اعتلابخش فرهنگ و هنر کشورمان شد.

محمدهادی ایازی، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران نیز در این مراسم حضور داشت که به روی صحنه رفت و گفت: وقتی آقای سرسنگی در مورد این برنامه و چگونگی اجرای آن با من صحبت می‌کرد اصلا فکر نمی‌کردم که در سال 91 این تعداد هنرمند ما را ترک کرده باشند.

ایازی خواستار توجه بیشتر مسئولان فرهنگی هنری کشور به وضعیت هنرمندان شد و گفت: امیدوارم روزی شاهد این باشیم که مسایل و مشکلات هنرمندان حل شود و مسوولان هم با مدیریتشان این موضوعات را حل و فصل کنند.

سخنران بعدی این مراسم ابراهیم حقیقی بود که وی با آرزوی روزی که به فکر هنرمندان زنده باشیم صحبت‌هایش را شروع کرد و گفت: کاش فکر هنرمندان زنده باشیم. هنرمندان تفاوت مهمی با سایر انسانها دارند. آنها وقتی از دنیا می‌روند یادگارهایی به جا می‌گذارند که زندگی را زیبا نگه می‌‌دارد و انسانها را تلطیف می‌‌کند.

وی با توجه به اینکه بخشی از این 79 هنرمند درگذشته، هنرمندان تجسمی هستند، بیان کرد: وظیفه خود می‌دانم که یادی از آنها بکنم. آنها که با حسن رفتار، سلوک، اخلاق و آثاری که باقی گذاشتند جاودانه شدند و اجازه دادند ما انسان‌ها باز هم زیبایی را ببینیم.

حقیقی با زنده کردن یاد فریده لاشایی، شهریار سرمست، بیژن نعمتی شریف، فخری گلستان، منصوره حسینی، محمود جوادی‌پور، فهیمه راستکار و مسعود بهنام و نیز حمید سمندریان گفت: ای کاش این خانه برقرار بماند و خانه هنرمندان مثل خانه سینما نشود، کاش قدر هنرمندان دانسته شود.

آخرین سخنران برنامه ایرج راد، مدیرعامل خانه تئاتر بود که گفت: این هنرمندان نه تنها از خاطر ما محو نخواهند شد بلکه نسل در نسل در خاطره ما حضور دارند و تاثیر آنها در فرهنگ این مملکت دیده خواهد شد؛ آنها که شرایط سختی داشتند و هیچ‌ گاه دم از بدی ها نزدند.

وی با اشاره به برخی مشکلات مالی که برخی هنرمندان داشتند، ادامه داد: هنرمندانی بودند که اگر به آنها می‌رسیدیم شاید ممکن بود سال ‌های سال در عرصه‌ فرهنگ و هنر حرکت کنند اما در بسیاری از مواقع کوتاهی کردیم و هنوز این کوتاهی وجود دارد.

وی به نقل خاطره ای تلخ پرداخت و گفت: هرگز از یادم نمی‌رود که عزیزی هنرمند به خاطر بدهی 15 میلیون تومانی، جنازه‌اش در بیمارستان گرو گرفته شده بود و یا کسانی که با بیماری‌ های صعب‌ العلاج دست و پنجه نرم می ‌کنند و خانواده ‌هایشان به خانه تئاتر می ‌آیند، اشک می‌ ریزند و من هم اشک می ‌ریزم از این ‌که کاری از دستم برنمی‌ آید.

مدیرعامل خانه تئاتر در پایان در مورد قطعه هنرمندان و معضل پر شدن ظرفیت‌اش گفت: قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) دیگر به انتها رسیده است. ظرف چند سال اخیر 500 هنرمند در این قطعه آرمیدند. هنرمندان به دنبال پول و مال‌اندوزی نبودند بعضی هنرمندان از همان روزهای اول در سالن ‌های سرد تئاتر تمرین می ‌کردند و سر اینکه چطور دردشان را بازگو کنند سر هم داد می‌‌زدند.

در پایان مراسم نهالی به صورت نمادین توسط عزت‌الله انتظامی، فرهاد توحیدی، کیومرث پوراحمد و عباس مشهدی الاصل در حیاط خانه هنرمندان به یاد هنرمندان درگذشته در سال 91 کاشته شد.

اجرای موسیقی زنده با صدای نوربخش و سه تار بهداد بابایی دیگر برنامه این همایش بود. مجری برنامه نیز فرزاد حسنی بود.

خسرو سینایی و همسرش گیزلا وارگاسینایی و دخترش یاسیمین سینایی، ایرج اسکندری (نقاش)، عزت الله انتظامی (بازیگر)، داریوش پیرنیاکان(هنرمند موسیقی)، کیومرث پور احمد(کارگردان)، بهزاد شیشه گران(نقاش)، عباس مشهدی اصل(نقاش و مجسمه ساز)، داود گنجه ای (موسیقی دان)، همایون ثابتی مطلق(نقاش و مدیر انجمن نقاشان)، حمید شانس (مجسمه ساز)، فرزاد ادیبی(گرافیست)، فرهاد توحیدی(فیلمنامه نویس)، بهمن نامور مطلق (دبیرکل سابق فرهنگستان هنر) و ایرج راد (بازیگر و رئیس هیات مدیره انجمن تئاتر) از جمله هنرمندانی بودند که در این مراسم حضور داشتند.