به جرم تلويزيوني بودن، نخواستند در سينما ديده شوم

- کوروش تهامي امسال وارد بيستمين سال فعاليت حرفه اي خود شد که بيشتر از سه چهارم اين عمر براي سينما و تلويزيون صرف شده است . او نقش مهمي در فيلم يک کارگردان مهم تر داشت، اما « به رنگ ارغوان » حاتمي کيا، آنطور که بايد اکران نشد و شايد تهامي هم به آنچه بايد مي رسيد، دست پيدا نکرد . اين روزها « گناهکاران » روي پرده قرار گرفته است و ما هم به همين بهانه با او هم کلام شده ايم، اما گفت و گو سراسر دوران بازيگري کوروش تهامي را شامل شد که خواندنش خالي از لطف نيست :

3 شما با « سينما سينماست » در سال 76 روي پرده سينما ديده شديد . چطور شد که با گروه دُري کار کرديد؟

- اين فيلم سال 75 ساخته شد و اکران آن به سال بعد افتاد . من سال 74 جايزه بهترين بازيگر مرد در جشنواره چهاردهم تئاتر فجر را گرفته بودم . آن موقع دانشجو بودم و وحيد موسائيان از کارگردان هاي خوب امروز همکلاسي ام بود . ايشان دستيار آقاي دري در همان فيلم
« سينما سينماست » هم بود . به اعتبار جايزه اي که بردم، من را به دري معرفي کرد و اولين تجربه سينمايي من شکل گرفت .

3 بعد از آن شما چند فيلم مهم مثل « اين زن حرف نمي زند » و « مريم مقدس » را هم بازي کرديد، اما نقش تان آنقدرها پررنگ نبود که ديده شويد . با توجه به اينکه اولين سال هاي حضورتان را در سينما مي گذرانديد، اين انتخاب ها چطور اتفاق افتاد؟ هواي شهرت به سر نداشتيد؟

- آن روزها به شدت تئاتر را دنبال مي کردم . اين مديوم براي من بسيار جدي تر از رسانه هاي ديگر بود . بارها پيش آمد که نقش هاي اصلي سريال هاي تلويزيوني که بعدها و ديدم کارهاي خوبي شدند، به من پيشنهاد شود، اما من به خاطر اينکه مشغول تمرين تئاتر بودم، وارد نشدم . تئاتر براي من خيلي مهم بود و فکر مي کردم اتفاقي که براي من در اين هنر مي افتد، در تلويزيون يا سينما به دست آمدني نيست . شما در تئاتر فرصت چند ماه تمرين داري و روي بدن و بيانت کار مي کني . اساسا ابزار بازيگري را مي شود در تئاتر قوت بخشيد . آن سال ها تقريبا سال هاي اوليه کار من هم بود، به همين خاطر بيشتر ترجيح مي دادم ياد بگيرم . براي همين نقش هاي مکمل هم در نظرم کم جلوه نمي کرد .

3 پس چند فيلم سينمايي که در آن چند سال اول بازي کرديد، محض تنوع بود؟

- نه نمي توانم بگويم محض تنوع، اما يک بازيگر دوست دارد در تمام جريانات مربوط به رشته خودش حضور داشته باشد . از نظر من سينما و تئاتر و تلويزيون فرقي ندارد . مهم اين است بازيگر در هر جايي که قرار مي گيرد کارش را به بهترين شکل ممکن ارائه دهد . آن روزها حضور در سينما و کسب مخاطب اين مديوم برايم اهميت داشت .

3 و بالاخره مهم ترين نقش دوران فعاليت سينمايي تان را در « به رنگ ارغوان » بازي کرديد که متاسفانه با سالها تاخير اکران شد .

- بله . اين فيلم سال 82 ساخته شد، قرار بود در جشنواره سال 83 حضور داشته باشد، اما نشد . سال 88 يا 89 بود که به اکران رسيد . بين 6 تا 7 سال وقفه در اکران داشت .

