با تلفن همراه در دسترس باشید؛ شعاری ۲۱ ساله که محقق نشد

به گزارش پارسینه، موبایل یا تلفن همراه همان وسیله‌ای است که این روزها خیلی از افراد را به خود معتاد کرده و کمتر کسی را می‌توان یافت که برای لحظه‌ای هم که شده این وسیله ارتباطی را از خود دور کند.

«تلفن دیجیتال امروز پیشرفته‌ترین ابزار استفاده از مخابرات است، خوشبختانه ما‌ این تکنولوژی را داریم و خودمان هم اداره می‌کنیم. حالا می‌توانیم‌ایمان بیاوریم به قدرت خوب نیروهای داخلیمان» این بخشی از سخنان هاشمی رفسنجانی در دوران ریاست جمهوری‌اش درباره استفاده از تلفن همراه است.

تاریخ ورود اولین تلفن همراه به جمع خانواده‌های ایرانی به سال 1372 برمی‌گردد. اواخر این سال بود که نخستین محموله تجهیزات تلفن همراه وارد ایران شد. در ابتدای دیدگاه‌های متفاوتی درباره استفاده از این وسیله ارتباطی وجود داشت. عده‌ای موبایل را کالایی لوکس و غیرضروری می‌دانستند و عده‌ای آن را وسیله‌ای ضروری مثل رادیو و تلویزیون می‌خواندند.

اولین آگهی که برای معرفی تلفن همراه آن زمان در روزنامه‌های سیاه و سفید اطلاعات و کیهان به چاپ رسید، با این متن همراه بود. «شبکه تلفن متحرک به دو صورت قابل نصب در خودرو با به صورت دستی در اختیار متقاضی قرار داده می‌شود تا در حال تردد، توقف در منزل یا محل کار مورد استفاده قرار گیرد.» در‌این آگهی آمده بود که 5 هزار شماره ثبت نام به عمل خواهد آمد و یک‌ماه بعد از ثبت نام واگذاری‌ها صورت می‌گیرد.

نوکیا اولین شرکتی بود که گوشی تلفن همراه را به ایران آورد و پس از آن از شرکت‌های زیمنس، آلکاتل، اریکسون و صاایران به ارائه گوشی تلفن همراه در کشورمان پرداختند. گوشی‌هایی اولیه که به لحاظ ظاهر تفاوت چندانی با هم نداشتند و همه بزرگ و سنگین بودند.

اوایل سال 73، در دوران وزارت مهندس غرضی در دولت‌ هاشمی‌رفسنجانی و پس از نصب و تست شبکه در برخی از نقاط شهر تهران ثبت‌نام برای واگذاری سیمکارت آغاز شد.

آن زمان متقاضیان سیم‌کارت باید یک چک بانکی به مبلغ 5 میلیون ریال بابت هزینه اشتراک، هزینه نصب و بهای گوشی پرداخت می‌کردند. در ابتدا هیچکس از این ابزار ارتباطی استقبال نکرد تا جایی که شرکت پست و مخابرات با مشارکت یکدیگر راه بازاریابی را انتخاب کرده و برای کارکنانی که اقدام به ثبت‌نام سیمکارت می‌کردند، ۵ هزار تومان پاداش در نظر گرفتند. این در حالی بود که رقم ثبت‌نام سیمکارت با گوشی ۶۰۰ هزار تومان بود.

نتیجه این بازاریابی‌های گسترده نیز ثبت‌نام ۶ هزار و ۵۰۰ نفر برای دریافت سیمکارت ۶۰۰ هزار تومانی بود.

در ابتدا گروه‌های هدف پزشکان، بازاریان و مسئولان دولتی بودند و در مرحله بعد بین تمامی نمایندگان مجلس سیم کارت توزیع شد. محمد غرضی، وزیر وقت پست و تلگراف و تلفن نیز جزو اولین افرادی بود که سیم کارت‌دار شد و با موبایل خود مکالمه کرد.

