نجفقلی حبیبی درباره عاشورا چه گفت؟

به گزارش پارسينه، در ابتدای این برنامه که با حضور حجت الاسلام واعظی و نجفقلی حبیبی انجام شد،حجت الاسلام واعظی، استاد حوزه و دانشگاه درباره ضرورت‎‌های فرهنگی جامعه امروز اظهار داشت: مقوله فرهنگ، 2بازیگر اصلی دارد که یکی مولدان فرهنگی هستند و بازیگران دیگر مدیران ارشد فرهنگی، مدیران سیاسی و مدیران کلان جامعه که به نوعی مسئولیت هایی در عرصه فرهنگ دارند می‌باشند.

این استاد حوزه افزود: مسلما مدیران ارشد سیاست گذاران و تصمیم گیران و قانون گزاران جامعه که در واقع نهاد حاکمیت هستند مولد فرهنگ نیستند بلکه مسؤلیت‌ آن‌ها در رابطه با فرهنگ نظارتی، صیانتی و حمایتی است.

وی تأکید کرد: از خطاهای بسیار بزرگی که در بحث‌های امروز در جریان است یک سونگری و به دنبال مقصر گشتن است هر کسی بخواهد درباره معضلات فرهنگی دست روی دستگاهی بگذارد و تنها نهادهای حکومتی را مسئول وضع موجود فرهنگی بشمارد دچار اشتباه شده است.

آیا فرهنگ مدیریت بردار است؟

در ادامه نجفقلی حبیبی، با طرح این سوال که آیا فرهنگ مدیریت بردار است و می شود فرهنگ را مدیریت کرد یا فرهنگ یک امر اعتقادی است؟ گفت: مردم ما مسلمان هستند و اسلام از وقتی آمده است یک مواردی را در ذهن جامعه قرار داده و در طول زمان پخته و بررسی شده است.

وی گفت: فرهنگ دستور بردار نیست یک مساله اعتقادی و بینشی است و دستگاه ها تنها می‌توانند کمک کنند اما نمی توانند فرهنگ سازی کنند زیرا فرهنگ ساختنی نیست اما دستگاه ها می‌توانند فضای جامعه را طوری فراهم کنند که مردم با توجه به اعتقاداتشان بتوانند در آن حرکت کنند یعنی تسهیلات لازم را فراهم کنند اما با امر کردن نمی‌توان کمک کرد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: من امروز مشهد بودم خیل عظیم جمعیت راکه آدم می بیند واقعا شگفت انگیز است پس ایمان وجود دارد، اما متولیان به خصوص متولیان بیان اسلام، خودشان باید اهل عمل باشند اگر اهل عمل نباشند اصلا فایده ندارد.

دروغ، تظاهر و ریا ضد فرهنگ است

نجفقلی حبیبی ادامه داد: ما مسلمانیم مردم باور دارند اما چه مشکلی وجود دارد که باز دروغ گفته می شود باز ریا و تظاهر دیده می شود، این‌ها همه ضد فرهنگ است دستگاه ها می توانند به تقویت باورهای درست یا تضعیف باورهای ناردست کمک کنند

حجت الاسلام واعظی در ادامه برنامه اظهار داشت: اتفاقاتی که در دوره مدرن افتاده است همان است که به جنگ نرم تعبیر می شود که دیگر لازم نیست که با قشون کشی سلطه سیاسی و اقتصادی تحمیل شود بلکه به گونه‌ای شده است که طرف خودش مشتاقانه آن منویات را عمل کند و آن چیزی جز مساله فرهنگ نیست. زیرا بعد سلطه ی سیاسی، اقتصادی بحث فرهنگ است.

وی اضافه کرد: اتفاقی که در جامعه ی ما افتاد چه در سطح دولت ها و چه در سطح مولدین عرصه ی فرهنگ این است که هشدارهای فرهنگی خیلی باورمندانه دنبال نشد. وقتی رهبر انقلاب در بحث هایی تکیه خاص می کنند همه حرف می زنند مقاله می نویسند اما اینکه باور کنیم تا عملمان بر طبق فرمایش ایشان باشد این طور نمی شود.

برخی برای کم رنگ کردن ارزش های اسلامی کار می کنند

حجت الاسلام واعظی بیان داشت: یکی از آفات جامعه ی نو این است که قضیه فرهنگ وجه المنازع جریانات سیاسی می شود. ما در کشورمان افرادی داریم که برای انقلاب زدایی و اسلام زدایی و برای کم رنگ کردن ارزش های انقلاب ونظام دارند کار می‌کنند و اتفاقا هم ظریف و زیر پوستی کار می کنند در آثار ادبی و فیلم و نمایش هایشان یک سبک زندگی مغایر با سبک زندگی اسلامی را دارند القا می کنند اما برای اینکه مخاطبی را از دست ندهند و رأی به دست بیاورند از بعضی چیزها چشم می‌پوشند.

