پایان انحصار چینی در تجارت با ایران در راه است؟

حمد اله عمادی راه ابریشم که از آن به عنوان کهن‌ترین راه ترانزیتی آسیا- اروپا یاد می‌شود، یادآور روابط گسترده اقتصادی دو امپراتوری ایران و
چین است.

روابط ایران- چین در دوران معاصر نیز همواره و به‌ویژه بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران شاهد رشد فزاینده‌ای بوده است و این دو کشور در دو سوی قاره کهن آسیا از منظر اقتصادی مکمل یکدیگر بوده‌اند.

کشور چین علاوه بر همکاری‌های اقتصادی که در زمینه‌های مختلف از جمله توسعه نیروگاه‌ها، پروژه‌های معدنی و صنعتی، ساخت مترو و راهسازی با ایران دارد، در حال حاضر از روابط تجاری خوبی با ایران برخوردار است.

شروع روابط جدی ایران و چین به سال 1351 بازمی‌گردد که می‌توان آن را به سه مقطع تقسیم کرد؛ از1351 تا 1360، از 1360 تا 1370و از سال 1370 تاکنون که مرحله اول این روابط تا پیروزی انقلاب اسلامی با کندی پیش می‌رود و از پیروزی انقلاب تا سال 60 متوقف می‌شود.

اما در مرحله دوم روابط دوباره برقرار می‌شود ولی رشد و سرعت چندانی ندارد که در مرحله سوم شتاب چشمگیری می‌گیرد به طوری که حجم مبادلات ما با چین طی سال‌های گذشته به‌طور چشمگیری افزایش یافته است و رقم مبادلات تجاری دو طرف (نفتی و غیرنفتی) از 200 میلیون دلار به 30 میلیارد دلار در سال 2008 رسید.

با توجه به بحران جهانی و کاهش تقاضا، این رقم در سال 2009 کاهش داشته و به حدود 22 میلیارد دلار رسیده است و با بهبود وضعیت اقتصاد جهانی، این رقم در سال 2010 به مرز 30 میلیارد دلار بازگشت و در سال 2011 با رشد 50 درصدی به بیش از 45 میلیارد دلار بالغ شد. تجارت خارجی دو کشور در سال 2012 با حدود 20 درصد کاهش نسبت به سال قبل به رقم نزدیک به 37 میلیارد دلار رسید.

براساس گزارش اداره گمرک چین، حجم کل مبادلات تجاری تهران- پکن در سال 2014 میلادی 51 میلیارد و 850 میلیون دلار بوده که 24 میلیارد و 360 میلیون دلار آن صادرات چین به ایران و 27 میلیارد و 490 میلیون دلار آن صادرات ایران به چین بوده است.

با توجه به آمار بالا، سطح روابط اقتصادی ما با چین به نسبت دیگر قدرت‌های اقتصادی جهان مثل اروپا و آمریکا در سطح خوبی است.

موضوعی که اکنون روابط تجاری ایران و چین را می‌تواند تحت تاثیر قرار دهد، موضوع رفع تحریم‌های تهران در نتیجه توافق جامع هسته‌ای با گروه 1+5 است.

در شرایطی که گزارش‌ها حاکی از احتمال زیاد توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌های ایران است، گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره تحول در روابط تهران- پکن مطرح می‌شود.

یکی از گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با روابط ایران و چین، کاهش روابط تجاری دو کشور به خاطر فرصت یافتن رقبای چین در بازار ایران بعد از رفع تحریم‌هاست. گمانه‌زنی دیگری که مطرح می‌شود بر این موضوع تاکید دارد که تحریم‌ها مانعی سر راه گسترش روابط دو کشور بوده و رفع آنها روابط تهران- پکن را بیش از پیش گسترش خواهد داد.

روزنامه «جهان‌صنعت» به منظور بررسی روابط اقتصادی ایران و چین در دوران کنونی و بعد از رفع تحریم‌ها، میزگردی با حضور دو نفر از فعالان برجسته حوزه اقتصاد دو کشور برگزار کرد.
مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین و همچنین گو چوان وی، رایزن تجاری و اقتصادی سفارت چین در ایران با حضور در میزگرد «جهان‌صنعت» به تشریح روابط اقتصادی و تجاری دو کشور در حال حاضر و بعد از رفع تحریم‌ها پرداختند و چالش‌های گسترش روابط دو کشور را بررسی کردند.