پس از روشن شدن آنتن‌های تلفن همراه در سال ۷۳ قیمت سیمکارت در بازار رشدی ناگهانی داشت و به ۲ میلیون تومان رسید.

سال ۱۳۷۴ دوباره ثبت‌نام کلید خورد. برخلاف دور اول ثبت‌نام این بار صف‌های طولانی شکل گرفت. زمان بازگشایی دفاتر پست و مخابرات ساعت 8 صبح بود در حالی که مردم از ساعت 2 بامداد در صف ایستاده بودند. این هجوم در روزهای دوم و سوم نیز ادامه داشت؛

ولی در روزهای بعد به حالت عادی بازگشت. در‌این سال در مجموع 185 هزار و 75 نفر ثبت نام کرده و خواهان سیمکارت شدند. با شروع این ثبت‌نام قیمت سیمکارت کمی تکان خورد و از ۲ میلیون تومان در بازار به یک و نیم تا یک‌ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید. اگر این مبلغ را با تورم موجود در 20 سال پیش مقایسه کنیم آن وقت متوجه قیمت بالای این وسیله ارتباطی خواهیم شد.

واگذاری سیم‌کارت ‌این گروه از متقاضیان که با گوشی هم تحویل می‌شد، از طریق پست و در دهه فجر سال 75 شروع و در اواخر سال 76 به پایان رسید. اما پایین آمدن قیمت تلفن همراه در بازار تا یک میلیون و پانصد هزار تومان، بدقولی مخابرات به دلیل تاخیر در واگذاری باعث شد تا تعداد متقاضیان برای سال 75 به 61 هزار و 900 نفر کاهش یابد.

تا سال 1381 تلفن همراه تنها قابلیت تماس‌های صوتی داشتند و از این سال بود که اولین پیامک در ایران ارسال شد و به سرعت نیز رواج پیدا کرد. آمار مخابرات ایران نشان می‌دهد که روزانه بیش از ۲۲ میلیون پیامک در ایران ردوبدل می‌شود. رقمی که در اعیاد و مناسبت‌های خاص بیشتر نیز می‌شود.

البته تاریخ ایران پیش از این نیز تلفن همراه به خود دیده بود. گفته می‌شود اولین تلفن همراه موجود در ایران که شکل و شمایلی به تلفن‌های همراه امروزی ندارد، متعلق به ناصرالدین شاه بود. این تلفن همراه که در سال ۱۲۳۰ تولید و در سفرها همراه ناصرالدین شاه بود.

فناوری صنعت تلفن همراه نیز همراه با افزایش استفاده از این وسیله ارتباطی به شدت توسعه یافت. به تدریج رنگ به تلفن‌های همراه راه یافت، امکان پخش موزیک، شنیدن رادیو و دیدن ویدئو در این دستگاه‌های کوچک بوجود آمد. دسترسی به اینترنت بسیار تسهیل گشت. رفته رفته دوربین عکاسی و فیلمبرداری نیز به تکنولوژی‌های تلفن همراه افزوده شد تا علاوه به یک وسیله ارتباطی یک دوربین همراه نیز در اختیار مردم قرار گیرد.

روند توسعه اولین اپراتور تلفن همراه در کشور تا جایی پیش رفت که هم اکنون و بر اساس آمارهای ارائه شده این اپراتور بالغ بر 43 میلیون سیم‌کارت فروخته است که از این تعداد 34 میلیون سیم‌کارت فعال و در حال کار است که از این تعداد 16 میلیون سیم کارت متعلق به مشترکان دائمی و مابقی به مشترکان اعتباری تعلق دارد.

نخستین تیزر تلویزیونی برای موبایل «با تلفن همراه همیشه در دسترس باشید» بود. شعاری که با گذشت بیش از 21 سال هنوز هم به طور کامل محقق نشده است.