عضو موتلفه:پایین آوردن بیلبوردها ضدآمریکایی بدون گرفتن امتیاز اشتباه بود

رصد، بهزاد کامیاران/ مسئله آینده روابط ایران و ایالات متحده آمریکا در چند هفته اخیر به سوژه داغ رسانه­ های داخلی و خارجی بدل شده است. تمامی رسانه­ ها تک تک رفتارهای سران طرفین را رصد می­ کنند و در پی پاسخ به این سوال هستند که آیا تغییری در مناسبات میان ایران و آمریکا پیش خواهد آمد یا خیر؟ حمیدرضا ترقی بر این باور است که آمریکایی­ ها صداقتی در ادبیات خود ندارند و تنها در پی فریب­کاری سیاسی هستند. نزدیک بودن ۱۳ آبان بهانه­ ای شد تا با عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی و نماینده پیشین مشهد در مجلس شورای اسلامی گفتگویی پیرامون تحلیل روابط میان ایران و آمریکا انجام دهیم که مشروح آن را در ادامه می خوانید.

در هفته­ های اخیر گمانه تغییر در رفتار ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی ایران جدی­تر از همیشه شده است و آن طور که از شواهد و قرائن بر می­آید فضای روابط میان دو کشور به سمت برآیند مثبت سوق پیدا کرده است. این تاثیر را ناشی از چه می­دانید و به اعتقاد شما این تغییر فضا تا چه حد پایدار و جدی به نظر می­رسد؟

البته آن چه که امروز در روابط میان ایران و ایالات متحده رخ داده را بیش از اینکه تغییر مثبت در فضای روابط دو کشور ببینم، نوعی تغییر روش در سیاست خارجی دولت جدید می­دانم. این تغییر روش رخ داده در واقع نوعی توسعه­ گرایی برون زا تفسیر می­ شود که بر اساس تئوری دکتر سریع­ القلم در دولت یازدهم مورد توجه و استناد قرار گرفته است. این سیاست چون بر این اصل معتقد است که پیشرفت کشور بدون اتکای قدرت­ های بزرگ جهانی امکانپذیر نیست، محور اصلی فعالیت خود را حل مشکلات سیاست خارجی با قدرت­ های بزرگ به ویژه آمریکا و اروپا گذاشته است. بر همین اساس دولت تلاش دارد تا از طریق مذاکره و تفاهم این مشکل را حل کند. این امر مستلزم این است که در خصوص مسائلی که در گذشته میان ایران و آمریکا وجود داشته و چالش اصلی میان طرفین بوده است با نرمش برخورد شود. اما از اصول و آرمان­ های انقلاب و خطوط قرمزی که نظام برای ما تعیین کرده، نمی­توان عدول کرد. لذا این روند تا به نتیجه رسیدن در آن چارچوب، قدری زمانبر خواهد بود.

برخی از عناصر دولت برخلاف نظر مقام معظم رهبری که معتقد به توسعه­ گرایی درون­ زا هستند و نه برون­ زا، تلاش می­کنند تا تمام مشکلات فعلی کشور را ناشی از عدم حل منازعات و مشکلات ما با قدرت­ های بزرگ جهانی تفسیر و تبیین کنند. بر همین اساس تمام انرژی دولت را مصروف حل این مشکل کرده­ اند و از بخش­های مهمی که نیازمند برنامه­ ریزی، مدیریت و تدبیر در داخل کشور است، غافل مانده­ اند. نتیجتا به نظر می­رسد ما باید همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند مشکلات کنونی اقتصادی و غیره کشور را متکی بر ظرفیت­ های درونی دنبال نماییم و اتکای چندانی به مسائل برون نداشته باشیم.