شما نمی‌توانید چین را در اقتصاد دنیا نبینید

نایب رییس اتاق ایران و چین معتقد است: ما برای بررسی روابط تجاری ایران و چین باید وضعیت اقتصاد چین را بشناسیم. چین با بیش از 4500 میلیارد دلار تجارت خارجی، بزرگ‌ترین تاجر و دومین اقتصاد دنیاست؛ در نتیجه شما نمی‌توانید بگویید که من با چین رابطه ندارم یا بعدا رابطه‌ام را با چین کم یا زیاد می‌کنم.

مجیدرضا حریری ادامه داد: رابطه سیاسی ایران با چین بسیار خوب است و بعد از انقلاب، تمامی روسای جمهوری ایران از دهه 60 به این طرف به چین سفر کرده اند ولی کشورهایی مثل ژاپن، کره‌جنوبی و آمریکا که حتی چنین روابطی ندارند بلکه اختلافات مرزی و مناقشات سیاسی با پکن دارند، شرکای اولشان چین است. این کشورها از لحاظ سیاسی رابطه‌شان با چین به خوبی ما نیست اما به لحاظ اقتصادی رابطه خوبی با پکن دارند.

نایب رییس اتاق ایران و چین تصریح کرد: شما نمی‌توانید چین را در اقتصاد دنیا نبینید و نمی‌توانید بگویید من از چین بی‌نیازم به خاطر اینکه چین بزرگ‌ترین تاجر جهان و دومین اقتصاد دنیاست.
وی اقتصاد دو کشور را مکمل یکدیگر دانست و گفت: صادرات ایران، انرژی و مواد خام است و چین بزرگ‌ترین خریدار انرژی و مواد خام دنیاست و این دو اقتصاد مکمل یکدیگر هستند.

این کارشناس مسایل تجاری به روابط گسترده اقتصادی چین با دیگر کشورهای منطقه اشاره و تصریح کرد: به همین دلیل است که در منطقه کشورهایی مثل عربستان سعودی و امارات که از نظر سیاسی در اردوگاه غرب هستند، حجم مبادلات اقتصادیشان با چین از ما بیشتر است و ما بعد از آنها سومین شریک تجاری چین در منطقه هستیم.

حریری بر این باور است که موضوع رابطه تجاری با چین خیلی سیاسی نیست و بیشتر یک نیاز دوجانبه اقتصادی است.

وی به 45 ساله شدن روابط سیاسی رسمی ایران و چین اشاره کرد و ادامه داد: آغاز جدی روابط ایران و چین در سال 1351 با آغاز روابط چین و دنیای غرب همراه است و امسال 45 ساله می‌شود و این غیر از سوابق تاریخی و روابط تمدنی دو کشور در حوزه جاده ابریشم است.
نایب رییس اتاق ایران و چین به تحول روابط تهران-پکن بعد از وقوع انقلاب اسلامی نیز اشاره کرد و گفت: در دوران معاصر یک اتفاق مهم، همزمان با انقلاب اسلامی در ایران، در چین رخ داد و آن، اصلاحات اقتصادی «دنگ شیائو پینگ» در چین بود.

وی افزود: دو تحول همزمان در ایران و چین رخ داد. در چین یک انقلاب اقتصادی اتفاق افتاد و در ایران هم انقلابی رخ داد که همه شئون کشور را تحت تاثیر قرار داد.

حریری تحولات دیپلماتیک ناشی از انقلاب در ایران را یادآور شد و گفت: بعد از انقلاب، ما با غرب مرزبندی‌هایی پیدا کردیم و در نتیجه سیاست ما سیاست چرخش به شرق شد و به چین، کره و ژاپن رو آوردیم.

این کارشناس مسایل تجاری از چین دهه‌های 60 و 70 هجری شمسی تحت عنوان اژدهای خفته یاد کرد و گفت: اگرچه در اوایل، اژدهای اقتصاد چین هنوز بیدار نشده بود اما از همان ابتدا رابطه اقتصادی ما با چین با یک سرعت متوازن اما بسیار پرشتاب هر سال نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرد تا زمانی که چین در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم به یک قدرت بزرگ اقتصادی تبدیل شد.