نجفقلی حبیبی گفت: الان گلایه این است که موازین اسلامی رعایت نمی شود علتش این است که به نظر می رسد که آنان که بیان کننده ارزش های اسلامی اند خودشان عمل نمیکنند.

وی افزود: حکومت ما اسلامی است اما ارکان حکومت به وظایف شان عمل نمی کنند. همه ی کسانی که دست اندرکاران حکومت هستند به خوبی عمل نمی کنند در نتیجه تخلف رخ می دهد، من بیشتر از همه، متولیان امور کشور را مقصر می دانم. شما ببینید اختلاس اموال کجا بیشتر صورت می گیرد؟ مسلما طبقات پایین پول های کلانی در دست ندارند.

نجفقلی حبیبی با بیان این مطلب که مسولین مملکت وقتی مردم را به عدالت و پارسایی و حفظ بیت‌المال دعوت می‌کنند خودشان نیز باید این مسائل را رعایت کنند گفت: هنگامی که مسئولان خودشان این مسائل را رعایت نکنند مردم می‌گویند این‌ها فقط ما را به خوبی دعوت می‌کنند، چرا مردم بین نظام جمهوری اسلامی با نظام شاه تفاوت قائل هستند. زیرا وقتی این حکومت نامش اسلامی است دیگر متولیان نمی توانند خطا کنند، متولیان احکام باید خودشان مجری احکام باشند.

نباید در تله ساده سازی بیفتیم

حجت الاسلام واعظی نیز با تأکید بر این موضوع که باید مراقب باشیم که در تله ساده سازی مساله نیفتیم بیان داشت: رشد و ارتقاء فرهنگی یا سقوط و استحاله فرهنگی به خیلی از عوامل بر می گردد. مثلا اشاره کردند به اختلاس. این یک پژواک دارد و ممکن است یک عده ای را تحت تاثیر قرار دهد خب یک عده زیادی هم هستند در جامعه که با مشاهده ی مستقیم بسیاری از تباه‌کاری‌ها خودشان و ایمان شان را حفظ می کنند و این ها روی شان تاثیر نمی گذارد.

وی تأکید کرد: یک زمانی عدد شبکه های ماهواره ای که علیه انقلاب و نظام تبلیغ می کرد به 10 تا نمی رسید ولی الان این رقم از 150 تا هم تجاوز کرده است آيا همه شان حرف سیاسی می زنند؟ نخیر بسیاری از این شبکه های ماهواره ای فرهنگ را هدف گرفته اند. درآرایشگری در آشپزی در مد لباس. اصلا سیاسی هم نیستند اما سیاسی ترین کار را انجام میدهند که همان بحث استحاله ی فرهنگی است.

نجفقلی حبیبی عنوان داشت: برخی شعرهایی که در مراسم مذهبی گفته می شود سطحی است به خاطر همین به نظر می رسد که آن فرد خارجی بهتر توانسته است تبیین کند.

حجت السلام واعظی نیز گفت: ما مشکل زیاد داریم و ریشه ش هم این است که فرهنگ در معرض تغییر است در عین حال که فرهنگ جنبه ی سازندگی دارد خودش هم می تواند دستخوش تغییر قرار گیرد.

وی تأکید کرد: ما انتظاری که از دستگاه های حاکمیتی داریم این است که دست کم در مقابل این تهاجم و استحاله فرهنگی موضع شفافی بگیرند، بحث دیگری که هست بحث انسجام و هماهنگی است. بحث برنامه ریزی دراز مدت نسبت به همین وظایف حمایتی صیانتی و نظارتی است که بر عهده نهادهاست.

گاهی توقعات مان از بعضی دستگاه ها بیشتر از امکاناتشان است

حجت الالسلام واعظی با اشاره به این مطلب که گاهی وقت ها ما توقعات مان از بعضی از دستگاه ها بیشتر از امکاناتشان است گفت: امروز وزارت ارشاد از این طرف و آن طرف مورد هجمه قرار می گیرد بنده راجع به وزارت ارشاد و نسبت به عدم شفافیتش در موضع گیری در نسبت به جریانات مخرب فرهنگی اصیل اسلامی و انقلابی معتقدم که شفافیت لازم را ندارد، موضع گیری های به جا و به موقع ندارد اما اینکه ما همه ی کاسه کوزه ها را سر ارشاد بشکنیم کار درستی نیست.