3 و اين وقفه در ادامه روند فعاليت سينمايي شما خيلي اثرگذار شد . شايد اگر اين فيلم سر وقت خود اکران مي شد اتفاقات ويژه اي براي شما رقم مي خورد . چيزي که الان خلاء آن در کارنامه تان ديده مي شود .

- شايد بتوان گفت يک بدشانسي هميشه با من در سينما همراه بوده است . به جز « به رنگ ارغوان » فيلم هاي ديگري هم داشته ام که هر کدام با دو سه سال تاخير به نمايش در بيايد . مثل « شبانه » از اميد بنکدار و کيوان علي محمدي يا « نسل جادويي » از ايرج کريمي که چند سال باقي ماند و دست آخر به صورت ويدئويي پخش شد .

3 فکر مي کنيد چرا اين بداقبالي ها رخ مي داد؟ شما با کارگردانان خوبي هم کار کرده ايد، اما هيچ وقت به آن چيزي که حق شما بوده نرسيديد .

- من هميشه تلاش کرده ام بدون حاشيه کار کنم . اين بي حاشيه بودن هميشه براي من اهميت زيادي داشته است . هميشه کوششم بر اين بوده که در کارهاي خوب حضور داشته باشم . هيچ وقت نخواستم به زور وارد پروژه اي شوم يا از رابطه ها سوءاستفاده اي داشته باشم . انتخاب من براي « به رنگ ارغوان » اينطور اتفاق افتاد که حبيب رضايي و پرويز پرستويي به تماشاي نمايشي نشستند که من در آن بازي داشتم و خواستند که من حضور داشته باشم . يکي از حرفه اي ترين تجربه هاي من کار با ابراهيم حاتمي کياست . کسي که بسيار براي کارش ارزش قائل است و وقت صرف آن مي کند . چيزي که من کمتر از کارگردان هاي ديگر سراغ دارم . حاتمي کيا حتي زمان زيادي براي تمرين کردن لحاظ مي کند و اين باعث مي شود دوربين در نهايت بهترين صحنه ها را ثبت کند . البته من در بعضي کارهاي تلويزيوني هم چنين شيوه حرفه اي از کار را به خوبي تجربه کردم . هنگام بازي در سريال « زير تيغ » ِ محمدرضا هنرمند، از ايشان وسواس زيادي ديدم . آن روزها همه عوامل از همه انرژي خودشان براي کار استفاده مي کردند . نتيجه آنکه هنوز بعد از گذشت سال ها، مردم پيگيرانه در مورد اين سريال سوال مي کنند و صحنه هايي را به قدري دقيق و با جزئيات تعريف مي کنند که باعث تعجب من است .

3 قبول داريد که در تلويزيون موفق تر از سينما هستيد؟

- بله چون زمينه کاري در تلويزيون براي من بيشتر فراهم شد . در سينما به خاطر مواردي که عرض کردم آن اتفاقي که بايد بيفتد، هنوز محقق نشده . به نظرم آدم هايي که در سينما هستند بايد ديد خود را به برخي مسائل عوض کنند . يک زماني بازي يک بازيگر تلويزيوني در سينما يک اتفاق منفي به حساب مي آمد . يعني با لحن نامطلوبي از او با عنوان بازيگر تلويزيوني ياد مي کردند و انگار به اشتباه براي اين کار سينمايي انتخاب شده است . اگر کسي بازيگر با نويسنده يا طراح صحنه خوبي است چه فرقي مي کند در تئاتر بازي کند يا تلويزيون يا سينما؟ تفاوت تنها در شيوه هاي تکنيکال است و دانستن جزئياتي در مورد اينکه جلوي دوربين تلويزيون چطور بازي کنيم براي دوربين سينما چه کاري انجام بدهيم؟ از نظر تلاش کردن و زمان گذاشتن براي رسيدن به يک نقش، هيچ تفاوتي بين مديوم ها وجود ندارد . گاهي حتي در مطبوعات و رسانه ها هم بين بازيگر سينما و تلويزيون فرق قائل مي شوند و من دليل آن را نمي فهمم .