وی افزود: منحنی روند پیشرفت رابطه اقتصادی ما با چین تقریبا شبیه منحنی بزرگ شدن اقتصاد چین در دنیاست، یعنی خیلی نامتعادل با چین رابطه اقتصادی نداشتیم. از سال 2000 میلادی به بعد روابط اقتصادی ما با چین تقریبا دوبرابر شده و به همین نسبت، اندازه اقتصاد چین در جهان هم دوبرابر شده است.

قابل اتکاترین شریک ایران در دوران تحریم چین بود

این کارشناس مسایل اقتصادی از دوران بعد از جنگ و دولت سازندگی تحت عنوان دوران تقویت روابط تهران-پکن یاد کرد و گفت: در دوران اصلاحات سالانه رابطه ما با چین دو برابر شد و در دولت نهم و دهم روابط اقتصادی تهران و پکن رو به جلو بود و در دولت یازدهم هم کماکان این روابط وجود دارد بنابراین گسترش روابط ایران و چین هرگز به تحریم‌ها وابسته نبوده است.

«حریری» گفت: تحریم توانست جلوی سرعت گسترش روابط ایران و چین را بگیرد و به طور قطع اگر تحریم نبود ما الان رابطه بیشتر و مستحکم‌تری با چین داشتیم.

وی افزود: ما تا زمان اعمال تحریم، روابط‌مان با چین سرعت متوازنی داشت. در جریان تحریم با مشکلات بانکی که به‌وجود آمد و «سوئیفت کد» را از ما گرفتند سرعت رابطه ما با چین کاهش یافت و در سال‌های اول تحریم ما رابطه‌مان تا 30، 35 درصد افت کرد. در سال‌های 2010 و 2011 مبادلات تجاری ایران با چین روند کاهشی داشت.

نایب رییس اتاق ایران و چین گفت: در زمان تحریم که بسیار تحت فشار بودیم، نباید فراموش کنیم که چینی‌ها با ما خوب کار کردند. نمی‌توانم بگویم بهترین رابطه‌ای که می‌شد را داشتند اما در شرایطی که هیچ کجا از ما نفت نمی‌خرید، چینی‌ها از ما نفت می‌خریدند. ما الان بیش از 50 درصد نفت، میعانات و محصولات پتروشیمی‌مان را به چین می‌فروشیم.

وی افزود: اکنون چین بزرگ‌ترین مقصد کالاهای صادراتی ماست و بیش از 27 درصد صادرات غیرنفتی ما از جمله گاز، میعانات، پتروشیمی، معادن و ... به چین می‌رود.

این کارشناس مسایل تجاری افزود: چین بزرگ‌ترین خریدار پتروشیمی، میعانات، نفت، خشکبار و پسته ماست و این کشور از بازارهای خوب زعفران، فرش، سنگ‌آهن و سنگ‌های ساختمانی ما محسوب می‌شود.

جاده روابط تجاری ایران و چین یک‌طرفه نیست

«حریری» گفت: این‌طور نیست که فکر کنید روابط تجاری تهران و پکن یک جاده یک‌طرفه است که فقط چین به ایران کالا صادر می‌کند و ما به این کشور چیزی نمی‌فروشیم. در سال 93، 27 درصد صادرات غیرنفتی ما به چین بوده و کمتر از 24 درصد واردات غیرنفتی ما از چین بوده است.
وی به نگاه عمومی درباره روابط تجاری ایران و چین اشاره کرد و افزود: دید عوام به روابط تجاری ایران و چین نباید توسط کارشناسان تکرار شود. دید کارشناسی به روابط تجاری ایران و چین این است که تا این مقطع که هنوز تحریم هستیم، هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ سیاسی، چین قابل اتکاترین شریک ما بوده است. در شرایط فعلی هیچ کشوری بهتر از چین با ما کار نکرد و این امتیازی برای چینی‌ها در دوران بعد از رفع تحریم‌هاست.

نایب رییس اتاق ایران و چین گفت: اگر تحریم‌ها از بین برود اولین اتقافی که می‌افتد این است که خیلی از کالاهایی که ما نمی‌توانستیم از چینی‌ها بخریم و چینی‌ها اجازه نداشتند به ما بفروشند، قابل تجارت می‌شوند چراکه بخشی از کالاهایی که در چین تولید می‌شوند، به شرکت‌های چندملیتی تعلق دارند و این شرکت‌ها به خاطر تحریم، حق تجارت با ایران را ندارند.

