آگهی فروش «کبد» هم آمد!

در کنار عوامل متعدد روانی، اقتصادی و اجتماعی، این پرسش‌ به ذهن متبادر می‌شود که آیا می‌توان بخشی از کبد انسانی سالم را از بدنش جدا کرد و به بدن دیگری پیوند زد؟‌ آیا دهنده عضو، زندگی‌ عادی خواهد داشت و عوارض احتمالی را تحمل می‌کند؟

این پرسش‌ها را با دکتر سید علی ملک‌حسینی در میان گذاشتیم. وی رییس انجمن پیوند اعضای خاورمیانه، چهره ماندگار پزشکی و رییس بخش پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی شیراز است، نخستین پیوند کبد در ایران از فرد زنده به زنده را انجام داده و در دایره‌المعارف پزشکی به عنوان پدر پیوند کبد در ایران معرفی شده است.

دکتر سید علی ملک حسینی، درباره پدیده کبدفروشی که تبلیغات آن در نزدیکی برخی بیمارستان‌ها و مراکز پیوند و همچنین در فضای اینترنت بویژه شبکه‌های اجتماعی به چشم می‌خورد، با صراحت تاکید می‌کند: کبد چیزی نیست که قابل فروش باشد، عمل کبد به قدری سخت و مشکل است که چنین چیزی امکان‌پذیر نیست. پیوند کبد از فرد زنده فقط از بستگان درجه یک امکان‌پذیر است و حتی دریافت کبد از بستگان درجه دو نیز امکان‌پذیر نیست، زیرا با خطر مرگ برای دهنده همراه است.

ملک‌حسینی با بیان اینکه چنین چیزی نه در ایران و نه در هیچ کجای دنیا واقعیت ندارد، می‌گوید: علی‌رغم اینکه پیوند برخی اعضای بدن چون کلیه از دهنده زنده هم انجام می‌شود که البته ما آن را توصیه نمی‌کنیم و عملا چنین اقدامی در دنیا ممنوع است،‌ اما کبد باید از فردی که مرگ مغزی شده است برداشت شود. موارد مجاز انجام پیوند از فرد زنده به کودکانی بازمی‌گردد که دچار مشکلات کبدی هستند و بخشی از کبد پدر یا مادر برای وی پیوند زده می‌شود.

پدر پیوند کبد ایران با بیان اینکه کبد، قابلیت خود ترمیمی دارد، تصریح می‌کند: اما اینکه برخی افراد دست به تبلیغ فروش کبد خود با قیمت‌های کلان زده‌ باشند، بیشتر از روی "نادانی" یا به قصد سودجویی است که واقعیت هم ندارد.

ملک‌حسینی با اشاره به اینکه بیشترین موارد پیوند کبد از زنده در برخی کشورهای شرقی از جمله ژاپن مشاهده می‌شود، می‌گوید: علت این امر هم آن است که مرگ مغزی به علت فرهنگ بخصوص و آیین بودایی چندان مرسوم نیست و پزشکان ناچار هستند این کار را انجام دهند. البته در آنجا هم عمل برداشتن کبد از بستگان انجام می‌شود. علاوه بر این در ژاپن مهارت برای انجام پیوند از زنده بسیار بالاست، ولی همچنان خطر مرگ وجود دارد.