من نمي دانم اين متر و معيار را چه کسي به وجود آورده است . البته ما در اينجا داريم در مورد بازيگرهاي خوب صحبت مي کنيم . به هر حال در هر حرفه اي افراد از نظر سطح کيفي، طبقه بندي مي شوند و در بازيگري هم براي هنرپيشگان خوب، تفاوت مديوم ها ملاک نيست . بازيگراني که هميشه حرفي براي گفتن دارند . من از سال 72 کارم را شروع کردم و الان دقيقا 20 سال است که بازيگرم . من هنوز روحيه تجربه گرايي را حفظ کرده ام . سريالي کار کرده ام که پخش آن از اواخر آبان شروع مي شود . نام آن « عصر پاييزي » است و فکر مي کنم يکي از متفاوت ترين کارهاي من در تلويزيون باشد . زمينه طنز هم دارد .

برخي دوستان به من مي گفتند از اينکه بعد از سال ها هنوز هم براي کارهاي طولاني و سخت اشتياق داري، تعجب مي کنيم، چون خيلي از هم رديفي ها ديگر حوصله چنين پروژه هاي کشداري را ندارند . تصويربرداري همين سريال حدود هفت، هشت ماه طول کشيد و سهم بازي من شايد شش ماه و نيم به طور مداوم بود، اما حفظ پويايي کارم براي من خيلي مهم بود . هيچ وقت امکان ندارد بازي در دو پروژه را به طور همزمان قبول کنم، چون تمرکز من را از بين مي برد . متر و معيار براي ارزش گذاري کار بازيگر، مواردي از اين دست مي تواند باشد و نه اينکه فلاني بازيگر سينماست يا تلويزيون؟

3 در کارنامه شما فيلمي وجود دارد که اگر به عقب برگرديد، ديگر نخواهيد آن را تجربه کنيد؟

- بازيگري عرصه اي است که مدام احتياج به کسب تجربه دارد . در اين ميان، دو سه کار در مجموعه فيلم هاي من وجود دارد که شايد الان که نگاه مي کنم، چندان دوست شان ندارم . البته اين تعداد در مقايسه با کارنامه برخي از دوستان و همکارانم که پنجاه درصد از تجربه هاي خود را رضايت آميز توصيف نمي کنند، چندان قابل توجه نيست . گاهي اوقات بازيگر احساس مي کند دارد از فضاي شغل خود دور باقي مي ماند، پس پروژه اي را مي پذيرد تا حس علاقه اش به حرفه اش پاسخ داده شود . گاهي هم رخ مي دهد فيلمنامه اي را مي خواني و يک تصور خاص از آن در ذهنت شکل مي گيرد، اما وارد جريان توليد که مي شوي مي بيني هيچ خبري از پيش فرض هاي ذهني تو نيست . فيلمسازي از نگاه من مثل يک موقعيت مهم در زندگي حرفه اي و شخصي سينماگران است . من به عنوان کورش تهامي که 20 سال است دارد بازي مي کند، اين موقعيت را مهم مي شمارم و فکر مي کنم همه بازيگران اينطور باشند . هميشه فکر مي کنم اين امکان وجود دارد که کس ديگري غير از من در اين موقعيت فيلمسازي شريک باشد، پس سعي مي کنم قدر دارايي هايم را بدانم . وقت و انرژي ام را مي گذارم که بهترين کاري را که مي توانم انجام دهم . من هميشه با چنين رويکردي وارد کار مي شوم و پيش مي آيد با گذشت چند جلسه از توليد پروژه، مي فهمم هيچ چيز سر جاي خودش نيست . بازيگر هم شايد تنها عضوي از يک فيلم يا سريال باشد که نمي تواند در ميانه کار به دليل ضعف هاي موجود، انصراف دهد . در اينطور مواقع تنها مي شود با ايده بر سر کار حاضر شوي و از هر چيزي که فکر مي کني به بهبود اوضاع کمک مي کند، دريغ نداشته باشي .

