نگاهی متفاوت به دلارهای آزاد شده ایران

به گزارش پارسینه، حامد قدوسی، اقتصاددان در حصوص آزادسازی اخیر دلارهای نفتی ایران توسط غرب نوشت:

هر چند که دقیق نمی‌دانیم رقم پول‌های آزاد شده چه قدر است و اعدادی بین ۴ تا ۱۵ میلیارد دلار را می‌شنویم ولی داشتن شهودی از اندازه این پول بد نیست.

۱) به عنوان یک قاعده سرانگشتی٬ اگر قیمت هر بشکه نفت را به میلیارد دلار بخوانید درآمد نفتی ایران در سال را می‌دهد (صادرات نفت و فرآورده‌های پتروشیمی و نفتی در سال‌های قبل تحریم تقریبا یک میلیارد بشکه در سال بود).

۲) اگر ۵ میلیارد دلار در شش ماه آزاد شود (یعنی ۱۰ میلیارد دلار سالیانه) شبیه این است که قیمت نفت شده است ۱۰ دلار به ازای هر بشکه. اگر ۱۵ میلیارد دلار آزاد شود یعنی حسی شبیه قیمت نفت ۳۰ دلاری خواهیم داشت. در سال ۱۹۹۸ (سال اول خاتمی) قیمت نفت نزدیک به ۱۰ دلار را تجربه کرده‌ایم.

۳) واردات کشور در فاصله ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳ بین ۱۲ تا ۲۵ میلیارد در نوسان بوده. در سال‌های قبل امکان وام خارجی هم بود و افت موقت قیمت را تا حدی می‌شد با کسری تراز تجاری (وام از بیرون) جبران کرد. الان چنین امکانی نیست. ولی در مقابل صادرات غیرنفتی به کشورهای هم‌سایه و برخی کشورهای دیگر تقویت شده است. من آمار دقیقی از اندازه این صادرات پیدا نکردم.

۴) بخش مهمی از واردات سال‌‌های بعد از جنگ کالاهای سرمایه‌ای برای بازسازی خرابی‌ها بود. در شرایط فعلی بیش‌تر واردات مربوط به کالاهای مصرفی خواهد بود.

۵) در صحبت‌های قبلی نباید رشد جمعیت و تورم را فراموش کرد. جمعیت کشور از ۵۵ میلیون به ۷۷ میلیون رسیده و شاخص قیمت‌های جهانی هم از سال ۱۳۶۸ تا الان چیزی نزدیک به ۵ برابر شده است (البته این‌که شاخص تورم کجا را برداریم کمی جای سوال دارد). یعنی با شاخص جهانی ۱۲ میلیارد دلار سال ۶۸ کمابیش معادل ۶۰ میلیارد دلار الان است و اگر سرانه نگاه کنیم معادل ۸۴ میلیارد دلار الان.