وی افزود: امروزه بسیاری از برندهای بزرگ دنیا در چین کارخانه احداث کرده و محصولاتی باکیفیت تولید می‌کنند. به عنوان مثال، تجارت شرکت «زیمنس» با ایران تحریم است اما این شرکت عمده کالاهایش را در چین می‌سازد. «ای‌بی‌بی» هم وضعیت مشابهی دارد و برای تجارت با ایران با محدودیت تحریم مواجه است اما تجارت این شرکت با ایران بیشتر از آنکه به نفع فرانسوی‌ها باشد، به نفع چینی‌هاست.

چشم‌انداز 150 میلیارد دلاری برای مبادلات تجاری ایران- چین

این کارشناس مسایل تجاری به سهم ناچیز ایران از تجارت جهانی نیز اشاره کرد و گفت: سهم ما از تجارت جهانی براساس جمعیت و اندازه اقتصادمان باید حداقل 2/1 درصد از مجموع 28 هزار میلیارد دلار کل تجارت جهانی باشد اما الان کمتر از نیم درصد است.

وی افزود: براساس پتانسیل‌هایی که کشور ما دارد، سهم تجارت ما از تجارت جهانی باید سه برابر شود که چین به عنوان یک قدرت اقتصادی جهان می‌تواند نقش پررنگی در تحقق این چشم‌انداز ایفا کند و حجم تجارت ما با این کشور به طور طبیعی رو به افزایش خواهد بود.
حریری گفت: در شرایط طبیعی و با برنامه‌ریزی، این ظرفیت وجود دارد که حجم مبادلات تجاری ایران و چین از 50 میلیارد دلار کنونی به 150 میلیارد دلار افزایش یابد.

نایب رییس اتاق ایران و چین درباره چالش‌ها و فرصت‌های حضور چینی‌ها در بازار ایران در صورت لغو تحریم‌های جمهوری اسلامی نیز گفت: بازار ایران بعد از لغو تحریم‌ها یک بازار رقابتی خواهد بود و چینی‌ها باید هم در قیمت و هم در کیفیت تجدیدنظر کنند و لازم است شکل ارتباطشان را با ما تغییر دهند چون رقبای آنها هم در بازار ما حضور خواهند داشت.

وی ادامه داد: اولا چینی‌ها الان دارند توی بازار بدون رقابت کار می‌کنند و لازم است وارد یک فضای رقابتی شوند و دوم اینکه در صورت لغو تحریم‌ها، بین خود شرکت‌های چینی هم رقابت ایجاد می‌شود زیرا در شرایط فعلی خیلی از شرکت‌های چینی که غربی‌ها در آنها سهم دارند مجاز به تجارت با ایران نیستند.

این کارشناس مسایل اقتصادی تصریح کرد: در صورت برداشته شدن تحریم‌ها، تعداد کمپانی‌های چینی که می‌توانند با ایران معامله کنند افزایش می‌یابد که این پروسه در نهایت به بهبود کیفیت کالاها و مناسب‌تر شدن قیمت آنها می‌انجامد.

وی به خوشنام نبودن کالاهای چینی در میان مصرف‌کنندگان ایرانی اشاره کرد و گفت: چینی‌ها باید این را بدانند که به خاطر تبلیغ رقبای چین یا هر دلیل دیگری محصولات چینی در ایران خوشنام نیستند.

حریری افزود: باید چینی‌ها در فضای رقابتی جدید سعی کنند کار فرهنگی در ایران انجام دهند و مردم را با واقعیات اقتصاد، صنعت و تجارت خارجی چین آشنا کنند.