3 شما سه فيلم در حوزه دفاع مقدس و فضاهاي معنوي داريد . « دفتري از آسمان » ، « آن مرد آمد » و « گام هاي شيدايي » . ژانرهاي به نسبت کم مخاطب، بر تصميمات سينمايي شما اثرگذار نيست؟

- من بيشتر به نوع و سبک پرداختي که قرار است اتفاق بيفتد فکر مي کنم و نه ژانري که فيلم در آن قرار مي گيرد . فيلمنامه اي که مي خوانم و کارگرداني که من را دعوت مي کند، براي من اهميت زيادي دارد . نوع نگاه موجود در قصه هميشه مورد توجه من قرار گرفته است . مثلا حاتمي کيا هميشه ايده هايش را به قشنگ ترين شکل ممکن اجرايي مي کند . کشف يک زبان نو در کل پروژه و بانيان آن، براي پذيرفتن نقش از جانب من کافي است . اگر نه ، چرا بايد بازي در فيلمي را قبول کنم که از اولين گام ها معلوم است قرار است به شيوه هاي کهنه و قديمي کار شود؟

3 در سال هاي اخير شما بيشتر انتخاب شديد تا اينکه انتخاب کنيد؟

- نه . اين موضوع را قبول ندارم . کارنامه کاري من براي من خيلي مهم است . به ياد ندارم به جز يکي دو کار ( که براي پذيرفتن آنها هم دليل موجه داشتم ) فيلمي را بدون علاقه و انگيزه کافي بازي کرده باشم . بيکاري يا تفريح کردن هيچ وقت در تصميمات من دخيل نبوده است . نمي گويم به خاطر رفاقت و اصرار دوستان، بازي در بعضي فيلم ها را نپذيرفته ام، اما در يک نگاه کلي تا جايي ‌ که به خودم بستگي داشته، سعي کردم آگاهانه کار کنم . انکار نمي کنم گاهي در پروژه هايي وارد شدم که در آغاز کار مي گفتند فلان امکانات فراهم مي شود و ... اما هيچ وقت وعده هاي اصلي محقق نشد و خروجي هم رضايت بخش نبود . اينکه آدم جواب اعتمادش را به درستي نگيرد، گاهي از دامنه اختيارات خارج است . وقتي چند سکانس مهم از فيلمنامه حذف مي شود و تو هم چندين جلسه از بازي ات گذشته، ديگر راه بازگشت نداري و مجبوري به برخي اتفاقات تن بدهي . اين ‌ چنين مي شود که يک فيلم سينمايي تبديل به يک کار تلويزيوني معمولي مي شود . وقتي تهيه کننده دست و دلش به بعضي خرج کردن ها نمي رود، بازيگر يا بايد دعوا کند يا از بازي اش کم بگذارد که من هم از اينطور خلقيات دورم .

3 برسيم به فيلم روي پرده شما، « گناهکاران » . از شما هميشه يک چهره مثبت ديده بوديم و مي توان گفت اين بار مخاطب غافلگير شد .

- در ابتدا از فرامرز قريبيان و سام تشکر مي کنم که به من اعتماد کردند و يک نقش متفاوت را به من سپردند . به نظرم اين نقشم بيشتر ري - اکشن است تا اکشن . نقش مثبتي نيست، اما مکمل خوبي شده و من دوستش دارم . متاسفانه در سينماي ما کمتر به نقش هاي مکمل بها مي دهند و فوکوس را بيشتر روي نقش هاي اصلي مي گذارند .

3 در حاليکه نقش مکمل در سينما مي تواند به اندازه پاس گل در فوتبال مهم باشد !

