جدول فروش فیلم‌ها در نوروز

شروع سینمایی سال 92 ظاهراً برای سینماگران ایرانی اتفاق خوبی بوده است. با گذشت 20 روز از شروع اکران نوروزی فیلم‌ها، آمارهای تهیه‌کنندگان 4 فیلم اکران نوروزی نشان می‌دهد مجموع فروش فیلم‌ها در این چهار روز به رقمی بالغ بر 4 میلیارد تومان رسیده است و این برای اقتصاد نحیف سینمای ایران، اتفاق خوشایندی است، به‌خصوص اگر دوره سینمایی سال 91 را فراموش نکنیم. دوره سینمایی که به این زودی‌ها فراموش نخواهد شد.

جدول فروش فیلم‌ها در نوروز 92

وزارت ارشاد وارد می‌شود/ حوزه هنری نماینده اکران

اتفاق مهم پایان سال پرجنجال و هیاهوی سینمای ایران، ورود مستقیم وزارت ارشاد به مسئله حالا دیگر معضل‌شده اکران در سینماها بود. وزارت ارشاد با تشکیل یک کمیته 15نفره از مسئولین دخیل در پخش و اکران فیلم‌ها، مدیریت مهمترین دوره اکران فیلم‌ها را در سینمای ایران مستقیماً به‌عهده گرفت و نقش شورای پرمسئله صنفی نمایش به ذکر نام فیلم‌ها و انتخاب اولویت‌های اکران محدود شد. کمیته 15نفره‌ای که یکی از اعضای آن با یک انتخاب معنادار، نماینده‌ای از حوزه هنری بود، نهادی که در یک سال گذشته سینمای ایران با ورود به مسئله اکران و باب‌کردن مسئله‌‌ای به‌نام اکران انتخابی نقش گسترده‌ای در فعل و‌ انفعالات سینمای 91 ایران داشت.

با انتخاب 15 اولویت در پنج گروه برای اکران در سینماهای تهران و چند بار جابه‌جایی در گروه سینماهای اکران؛ نهایتا چهار فیلم «رسوایی»، «قاعده تصادف»، «تهران 1500» و «رژیم طلایی» برای اکران انتخاب شدند، در حالی که انتقادات مختلفی به قرار گرفتن فیلم آخر در چرخه اکران نوروزی شنیده می‌شد، انتقاداتی که وجود یک سهمیه ثابت برای دفتر فیلم‌سازی «پویا فیلم» در همه اکران‌های نوروزی این سالها را بی‌عدالتی می‌دانست.

«زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» در سکوت کامل حذف می‌شود

در حالی که تصور می‌شد «زندگی مشترک آقای محمودی و بانو» ساخته پرجنجال روح‌الله حجازی با قول صریح معاونت سینمایی در اکران عید روی پرده‌ها بیاید و این اتفاق بدون هیچ‌گونه توضیحی نیفتاد؛ از 23 اسفند 91 فیلم‌های اکران نوروزی روی پرده رفتند، در حالی که «قاعده تصادف» ظاهراً با اعمال یک‌سری اصلاحیه 5 روز از جریان اکران عقب مانده بود و افزایش قیمت بلیط سینماها هم تأثیر خودش را بر فضای رسانه‌ای سینماها گذاشته بود.

ده‌نمکی همچنان بهترین ذائقه‌شناس سینمایی است/ فیلمی در ستایش روحانیت پرفروش‌ترین فیلم اکران

طبق پیش‌بینی‌ها فروش 2میلیادری «رسوایی» در 20 روز اول اکران ثابت کرد که مسعود ده‌نمکی، روزنامه‌نگار مشهور دهه هفتاد و فیلم‌ساز جنجالی دهه هشتاد، همچنان با ذائقه سینمایی ایرانی‌ها بهتر از بقیه سینماگران ایرانی آشناست.

«رسوایی» البته مشخص بود که با داستان سرراست و شخصیت‌های تیپیک و هنرپیشه‌های پرطرفدار و البته قدم زدنش در مرز کلیشه‌های یک فیلم عامه‌پسند به‌خوبی از جدال با بینندگان سخت‌گیر این روزهای سینما در ایران موفق بیرون می‌آید اما قرار گرفتن فیلمی در ستایش غلیظ روحانیت، آن هم روحانیت سنّتی و عامی، در صدر فروش نوروزی سال 92 حاوی پیام سرراست و غافلگیرکننده‌ای برای سینمای ایران بود.

مخالفان ده‌نمکی امسال دیگر نمی‌توانستند او را به استفاده از دوپینگ کمدی و ابتذال در دیالوگ‌ها متهم کنند، همان‌طور که ده‌نمکی نمی‌توانست ادعا کند که فیلم جدیدش را به‌خاطر تجربه شیرین اخراجی‌ها نمی‌بینند.

