در هنگام مواجهه با شکستگی استخوان چه کنیم؟

استخوان‌ها بسیار محکمند ولی حتی استخوان‌ها نیز مانند مدادهای چوبی تحت فشار خم می‌شوند و می‌شکنند. اگر فشار خیلی زیاد یا ناگهانی باشد، استخوان کاملاً می‌شکند و از هم جدا می‌شود. معمولا بچه‌ها و کهنسالان با امکان شکستگی استخوان بیشتر از بقیه مواجهند. در موارد شکستگی استخوان چه باید کرد؟ اگر فرد بزرگسال یا کودک بود چه راهکارهایی را باید در نظر گرفت؟

شکستگی انواع مختلفی دارد؛ گاهی ممکن است در استخوان ترکی نازک ایجاد شود یا چنان که مصطلح است مو بردارد. گاهی نیز شدت حادثه زیاد است و شکستگی رخ می‌دهد و در این صورت استخوان مانند شاخه درختی کاملاً دو تکه می‌شود. وقتی استخوان می‌شکند چه اتفاقی می‌افتد؟

میزان درد شکستگی استخوان برای هر کس متفاوت است، ولی اغلب درد آن شبیه سردرد یا دل درد شدید است. بعضی‌ها ممکن است درد بیشتری بکشند، به خصوص اگر شکستگی استخوان باز داشته باشند. اگر شکستگی کم باشد، ممکن است کودک اصلاً دردی نداشته باشد. گاهی کودک اصلاً نمی‌تواند بگوید که استخوانش شکسته یا خیر!

شکستن استخوان شوک بزرگی برای کل بدن است و اینکه از سوی بخش‌های مختلف بدن که اصلاً به محل شکستگی نزدیک نیستند پیام‌های قوی دریافت کنید، کاملاً نرمال است. این یعنی ممکن است احساس سرگیجه کنید یا بخاطر شوکی که به بدنتان وارد شده سردتان شود. بعضی از افراد مدتی گریه می‌کنند. بعضی‌ها غش می‌کنند تا اینکه بدنشان فرصت تطبیق با همه سیگنال‌هایی که می‌گیرد را بیابد. بعضی‌ها نیز بخاطر شوک در ابتدا هیچ چیزی حس نمی‌کنند.
اگر اتفاقی برای خودتان یا کسی افتاد که حدس می‌زنید شکستگی رخ داده باشد، مهم‌ترین کارهایی که باید انجام دهید به قرار زیر هستند:

• آرام باشید؛
•سعی کنید فرد مجروح را تا حد ممکن در وضعیت راحتی قرار دهید؛
•با اورژانس منطقه تماس بگیرید یا با احتیاط فرد را به بیمارستان منتقل کنید.
•بد‌ترین چیزی که برای استخوان شکسته می‌تواند رخ دهد، این است که عضو شکسته تکان داده شود یا جابجا شود. این تکان و جابجایی به فرد صدمه بیشتری می‌زند و جراحت او را بد‌تر می‌کند. در صورتی که دست یا پا شکسته باشد، باید زیر قسمت شکسته بالش یا حوله‌ای به عنوان تکیه‌گاه گذاشت.
•اگر مطمئن نیستید کدام استخوان شکسته یا فکر می‌کنید که گردن یا کمر فرد شکسته است، سعی نکنید شخص را حرکت دهید. صبر کنید تا پزشکان و امدادگران اورژانس برسند و این کار را انجام دهند.

پزشک برای فرد چه کاری انجام می‌دهد؟
برای درمان استخوان شکسته، ابتدا پزشک باید بداند که شکستگی از چه نوعی است. به همین دلیل اول باید از ناحیه آسیب دیده عکسبرداری شود. اشعه ایکس به پزشک کمک می‌کند تا استخوان شکسته را شناسایی کرده و نحوه درمان آن را مشخص کند.
پس از آنکه استخوان جا انداخته شد، مرحله متداول بعدی گچ گرفتن است. گچ گرفتن شامل بانداژ خاصی می‌شود که استخوان را از یک تا دو ماه ثابت نگه می‌دارد تا شکستگی جوش بخورد. این بانداژ در گچ خیسانده می‌شود تا تبدیل به پوسته سختی شود و مدتی طولانی دوام داشته باشد.
بعضی از قالب‌هایی که برای ثابت نگه داشتن استخوان استفاده می‌شوند از جنس پلاستیک یا فایبرگلاس هستند و حتی بعضی از آن‌ها ضدآب هستند و می‌توانید با آن‌ها شنا کنید. برای بچه‌ها از رنگ‌ها و طرح‌های شاد هم استفاده می‌شود.
در شکستگی استخوان‌های بزرگ یا شکستگی‌های متعدد یک استخوان، پزشک ممکن است می‌له فلزی در استخوان جایگذاری کند تا آن را ثابت نگه دارد. در این عمل فرد را بیهوش می‌کنند تا هیچ دردی حس نکند. پس از بهبود شکستگی، این می‌له‌ها را درمی آورند.

استخوان شکسته چطور جوش می‌خورد؟
استخوان‌ها بطور طبیعی خودشان را ترمیم می‌کنند. در قسمت شکستگی، استخوان‌ها سلول‌های جدید و رگ‌های خونی ریز بسیاری تولید می‌کنند که استخوان را نوسازی می‌کنند. این سلول‌ها هر دو سر بخش‌های شکسته را پوشش می‌دهند و شکستگی را می‌بندند تا درست مانند اولش شود.

وقتی قالب گچ را درآوردیم چه کنیم؟
می‌توانید تصورش را بکنید که با اره گچ دست یا پایتان را ببرند و هیچ آسیبی به پوستتان نرسد؟ در واقع برخورد این اره به پوستتان قلقلک آور نیز هست! وقتی گچ را جدا می‌کنند، قسمت ترمیم یافته ممکن است کمی عجیب به نظر برسد و حس عجیبی در این قسمت داشته باشید. پوست این قسمت رنگ پریده، خشک یا پوسته پوسته می‌شود. موی آن تیره‌تر است و خود آن کوچک‌تر به نظر می‌رسد و حس می‌کنید که عضله آن قسمت کوچک شده است.

نگران نباشید، همه این‌ها موقتی‌اند و اگر شخص آسیب دیده کودک بوده، بدن کودک بهترین درمانگر خود است و خیلی زود خودش را ترمیم می‌کند. در بعضی موارد، ممکن است پزشک توصیه کند که برای بهبود انعطاف پذیری و قدرت عضلانی آن ناحیه از بدن، نرمش‌هایی صورت بگیرد. در مورد فعالیت‌هایی که بعد از باز کردن گچ می‌توانید با آن قسمت از بدن انجام بدهید یا ندهید حتماً با پزشک مشورت کنید.

تقویت استخوان کودکان
برای آنکه کودک استخوان‌های محکمتر و قوی تری داشته باشد، باید کارهای زیر را انجام داد:
• فعالیت جسمانی زیادی داشته باشد و تمریناتی مانند دو و پرش را انجام دهد.
•با کلسیم و ویتامین د استخوان‌ها را تقویت کند. یعنی شیر و غذا‌ها و نوشیدنی‌های پر کلسیم مانند بروکلی و آب پرتقال مصرف کند.
> > روزگار نو