وی افزود: من بودجه ی ارشاد را اشاره بکنم الان وزارت ارشاد ما کمتر از 500 میلیارد بودجه ش است در حالی که یکی از وزارتخانه ها وزیرش صراحتا در تلویزیون گفت ما هزار میلیارد تومان در سال بودجه داریم به نیروهای مازادمان هم حقوق می دهیم.

حبیبی در پاسخ به سؤال مجری که بیان داشت فکر می کنید اقدام قابل ملاحظه و جهادی که بشود در عرصه فرهنگ انجام داد چیست گفت: جمع و جور کردن این موضوع کار ساده ای نیست همه جوانب باید بررسی شود و از همه طرف باید اقدام شود.

وی تأکید کرد: من باز هم معتقدم که حالا چون اسلام مبنای ماست باید آن را به درستی و متناسب با نیازهای روز متناسب با مسائل جدید و با تبین های نو و تحلیل های نو بیان نماییم.
این استاد دانشگاه افزود: فرهنگ یک اعتقاد است و اعتقاد را باید حفظ کرد. ما رفتار غلط می کنیم و کلی بودجه را در رفتارهای غلط خرج می کنیم و متولیان هم معلوم نیست چه کسانی هستند و هیچ وقت شما نمی روید یقه ی شان را بگیرید و از این کارها هم فراوان انجام می شود.

انتقاد از برخی خرافات در عزاداری ها
نجفقلی حبیبی عنوان داشت: باید مولد را بشناسیم بعد جریانات ارتجاعی و تبیین های مرتجعانه و تبیین های غلط و تحلیل های نارسا را از بین ببریم تا خانواده بفهمد که صحیح و غلط را بفهمد. هر جور شعر و چرندیات است به اسم اسلام پخش می شود هر جور دعای عجیب و غریب، هر جور عملی به نام اسلام رایج است مثلا در عزاداری ها، در دعا نویسی ها.
وی اضافه کرد: این گونه مسائل یک مقدارش مال اسلام است. یک مقدارش مال عمل حکومت است. بالاخره حکومت متناسب با زمانه اقتصاد را یک طور عمل می کند علم را یک طور راه می اندازد دانشگاه ها را یک طور.
وی با بیان این مطلب که نباید به گونه‌ای عمل کرد که جوان اعتقادش از ما سلب شود اظهار داشت: جوان می داند اسلام درست است. شما سالانه برای بعضی چیزها چقدر خرج می کنید؟ در همین ایام عاشورا چقدر پول ها خرج می شود بازده فرهنگی ش چقدراست؟ دو شب گریه می کنند و بعد می‌روند.

الگو برداری از مراسم ماه محرم
در ادامه برنامه پس از شنیدن این جملات، مجری برنامه ضمن رد کردن صریح سخنان نجفقلی حبیبی درباره عاشورا از حجت السلام واعظی خواست تا در رابطه با سخنان این استاد دانشگاه توضیحات لازم را بدهد، حجت الاسلام واعظی نیز تأکید کرد: فرمایشات شما در حوزه مذهب بعضی درست و بعضی نادرست است. اینکه نخبگان حوزوی و نخبگان روحانیت و کلا فعالان عرصه دین باید جدی‌تر و با تبیین رسا تری، با قشرهای جوان ارتباط برقرار کنند و اینکه من گفتم مسئولیت فرهنگ علاوه بر دولت‌مردان بر دوش مولدان فرهنگی و روحانیت است درست است.
وی تأکید کرد: یکی از زیباترین جلوه های تولید فرهنگی و تکاپوی فرهنگی و حفظ ارزش ها و اصالت‌های دینی ما اتفاقی است که با حضور خود مردم از اقشار مختلف از فقیر ترین که قندان قند را برای امام حسین می برد تا غنی ترین افراد همین جلوه ی زیبای تکاپوی فرهنگی یعنی عاشوراست و به خاطر اینکه فلان مداح مثلا شعر بدی خوانده است نباید کل مسئله را این‌گونه که شما مطرح کردید مطرح کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اگر این انسجام و هماهنگی که در مراسم ابا عبدالله از خود مردم می جوشد و هیچ کس منتظر مسئولینی هم نمی ماند درتمام حوزه های فرهنگی تعمیم دهیم مسلما بسیارموفق خواهیم بود.
در پایان برنامه آقای نجفقلی حبیبی بیان داشتند: من منظورم این نبود و به نظر آمد که بد موضوع را مطرح کرده ام. مسلما عاشورا بهترین چیزی است که ما داریم و باید از این ظرفیت استفاده کرد.