به نظر می­ رسد نوعی تغییر ادبیات از سوی آمریکایی­ ها مشاهده می­شود و در چند هفته اخیر، تا حد قابل توجهی لحن و بیان سران کاخ سفید نسبت به جمهوری اسلامی ایران تغییر کرده است. این تغییر ادبیات را تا چه حدی جدی می­دانید و آیا این مولفه، عامل چشمگیر و حائز اهمیتی تلقی می­شود؟

ادبیات غربی­ ها چون صداقتی در آن وجود ندارد و ناشی از سیاست­ بازی و فریب و نیرنگ در افکار عمومی جهان است، تاکنون چندان قابل تکیه و اعتنا نبوده است. هرچند در برخی موارد تغییر لحن ­هایی از سوی آمریکایی­ ها صورت پذیرفته، اما در عمل رفتاری خلاف آن را از خود بروز داده­ اند و به هیچ وجه گامی عملی در جهت اثبات تغییر لحن خود نشان نداده­اند، لذا به نظر می­ رسد نباید چندان به این تغییر لحن­ ها اعتماد کرد و تا زمانی که در حوزه عمل تغییری مشاهده نشود، باید همچنان روش آن ها را رویه­ ای سیاسی برای بهره­ برداری­های سیاسی در افکار عمومی جهان تلقی کرد.

در هفته اخیر مسئله نصب بیلبورد­های صداقت آمریکایی در تهران حواشی فراوانی را با خود به همراه داشت. بسیاری از اعضای شورای شهر این اقدام را تقبیح کردند و آن را اقدامی در جهت ضربه زدن به فعالیت­ های دیپلماسی دولت تلقی کردند، اما در مقابل برخی دیگر هم از نصب این بیلبوردها حمایت کردند و آن را وسیله ­ای برای افزایش قدرت چانه ­زنی تیم سیاست خارجی ایران تفسیر کردند. بیلبوردهایی که هرچند جمع­ آوری شدند، اما حواشی همچنان پیرامون آن ها باقی است، نظر شما در این خصوص چیست؟

در فضای آزاد سیاسی ایران فکر نمی­ کنم نصب این بیلبوردها خلاف سیاست­ های کلی نظام باشد و اتفاقا همان طور که شما اشاره کردید، جمع­ آوری آن قدرت چانه­ زنی دولت را کاهش می­ دهد و اعتقاد دارم این جمع­ آوری اقدامی ناصحیح بوده است. این واقعیتی که در جامعه و در کشور و در میان مردم در رابطه با شناخت آنها نسبت به آمریکایی­ ها وجود دارد، همچنان باید حفظ شود، مگر اینکه در حوزه عمل آمریکایی­ ها خلاف آن را اثبات کنند. اگر اقدام عملی از سوی آن ها انجام می­ شد که صداقت آن ها را برای ما روشن می­ ساخت در آن صورت جمع­آوری این بیلبوردها اثر بیشتری داشت تا اینکه بدون گرفتن هیچ امتیازی پایین آورده شوند.

روند مذاکراتی که در ژنو آغاز شد و بنا گردید این مذاکرات چه در سطح کارشناسان و چه در سطح معاونان ادامه یابد را چگونه ارزیابی می­ کنید؟

تاکنون طرف­ های غربی از روند مذاکرات اظهار رضایت فراوانی داشته­ اند و در موضع­ گیری ­های مختلف در خصوص مذاکرات ژنو ۱ از آن چه در سوئیس میان ایران و شش قدرت جهانی گذشته است و همچنین از پیشنهادات و بسته پیشنهادی ایران استقبال کرده­ اند، ولی به دلیل اینکه ما اطلاع چندانی نسبت به این بسته پیشنهادی نداریم، نمی­ توانیم نظر دقیقی در این خصوص بدهیم. در این طرف همچنان اعلام نظر رضایت­مندی به استثتای اظهاراتی که تیم مذاکره کننده ایرانی داشتند و معتقد به پیشرفت خود مذاکرات داشتند، شنیده نشده است. بنابراین تاکنون روند مذاکرات مورد تایید طرف ­های غربی است ولی موضع روشن و مشخصی از سوی ایران اعلام نشده است. بر این اساس باید کمی صبر کرد تا جزئیات مذاکرات و پیشنهادات ایران مشخص شود و بتوان قضاوتی صحیح و مبتنی بر واقعیات در خصوص آینده این گفت و گوها انجام داد.

