شب یلدا ۱۴۰۲ چند شنبه است؟

به گزارش پارسینه و به نقل از مجله اینترتی کوکا؛ شب یلدا از غروب خورشید در آخرین روز پاییزی یعنی ۳۰ آذر ماه آغاز می‌شود و تا صبح روز ۱ دی ماه ادامه دارد.

تاریخ میلادی شب یلدا بین تاریخ‌های ۲۰، ۲۱ و ۲۲ دسامبر تغییر می‌کند.

شب یلدای ۱۴۰۲ - ۲۰۲۳ چند شنبه است؟

شب یلدای سال ۱۴۰۲ مصادف با روز پنجشنبه ۳۰ آذر ماه برابر با ۲۱ دسامبر سال ۲۰۲۳ می‌باشد.

تاریخ کهن ایران زمین به آداب و رسوم و مراسم مختلف مزیّن شده که هر یک ریشه در یکی از باور‌های اصیل ایرانی داشته و تمدن و فرهنگ غنی این سرزمین و فرهیختگی و اصالت مردمان این دیار را به رخ جهانیان می‌کشد.

مناسبت‌های هر ساله‌ای که قدمت آن‌ها به چندین هزار سال پیش باز می‌گردد، از نوروز سیزده روزه تا جشن‌هایی که به افتخار هر ماه برگزار می‌شده تا چهارشنبه سوری و شب یلدا، رد پای شان از دوران باستان تاکنون در صفحه روزگار این مرز و بوم حک شده است.

شب یلدا یا شب چله یکی از این مناسبت‌های هر ساله است و ایرانی‌ها در هر کجای دنیا که باشند در آخرین روز پاییز (۳۰ آذر ماه) خود را برای مراسم آن آماده می‌کنند تا در واپسین لحظات پاییزی یعنی غروب ۳۰ آذر به استقبال این شب با شکوه بروند و در این بلندترین شب سال تا پاسی از شب بیدار مانده و با برگزاری مراسم چله نشینی آخرین نقطه پاییز را به اولین سطر زمستان هر سال پیوند بزنند.

آداب شب یلدا چیست؟

برای شب یلدا که از از آخرین غروب پاییزی آغاز می‌شود و تا سپیده دم اولین روز زمستانی ادامه دارد آداب و رسوم نمادین مختلفی ذکر شده که در میان اقوام و فرهنگ‌های مختلف ایران زمین رنگ و بوی خاص خودش را گرفته است.

نشستن دور آتش یا زیر کرسی یکی از سنت‌هایی است که از ایران باستان تاکنون وجود داشته است، زیرا آتش مقدس بوده و ایرانی‌ها اعتقاد داشتند اهریمن و نحسی را از آن‌ها دور می‌کند.

رسم جالب دیگر مثل خوانی و قصه گویی است، یکی از ریش سفیدان خانواده شروع به نقل داستان‌های شیرین قدیمی از شاهنامه و … می‌کند که به خصوص برای کودکان جذابیت زیادی دارد.

فال حافظ سنت ماندگار دیگر شب یلدا است که در میان زن و مرد و پیر و جوان فوق العاده محبوب می‌باشد. رسم است اعضای خانواده دور هم جمع شده و بزرگ خانواده به نیت تک تک آن‌ها دیوان حافظ باز می‌کند و فال شان را می‌خواند.

سفره شب یلدا

سفره مشهور شب یلدا جذابیت و زیبایی این شب را دو چندان کرده است. سفره‌ای رنگارنگ که با میوه‌های متنوع که پای ثابت یلدا هستند مزیّن شده و سرخی و طراوت از آن می‌بارد.

خانم‌های با سلیقه ایرانی برای تزیین و چیدمان سفره شب یلدا از تمام خلاقیت خود کمک می‌گیرند و اغلب سعی می‌کنند ظاهری سنتی که از فرهنگ غنی ایران سرچشمه گرفته به سفره ببخشند.

سفره شب یلدا پر از نماد و خوش یمنی است، از انار آن که نماد باروری، برکت و شادی است گرفته تا هندوانه که نماد خورشید، گرمای تابستان و برکت است و آجیل و تنقلاتی همچون گردو، پسته، فندق، بادام، توت خشک و ... همگی خاص سفره این شب هستند.

میوه‌های های پاییزی، برگه خشک میوه‌ها و شیرینی جات مختلف نیز معمولا در گوشه و کنار سفره شب یلدا به چشم می‌خورند.

پیشینه و تاریخچه شب یلدا

یلدا یک واژه قدیمی است که در زبان سریانی - از زبان‌های باستان مسیحیان - به معنای تولد و زایندگی می‌باشد و به نظر می‌رسد اولین بار توسط مسیحیان مهاجر از روم به ایران آورده شده است.

از آن جا که از روز اول دی، چله بزرگ زمستان - چهل روز ابتدایی زمستان - آغاز می‌شود به شب یلدا، شب چله نیز می‌گویند.

از تاریخ برگزاری اولین جشن شب یلدا اطلاعی در دست نیست، اما برخی معتقدند این جشن به حدود ۷ هزار سال پیش برمی گردد و در دوره داریوش اول در تقویم ایرانی ثبت شده است.

شب یلدا نماد چیست؟

همان طور که همه ما می‌دانیم در فصل پاییز تا اول زمستان شب‌ها پیوسته طولانی‌تر می‌شوند، اما از ابتدای زمستان به تدریج روز‌ها طولانی‌تر و شب‌ها کوتاه‌تر می‌شوند، به همین دلیل شب یلدا بلندترین شب سال محسوب می‌شود.

از آن جا که ایرانیان باستان روز، روشنایی، گرما و نور را نماد پروردگار و شب، تاریکی و سرما را نماد اهریمن می‌دانستند به بهانه پیروزی نور بر تاریکی در اولین شب زمستان دور هم جمع شده و به بهانه کوتاه شدن شب‌ها به سرور و شادمانی می‌پرداختند.

برخی نیز معتقدند شب یلدا زمان تولد یا بازگشت میترا (مهر) است که در میان ایرانی‌ها به عنوان نمادی از عشق و محبت، عهد و پیمان، صداقت و خورشید شناخته شده است.

شب یلدا در شهر‌های مختلف ایران

شب یلدا در شهر‌های مختلف ایران با سنت‌های قومی هر منطقه همخوانی دارد و گا‌ها مراسم خاصی نیز به آن اضافه شده است.

مثلا در خراسان به شب یلدا چله نشینی یا شب چراغ نیز می‌گویند، در این شب مراسم کف زنی برگزار می‌شود و در سفره هفت سین آن‌ها خوراکی‌هایی همچون لبو و شیرینی‌های مخصوص به نام کف خودنمایی می‌کند.

مردم همدان در کنار آداب مرسوم شب یلدا فال سوزن می‌گیرند و در شیراز فال حافظ و فال کلوک مشهورتر هستند.

نقل اندازی در استان گلستان، شب زنده داری در میان کرمانی ها، رسم کاسه بهره در استان کهگیلویه و بویر احمد و فال هندوانه پوس در گیلان همگی از جمله سنت‌های جالب شب چله در نقاط مختلف ایران می‌باشد.