اولین انمیشین میلیاردی ایرانی/ «تهران 1500» با رعایت همه مراقبت‌های گیشه‌پسندی

«تهران 1500» تجربه اولین انیمیشن ایرانی که به‌طور وسیع اکران می‌شود هم تجربه شیرینی برای سازندگانش بود. بهرام عظیمی اگرچه توانایی بالایش در ساخت انیمیشن به‌سبک ایرانی را با این فیلم به‌رخ کشید اما فیلم‌نامه بی‌سرو‌ته و مجعول فیلم و البته عبور مبتذلانه‌اش از یک‌سری عرف‌های عمومی در روابط میان آدم‌ها به‌صرف کارتونی بودن آدم‌های فیلمش، تجربه تماشای آن را به‌خصوص برای کودکان و خانواده‌ها تبدیل به تجربه نامطلوبی می‌:کرد.

«تهران 1500» البته انبوهی از کلیشه‌های عامه‌پسند دهه‌های گذشته سینمای ایران را هم به‌همراه داشت و ظاهراً ترس سازندگانش از عدم‌برگشت سرمایه و پیش‌بینی همه مراقبت‌های گیشه‌پسندی، نتیجه خوبی برای آنها هم داشته است.

«حوض نقاشی» ملودرام اشک‌آور مازیار میری و منوچهر محمدی هم به فروش قابل قبولی در اکران نوروزی رسیده است. اگرچه بنا به دلایل نامعلوم در طول تعطیلات نوروز رقم فروش فیلم در سینمای شهرستان‌ها اعلام نشد، اما فروش بالای پانصدمیلیونی فیلم در تهران رقم بدی برای یک فیلم اجتماعی خاص نیست. فروش نهایی فیلم امروز 900 میلیون تومان اعلام شد.

یک شکست باورنکردنی برای یک فیلم جوانانه

در آن سوی دیگر میدان «قاعده تصادف» فیلم کمی جنجالی جشنواره سی و یکم با شکست باورنکردنی‌ای روبه‌رو شده است. نهایت فروش «قاعده تصادف» ظاهراً هنوز به 200 میلیون هم نرسیده است.

در جریان نمایش فیلم در جشنواره انتقادات تندی به محتوای ضدخانواده فیلم شده بود، اما کسی پیش‌بینی این بی‌اعتنایی وسیع به فیلم را نمی‌:کرد.

«قاعده تصادف»کاملاً جوان‌پسندانه و از موضع درک‌نشدن جوانان از سوی والدینی که متعلق به نسل پیش هستند ساخته شده است، فرمولی که در سالهای گذشته ندای اعتراضی پرطرفدار بود اما ظاهراً دست آویختن به این موضوع دیگر در رسانه‌های ایران طرفداری ندارد. هرچند «قاعده تصادف» رقبای سرسختی برای فروش داشته است و در یک وضع طبیعی دچار این شکست نشده است اما قرار گرفتن آن در اکران نوروز شاید معادله اکران فیلم را طبیعی کند.

بازنده اصلی، «پویافیلم»/ عمر سینمای بدنه رو به پایان است

اما شکست‌خورده اصلی اکران نوروزی بدون شک آخرین ساخته کمپانی فرح‌بخش و علی‌خانی است. «رژیم طلایی» نهایتاً به فروش 200 میلیونی دست یافته است. این در حالی است که «رژیم طلایی» محتوا و ساختاری کاملاً طنز دارد و از ستاره‌های این سالهای سینمای ایران مهدی هاشمی و امین حیایی و همه کلیشه‌های پرفروش شدن این سالهای سینمای بدنه هم استفاده کرده است.

این اتفاق جدیدی در سینمای ایران نیست. سال گذشته نیز با وجود همه حاشیه‌هایی که چرخ اقتصادی سینمای ایران را به‌شدت کند کرد سینمای عامه‌پسند سالهای پیش در مقایسه با بقیه فیلم‌های اکران کارنامه خوبی نداشت.

مدت بیش از یک دهه ستارگان پرفروش سینمای ایران جوانان زیباچهره‌ای بودند که سردر سینماها را به‌تسخیر درآورده بودند، فیلم‌هایی با محتوایی سطحی و پر از موقعیت‌های کمدی دیالوگی، با چاشنی عشق‌های پررنگ دختر و پسری سینمای ایران را در دهه هفتاد کاملاً تحت کنترل خودش درآورده بود.

اما سینمای سال گذشته ایران با وجود همه موانع و مشکلات نویدبخش یک پیغام ویژه برای سینماگران بود: عصر این فیلم‌ها تمام شده است. «فرضیه‌»ای که با فروش عجیب «رژیم طلایی» در ابتدای سال حالا دیگر در حال تبدیل به یک «نظریه» است.

سینمای ایران با وارد شدن به اکران نوروزی از رخوت خاص سال 91 بیرون آمده است. فروش فیلم‌ها، اگرچه در شرایط نامساعد اقتصادی امروز غیر از مورد ویژه «رسوایی» هنوز به سقف هزینه‌های تولید فیلم‌ها نرسیده است اما شروع خوبی برای سینمایی است که اواسط سال گذشته سرنوشتش قرار بود در خیابان‌ها و نه گیشه‌های فروش تعیین شود.