۱۳ آبان نزدیک است و صحبت­ های زیادی در این خصوص مطرح شده است. برخی بر این باور بودند که باید این مراسم باشکوه ­تر از قبل انجام شود و برخی دیگر هم مدعی شدند با توجه به مذاکراتی که میان ایران و آمریکا در جریان است، شاید بهتر باشد این بار تغییراتی در این مراسم ایجاد شود و شرایط خاص دولت در رابطه با مذاکره با آمریکا مد نظر قرار گیرد. تحلیل و نظر شما در این زمینه چیست؟

به اعتقاد من ۱۳ آبان در واقع تجلی هویت ضد استکباری انقلاب اسلامی به شمار می­رود و شاید نتوان آن­را منحصر به موضوع آمریکا دانست و این تظاهرات بیشتر هویت و ماهیت ضد استکباری انقلاب اسلامی را به نمایش می­ گذارد. بر این اساس به نظر می­رسد، باتوجه به اصل این موضوع مردم باید این نکته را مد نظر قرار دهند که تاکنون هیچ تغییر چشم گیر و محسوسی در سیاست­ های آمریکا نسبت به مردم پدید نیامده، بنابراین ایران باید بر موضع ضدیت خود با استکبار و سلطه ستیزی خود تاکید ورزد. از سوی دیگر، ملت ایران باید بداند و می­داند مادامی که این دشمنی و بیزاری ما با آمریکا برقرار است می­توان به پیگیری اهداف و آرمان ­های انقلاب و نظام امیدوار بود. آرمان­ هایی که البته در متن قانون اساسی هم به آن ها اشاره صریح و مستقیم شده است. ضمن اینکه اتفاقی که امسال واقعه ۱۳ آبان را مهم­ تر می­کند اقداماتی است که دولت آمریکا در سراسر جهان انجام داده و دوستان این کشور، ایالات متحده را متهم به جاسوسی کرده­ اند. بر این اساس ادعاهای ۳۴ سال پیش ایران مبنی بر اینکه سفارت این کشور در تهران لانه جاسوسی است، امروز برای جهانیان مشخص و عیان گشته است و امروز مشخص شده اکثر سفارت­ های آمریکا در جهان این نقش را بر عهده داشتند و وظیفه اصلی آن ها انجام فعالیت­ های شنود و جاسوسی و اقداماتی از این دست بوده است. بر این اساس آمریکا حتی به دوستانش هم اطمینانی ندارد و از طریق این اقدامات جاسوسی به گذران امور پرداخته است و با انجام رفتارهای خلاف عرف بین­ المللی چون شنود، امنیت دیگر کشورها را به خطر انداخته است. این شرایط نشان­ دهنده حقانیت اقدام ملت ایران در ۳۴ سال پیش بوده است و قطعا همراهی دیگر ملت­های جهان با ملت ایران افزایش چشم ­گیری یافته است. در نتیجه ملت ایران باید همچنان بر موضع ضد استکباری خود تاکید کند.

در پاسخ به بخش دیگر سوال شما که اشاره کردید برخی معتقدند با توجه به شرایط خاص رابطه با آمریکا تغییراتی در این مراسم صورت گیرد باید تاکید کنم که خود آقای روحانی هم این وجه ستمکارانه و زورگویانه آمریکا را باور دارند. ایشان در نیویورک با ادبیاتی متین و منطقی سعی کردند این جنایات ایالات متحده را برای جهانیان روشن سازند و به باور من برگزاری این تظاهرات به پیشبرد سیاست­ های دولت یازدهم کمک خواهد کرد