وی درباره نادرست بودن تصور عامه درباره بی‌کیفیت بودن همه کالاهای چینی گفت: قطعا اگر کشوری بیش از 2500 میلیارد دلار در سال که رقمی بسیار بزرگ است، صادرات انجام می‌دهد حتما صادراتش بی‌کیفیت نیست که می‌تواند این حجم از صادرات به تمام دنیا داشته باشد.
نایب رییس اتاق ایران و چین با بیان اینکه 90 درصد کالاهای چینی که از مبادی رسمی وارد کشور می‌شوند از کیفیت خوبی برخوردارند، گفت: اشکالی که بین ما و چین وجود دارد این است که نه مردم چین ایرانی‌ها را خوب می‌شناسند و نه مردم ایران چینی‌ها را، هر دو ملت همدیگر را از دریچه دید دوربین غربی‌ها می‌شناسند؛ «سی‌ان‌ان» و «بی‌بی‌سی» به چینی‌ها می‌گویند ایرانی‌ها چه جور مردمی هستند و بر عکس ایرانی‌ها هم چینی‌ها را از زاویه دید همان شبکه‌ها شناخته‌اند. ما باید سعی کنیم، مردممان را به هم نزدیک کنیم اگر مردممان همدیگر را بشناسند این سوءتفاهمات که بخشی از آن ناشی از عدم شناخت است، برطرف می‌شود.

این کارشناس مسایل تجاری اضافه کرد: در همه کشورهای دنیا مثلا در آمریکا فروشگاه‌های یک دلاری هست؛ در امارات فروشگاه‌های پنج درهمی یا 10 درهمی در عربستان سعودی فروشگاه‌های دو ریالی یا سه ریالی و در اروپا فروشگاه‌های یک یورویی وجود دارد و در این فروشگاه‌ها مشتری وقتی جنسی را به یک دلار یا دو دلار می‌خرد توقعش این است که یک یا دو دلار برایش کار کند و برعکس وقتی جنسی را به قیمت 100 دلار می‌خرد، توقع 100 دلار کارکرد از آن دارد.

وی از رقابتی نبودن بازار کالا در ایران و در عین حال کافی نبودن نظارت بر قیمت‌ها انتقاد کرد و گفت: اگر مشتری ایرانی یک کفش سه دلاری چینی را 10 هزار تومان بخرد و دو ماه از آن استفاده کند دچار نارضایتی نمی‌شود چون به اندازه پولش از آن استفاده کرده اما اگر همین کفش را 10 دلار یعنی 30 هزار تومان بخرد و دو ماه از آن استفاده کند، دچار نارضایتی شده و به جای اینکه به فروشنده متقلب این کالا بدبین شود، به جنس چینی بدبین می‌شود.

حریری گستردگی واردات کالاهای بی‌کیفیت از مبادی قاچاق را از دیگر مسایلی دانست که کنترل بازار را از دست تجار ایرانی و چینی خارج کرده و گفت: تقریبا کالایی نداریم که از گمرک وارد شود و استاندارد نباشد و حتی روی کالاهای چینی به شکل بی‌ربطی سختگیری بیشتری می‌شود.
وی به تنوع قیمت و کیفیت کالاهای مشابه چینی اشاره کرد و گفت: قاچاقچی‌ها کالایی را که در چین برای کشورهای کمتر توسعه‌یافته و فقیر مثل کشورهای شمال آفریقا ساخته شده از طریق دوبی وارد ایران می‌کنند و به این ترتیب تمام کالاهای چینی را بدنام می‌کنند.

کالای بی‌کیفیت و ارزان هم بخشی از ضرورت بازار است

نایب رییس اتاق ایران و چین در عین حال تاکید کرد: حتی در شرایطی که همه چیز خوب باشد، باز کالای چینی ارزان‌قیمت هم مشتری خودش را دارد. شما نمی‌توانید به همه مردم بگویید بروند کفش 500 دلاری بخرند. همه نمی‌توانند کت شلوار سه هزار دلاری بخرند یک نفر کت شلوار 20 دلاری و یک نفر دیگر سه هزار دلاری می‌خرد و افراد با توجه به توان مالی و سلیقه‌شان انتخاب‌های متفاوتی دارند.

وی ادامه داد: در چین یک تی‌شرت با مارک خاصی را می‌توان با 30 یوآن خرید که معادل 15 هزار تومان با ارز آزاد است و می‌توان همان مارک را 400 تا 500 یوآن خرید.

حریری حضور کالاهای با کیفیت پایین و ارزان در کنار کالاهای گران و باکیفیت را تابع عرضه و تقاضا در بازار دانست و گفت: زمانی روند عرضه و تقاضا در بازار آسیب می‌بیند که فروشنده در غیاب نظارت، کالای بی‌کیفیت ارزان را به عنوان کالای باکیفیت و گران به مشتری عرضه کند.

