جزئیات جدید از جریمه مشترکان پُرمصرف آب

حمیدرضا جانباز با اشاره به وضعیت بحرانی بارش ها در کشور اظهارداشت: از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، میزان بارش‌ ها حدود 8 درصد در مقایسه با زمان مشابه سال آبی گذشته کاهش داشته است.

مشاور وزیر نیرو از مصرف یک‌ چهارم کل آب شرب کشور در استان تهران خبر داد و گفت: در صورت تصویب در هیئت وزیران، مشترکان پُرمصرف جریمه خواهند شد. وزارت نیرو به دولت پیشنهاد کرده مشترکانی که بیشتر از الگوی مصرف (متوسط کشور 22 مترمکعب در ماه و در تهران 20 مترمکعب)، از آب استفاده کنند، در مرحله نخست ما به‌ ازای آنچه که بیشتر از الگو مصرف کرده‌اند جریمه شده و در مرحله بعد در صورت عدم رعایت الگوی مصرف، انشعاب آنان قطع شود.

وی افزود: استمرار خشکسالی چالش‌ هایی را برای منابع آبی کشور به‌ وجود آورده است و از طرف دیگر، میزان بارش ها نسبت به جمعیت پراکنده‌ شده در کشور موزون نیست. متاسفانه پیش‌ بینی هواشناسی که حکایت از افزایش 1.5 درجه‌ ای دمای هوا در کشور داشت، محقق شده است.

جانباز با بیان اینکه از پاییز سال گذشته با نشست‌ هایی که در وزارت نیرو و آبفای کشور برگزار شد، میزان منابع و مصارف آب شرب با تفکیک شهرها و روستاها ارزیابی شد گفت: براساس این ارزیابی‌ها، میزان تولید و مصرف آب در 517 شهر برابر است که این حکایت از قرار داشتن این شهرها در مرحله تنش آبی است.

این مقام مسئول در وزارت نیرو اظهارداشت: بر این اساس، تصمیم‌هایی گرفته شد و با دستور وزیر نیرو و وعده‌ای که به مردم داده بودیم، تلاش کردیم جیره‌ بندی آب نداشته باشیم که هم‌ اکنون با تلاش شبانه‌ روزی این قول محقق شده و در تابستان امسال در هیچ شهری جیره‌ بندی آب نداشتیم.

وی از رسیدگی به وضعیت آب 12 کلانشهر به‌ صورت ویژه خبر داد و گفت: شهرهای کرمان و اصفهان به‌ دلیل بیشتر بودن مصارف نسبت به منابع تولید آب کماکان در وضعیت قرمز قرار دارند و استان تهران هم‌ اکنون در وضعیت زرد است که اگر بارش‌ های پاییزه را نداشته باشیم یا مردم تغییر جدی در مصرف ندهند، انتظار می‌رود که به مرحله قرمز آبرسانی به‌ ویژه در سامانه شرق برسیم.

مدیرعامل آبفای کشور با بیان اینکه اگرچه به پیش‌بینی‌ های رشد جمعیتی نرسیده‌ایم، اما توزیع جمعیت موزون نیست گفت: در اطراف کلانشهرها رشد جمعیت و افزایش حاشیه‌ نشینی را شاهد هستیم که این رشد ناموزون افزایش تقاضای آب را به‌ دنبال دارد.

جانباز تصریح کرد: کمبود بارش، فقر آب‌ های زیرزمینی و اضافه برداشت از آنها موجب شده که در موضوع کمیت آب شرب، دچار مشکل شویم. الزاما آبی که در کشاورزی استفاده می‌شود، مناسب شرب نیست و هم‌ اکنون 92 درصد از منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود که اگر در این بخش بازده آبیاری را افزایش دهیم، به‌ طور قطع به صرفه‌ جویی در مصرف آب کمک می‌شود و با نزدیک شدن به استانداردهای جهانی، حجم زیادی از آب ذخیره می‌شود.

مشاور وزیر نیرو با بیان اینکه سفره‌های زیرزمینی با کمبود منابع آب روبرو هستند یادآور شد: برخی از این سفره‌های زیرزمینی دیگر توان بازیابی ندارند. وی پُرمصرف‌ترین استان کشور در بخش آب را تهران عنوان کرد و گفت: در این استان یک‌ چهارم کل آب شرب کشور مصرف می‌شود و پس از آن کلانشهرهای مشهد، شیراز و اصفهان قرار دارند.

وی گفت: معمولا سرانه مصرف آب در استان‌ های کویری پایین‌ تر از متوسط کشوری بوده و سرانه مصرف در کم‌ مصرف‌ترین استان‌ های ایران نیز حدود 20 لیتر از متوسط جهانی بالاتر است. جانباز سرانه جهانی مصرف آب را 150 لیتر به‌ ازای هر نفر در روز عنوان کرد و اظهارداشت: این در حالی است که این رقم در ایران به‌ طور متوسط 250 لیتر در شبانه‌ روز و در استان‌ های کم‌ مصرف، بیشتر از 170 لیتر است.

جانباز افزود: ما کشوری هستیم که پراکندگی جمعیت داریم و در خیلی از مناطق امکان تولید آب وجود ندارد که مجبور شده‌ایم با هزینه‌ های بسیار زیاد طرح‌ های آبرسانی از طریق خطوط انتقال آب بلند را اجرا کنیم.