توضیحات تکمیلی حبیبی درباره سخنانش

نجفقلی حبیبی، رئیس سابق شورای هماهنگی اصلاحات همچنین در گفت وگو با فارس توضیحاتی درباره اظهاراتش در برنامه زنده تلویزیونی دیروز، امروز، فرداداد.

وی گفت: محور برنامه مذکور که با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین واعظی استاد حوزه و دانشگاه برگزار شد بحث فرهنگ بود و من نیز در این راستا موضوعاتی را مطرح کردم.

اشک بر امام حسین(ع)، عزادار را باید دچار تحول درونی کند

وی با اشاره به قسمتی از صحبت‌های خود درباره عزاداری روز عاشورا گفت: متاسفانه به دلیل محدود بودن زمان برنامه بنده نتوانستم در این خصوص بیشتر صحبت کنم چراکه هدف من برداشتی که برخی افراد از آن دارند نبود. همه می‌دانیم عاشورا چگونه باب مسائل فرهنگی در کشور را باز کرد و این تحولات چه نقشی در تاریخ داشته است.

وی بابیان اینکه همه می‌دانیم که فرهنگ عاشورا چگونه منجر به پیروزی قیام سال 57 و 8 سال جنگ تحمیلی شد افزود:هیچ‌کس نمی‌تواند منکر این مطلب شود که قیام عاشورا منجر به ایجاد چه ظرفیت‌های مثبتی در جهان شد.

وی همچنین گفت: حرف من در آن برنامه تلویزیونی این بود که اشکی که برای امام حسین (ع) ریخته می‌شود فرد عزادار را دچار یک تحول درونی کند نه اینکه فردا مجدد کم فروشی با گران فروشی کند، رشوه بگیرد رشوه بدهد کم کاری کند.

قصد اهانت نداشتیم

حبیبی تصریح کرد: بنده هدفم تاکید بر جنبه فرهنگی مراسمات عزاداری برای سالار شهدا بوده و به هیچ عنوان قصد اهانت به عزاداران اهل بیت (ع) را نداشتم.

وی ادامه داد: گریه برای مصائب اهل بیت (ع) محبت این خاندان را در دل‌ها زنده می‌کند اما چه بهتر اینکه اشک یا هزینه‌ای که برای برگزاری چنین مراسماتی می‌کنیم همراه با معرفت باشد یعنی اشک به همراه شعور.

حبیبی همچنین تاکید کرد متاسفانه به دلیل تمام شدن وقت برنامه در خصوص صحبت‌های بنده ابهاماتی در ذهن برخی افراد صورت گرفت که به هیچ عنوان صحیح نیست.

رئیس سابق شورای هماهنگی اصلاحات با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری در خصوص معقوله فرهنگ ادامه داد: باید فرهنگ واقعی عاشورا در جهان فراگیر شود به خصوص در این سال که از سوی رهبری نیست به نام «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری شده است.

تشکر حبیبی در خصوص حساسیت به مسائل دینی

وی همچنین با بیان اینکه در سال 74 کتابی درخصوص معرفی هرچه بهتر جایگاه امام حسین (ع) نوشته است تصریح کرد: بنده از تمام منتقدین و دوستانی که در این خصوص حساسیت نشان داده‌اند سپاسگزارم چراکه توجه به مسائل دینی ارزش دارد و نباید به سادگی از کنار برخی مسائل و شبهاتی که در این خصوص مطرح می‌شود بگذریم. اما این موضوع هم نباید عاملی شود تا عده‌ای شروع به ناسزاگویی کنند چراکه این مطلب در شان شیفتگان امام حسن (ع) نیست.

حبیبی همچنین در پایان با تاکید چند باره بر این مطلب که به هیچ عنوان قصد توهین به مکتب عاشورا و عزادارن حسینی را نداشته گفت:‌ ما منبرهای زیادی در مساجد، هیئت‌ها و حتی مراسامت مذهبی که در منازل برگزار می‌شود داریم که می‌تواند هر کدام آنها به مثابه یک دستگاه فرهنگی در جهت بالا بردن فهم حقایق دین موثر باشد و باید متولیان در خصوص ایجاد فضایی که اشک شعور باهم آمیخته شود گام‌های اساسی‌تری بردارند.