- صد در صد همين ‌ طور است . بسياري از بازيگران مطرح خارجي در هنگام دريافت جوايز مهم شان تاکيد کرده اند که به خاطر حضور پارتنرهاي خوب موفق شده اند . « گناهکاران » يکي از حرفه اي ترين فيلم هايي بود که در آن حضور داشتم . آقاي قريبيان بسيار مدبرانه عمل کرد و من از اين اتفاق بسيار خوشحالم .

3 اين روزها در حال چه کاري هستيد؟

- به من پيشنهاد شده اجراي يک برنامه کنسرت را بر عهده بگيرم و در کنار يک گروه موسيقي حاضر باشم . هنوز معلوم نيست بپذيرم يا نه . آن گروه را خيلي دوست دارم و اگر موفق به همکاري نشوم، تنها به خاطر فشردگي کاري است .

3 پس اهل موسيقي هم هستيد . به همين دليل بود که بازي در « بي خداحافظي » را با محوريت رضا صادقي پذيرفتيد؟

- وجود کارگردان کار و شخص رضا صادقي که خيلي دوستش دارم در تصميم من براي بازي موثر بود . اينکه درباره ستاره هاي عرصه هاي مختلف فيلم بسازيم به خودي خود خوب است، اما اينکه من تا چه حد آن را مي پسندم به نوع پرداخت کار بستگي دارد و همچنين اينکه کدام چهره شاخص زير ذره بين قرار گرفته است .

3 راستي با وجود علاقه زيادي که به تئاتر داشتيد چرا سال هاست شما را روي صحنه نديده ايم؟

- من تا سال 83 هر سال يکي دو کار تئاتري داشتم، اما در سال آخر، با آن گروه تئاتري که به عنوان مهمان همراه شان بودم، برخوردي صورت گرفت که دل همه مان شکست . دو ماه زحمات مان را ناديده گرفتند و انگار نه انگار که در اين مدت همه چقدر از جان و دل کار کرده بوديم . حتي خود من به اين خاطر که داشتم در يک پروژه تصويري بازي مي کردم، تمرين هايم را به شب موکول کرده بودم و خستگي برايم معني نداشت، اما تلاش همه ما که يک گروه حرفه اي بوديم، بدون جواب باقي ماند . 4 صفحه اصلاحيه به متني خورد که مجوز هم گرفته بود . با خودم گفتم تئاتر را زماني دوباره شروع مي کنم که مطمئن باشم قدرمان را مي دانند .

3 حرف آخر؟

- در سينماي ما گروه هايي از ميان خبرنگارها و منتقدان و ... وجود دارند که به ناگهان تصميم مي گيرند نوع کار برخي هنرمندان را ناديده بگيرند و نوع کار برخي ديگر را برجسته کنند . دليل اين کارشان را هيچ وقت نتوانستم بفهمم .

من هميشه سعي کرده ام با همه مهربان باشم و خوش برخورد . هميشه اگر مشکلي بوده، من جزو کساني بودم که براي از بين بردن آن تلاش کرده اند . امروز اما کساني در سينما هستند که اتفاقا از متخصصان هم به حساب مي آيند، اما نخواستند تفاوت هاي مثبت موجود در شيوه کاري بازيگراني مثل من و چند نفر ديگر را ببينند . البته من کار خودم را انجام مي دهم و احساس مي کنم تا همين جا هم خداوند به عنوان يک نيروي انرژي بخش، پشتيبان من بوده است . با اين حال هميشه اين گله را دارم که بين من و ديگران تنها به سبب کارنامه تلويزيوني که داشتم، تفاوت قائل و باعث شدند در سينما به آنچه شايد مي توانستم برسم، دست پيدا نکنم .

من سريال‏هايي بازي کرده‏ام که اين ارزش را داشته اند که يک کار سينمايي از دل آنها بيرون بيايد، اما توجهي به اين موضوع و حسن انتخاب‏ هاي حرفه اي من نشد

منبع:بانی فیلم