این مقام مسئول در وزارت نیرو تاکید کرد: در بخش‌ های زیادی از کشور با چالش جدی آب روبرو هستیم و آب به‌ سادگی به‌ دست نمی‌ آید که باید به‌ طور جدی در مصرف خود تغییر ایجاد کنیم.

وی قوانین کشور را درباره استفاده صحیح از منابع آبی غیرپیش‌گیرانه دانست و گفت: وزارت نیرو طرحی را به دولت پیشنهاد کرده که براساس آن کمترین نیاز مصرف هر منطقه در نظر گرفته شده و افزون‌ بر آن قوانین جنبه بازدارندگی برای مشترکان پُرمصرف لحاظ شده که این بازدارندگی از طریق وضع جرایم برای مشترکان پُرمصرف یا قطع انشعاب آنان اعمال می‌شود.

مشاور وزیر نیرو افزود: در بیشتر نقاط کشور با استفاده از کولر آبی، آب زیادی مصرف می‌شود در حالی که می‌توان با ایجاد سایه‌ بان بر روی کولرها از تبخیر مقدار زیادی آب جلوگیری و همچنین با استفاده از تجهیزات استاندارد از هدررفت آب جلوگیری کرد.

این مقام مسئول در وزارت نیرو با بیان اینکه آب نیمه‌ شرقی شهر تهران از طریق تصفیه‌ خانه‌های 3، 4 و 5 از سدهای لار و لتیان تامین می‌شود گفت: وضعیت این دو سد در مرحله بحرانی قرار دارد که اگر بارش‌ های پاییزه را نداشته باشیم، قاعدتا امکان استفاده از آب این سدها را نخواهیم داشت.

وی یادآور شد: براساس پیش‌ بینی‌های سازمان هواشناسی، وضعیت بارش‌ ها در سال آبی 94-93 مشابه سال آبی جاری یا حتی کمتر است که سال آبی خوبی را نشان نمی‌دهد اما پیش‌ بینی ما این است که اگر همیاری مردم را داشته باشیم، وارد مباحث مربوط به جیره‌بندی آب نشویم.

جانباز درباره اتصال سامانه غرب به سامانه شرق در تهران گفت: انتقال آب از سامانه غرب شامل سدهای امیرکبیر و طالقان به سامانه شرق تهران به‌ صورت جدی در دستور کار آب و فاضلاب استان تهران قرار دارد و با تکمیل کمربندی تهران، آب را از سمت غرب به شرق منتقل می‌کنیم که تعدادی از پروژه‌های آن انجام شده و تعدادی در حال انجام است. ضمن آنکه حفر 70 حلقه چاه نیز در دستورکار قرار گرفته است.

مشاور وزیر نیرو با بیان اینکه در جنوب‌ شرق تهران سد ماملو به‌ همراه تصفیه‌ خانه هفتم با ظرفیت انتقال 2.5 مترمکعب آب در ثانیه در مهرماه وارد مدار می‌شود یادآور شد: با تکمیل سامانه انتقال آب شرق تهران می‌توانیم بخشی از آب ماملو را به تهران منتقل کنیم؛ هدف از اجرای سد ماملو ارتقای سطح کیفیت آب شرق تهران بود اما هم‌ اکنون اولویت‌ها تغییر کرده و ما به‌ دنبال تامین آب هستیم.

وی تاکید کرد: اگرچه با کمبود منابع آب سد لار و لتیان مواجه هستیم، اما وزارت نیرو تامین آب از سایر منابع را به‌ طور جدی در دستور کار دارد و اگر مردم 20 درصد در مصارف خود صرفه‌ جویی کنند، مشکلی از بابت تامین آب به‌ وجود نمی‌آید.

جانباز درباره تفکیک آب شرب از مصارف بهداشتی گفت: کارگروه مشترکی با وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شده تا استانداردهای آب بهداشتی را تعریف کند. وی افزود: اجرای این طرح به‌ طور جدی در دستور کار وزارت نیرو است و به تمام استان‌ ها ابلاغ شده که شهرهایی را برای اجرای این طرح در نظر بگیرند و به‌ نظر می‌رسد تا پایان امسال به نتایج خوبی برسیم و بتوانیم این طرح را به مکان‌ هایی که امکان اجرای آن را دارند، تسری دهیم.

این مقام مسئول در وزارت نیرو میزان آب بدون درآمد را 24.7 درصد عنوان کرد و افزود: میزان تلفات واقعی در شبکه‌ها 13.7 درصد است و ما برنامه داشته‌ ایم که میزان هدررفت آب را سالانه یک درصد کاهش دهیم که به‌ دلیل وجود مشکلات مالی این امر تحقق نیافت.

وی افزود: اگر تعرفه‌ها واقعی شود، آبی که در لوله‌ ها جریان دارد به‌ عنوان یک کالای اقتصادی به‌ صورت مناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد و ما می‌توانیم با اجرای تعمیر به‌ موقع، هدررفت آب را به کمترین میزان برسانیم ضمن آنکه واقعی‌ شدن قیمت‌ ها آثار بازدارندگی در مصرف دارد.