فرهنگستان با زبان مردم بیگانه است

این مترجم پیشکسوت در ارزیابی فرآیند واژه‌گزینی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: فرهنگستان با مردم بیگانه است، فرمایشی است و نتیجه‌ این فرآیند همین است که می‌بینیم که نه مردم عادی از واژه‌های‌شان استفاده می‌کنند و نه اهل فرهنگ.

او ادامه داد: واژه‌سازی در فرهنگستان این‌گونه است که یک عده نشسته‌ و فکر کرده‌اند و این واژه‎ها را ایجاد کرده‌اند و به نظرم هیچ‌کدام‌شان دست‌اندرکار نیستند. شاید این حرف اغراق‌آمیز باشد، اما واقعا کسانی که در فرهنگستان واژه‌سازی می‌کنند، گویی با زندگی روزمره مردم بیگانه هستند.

حداد درباره واژه‌گزینی در زبان آلمانی گفت: تا آن‌جا که من می‌دانم، آن‌جا دستگاه یا مرجعی نیست که خودش را قیم فرهنگ بداند و واژه‌ها از طریق کسانی ساخته می‌شود که آن‌ها را به کار می‌برند.

او در پاسخ به این سؤال که مترجم‌ها چقدر می‌توانند در این فرآیند مؤثر باشند و واژه‌سازی کنند، گفت: مترجم‌ها زمانی می‌توانند در این زمینه کار کنند که ادیب باشند، کسانی هم بوده‌اند که واژه‌های ماندگاری را ساخته‌اند مانند داریوش آشوری یا عزت‌الله فولادوند. واژه‌سازی فقط این نیست که فردی که چند کتاب نوشته، واژه‌ای را تصویب کند، بلکه باید احاطه‌ی زیادی به موضوع داشته باشد. مثلا چرا فرهنگستان باید برای «لازانیا» معادل بسازد؟ آشپزها باید برای این واژه معادل بسازند. کسانی باید واژه‌سازی کنند که شناخت‌شان عمیق باشد؛ با شناخت یک‌سویه نمی‌شود واژه‌سازی کرد.

این مترجم گفت: من معتقدم فرهنگستان از مردم دور است. جوانان الآن اصطلاحات خودشان را دارند که ما با آن‌ها آشنایی نداریم. ممکن است ما این واژه‌ها را قبیح بدانیم، در حالی‌که فرهنگستان باید آن‌ها را بشناسد. چون این واژه‌ها هستند که دارند زبان ما را تغییر می‌دهند. زبان هر چند دهه پوست می‌اندازد و باید این پوست‌اندازی زبان را قبول کرد.

حداد در پایان تأکید کرد: من قبول دارم که زبان لایه‌های مختلفی دارد، اما لایه کوچه و بازاری را هم باید به رسمیت شناخت.