وی به ارایه فیش و فاکتور فروش از سوی فروشندگان به مشتریان در سراسر جهان اشاره کرد و افزود: تنظیم بازار داخلی کالاها ضرورت امروز بازار کالا در کشور است و بازار باید نظم پیدا کند تا کسی جرات نکند به مشتری دروغ بگوید.

نایب رییس اتاق ایران و چین گفت: در همین کشور ما الان مبلمان و ظروف از چین وارد می‌شود و به نام مبلمان و ظروف فرانسوی و انگلیسی فروخته می‌شود؛ فروشندگان اجناس درجه یک را اروپایی اعلام می‌کنند و اجناس درجه دو و سه خود را چینی عنوان می‌کنند.

چین دیگر دنبال صادرات کالا نیست

این کارشناس مسایل اقتصادی درباره تاثیرات تحریم‌ها بر کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و ورود فناوری‌های نوین به کشور هم گفت: تحریم خیلی در حوزه واردات تکنولوژی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی به ما ضربه زد چراکه تقریبا از سال 2010 که تحریم‌ها علیه ایران شدیدتر شد، همزمان چین سیاست سرمایه‌گذاری در خارج را در پیش گرفت.

وی ادامه داد: تا سال 2005، چینی‌ها سرمایه به خارج از کشورشان نمی‌فرستادند و بیشتر دنبال جذب سرمایه بودند اما از سال 2005 سرمایه‌گذاری در خارج از مرزهای جغرافیایی خود را در برنامه‌های پنج ساله خود پیش‌بینی کردند.

حریری گفت: از سال 2010، در شرایطی که چینی‌ها دنبال سرمایه‌گذاری در خارج از حوزه جغرافیایی خود بودند ما به دلیل تحریم‌ها نتوانستیم از این فرصت بهره‌برداری کنیم چراکه شرکتی که می‌خواهد چند میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند، سرمایه خود را به جایی که تحریم است، نمی‌برد.

وی به نبود برنامه‌ریزی برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در داخل کشور نیز اشاره کرد و گفت: ما برای جذب سرمایه‌گذار خارجی برنامه مشخصی نداریم. ما باید برای جذب سرمایه‌گذار زیرساخت‌ها را فراهم کنیم. نمی‌شود به سرمایه‌گذار خارجی بگویید در بیابان سرمایه‌گذاری کند. باید زیرساخت را برایش فراهم کنید تا هم دو طرف سود ببرند هم اشتغال ایجاد شود.

نایب رییس اتاق ایران و چین به وجود ظرفیت برای سه برابر شدن مبادلات تجاری دو کشور اشاره کرد و گفت: رفع تحریم‌ها در کنار تجدید نظر در برنامه‌های اقتصادی می‌تواند زمینه سه برابر شدن مبادلات اقتصادی دو کشور و ورود سرمایه و فناوری‌های نوین چینی به کشور را فراهم کند.
وی افزود: از سال 2010 به این طرف مردم چین مرفه‌تر شده‌اند و الان حداقل دستمزد در کشور چین حدود 400 دلار است در حالی که در ایران 200 دلار است. اگر شما یک مهندس در چین استخدام کنید با ماهانه کمتر از هزار دلار نمی‌توانید وی را به کار بگیرید اما در ایران با حدود 700 دلار می‌توان مهندس استخدام کرد.

این کارشناس مسایل اقتصادی افزود: نیروی کار در ایران نسبت به چین ارزان است و از منظر دیگر با توجه به بالا رفتن رفاه در چین، تولید کردن در این کشور خیلی به صرفه نیست. تا 10 سال قبل نه بیمه کارگری و نه ساعت کار در چین مطرح نبود اما الان یک کارگر چینی همه اینها را می‌خواهد و به همین خاطر تولید در چین دیگر مثل گذشته ارزان نیست.

وی ادامه داد: پیش‌بینی من این است که چین راه ژاپن را در پیش می‌گیرد و به جای صادرات کالا دیگر فناوری صادر خواهد کرد.

حریری گفت: بسیاری از کمپانی‌های بزرگ دنیا در جست‌وجوی نیروی کار ارزان اکنون به سمت سرمایه‌گذاری در ویتنام، کامبوج و لائوس رفته‌اند و خود چینی‌ها هم سرمایه‌گذاری زیادی در این مناطق انجام داده‌اند.

وی به پتانسیل بالای نیروی جوان و تحصیلکرده ایرانی برای تولید اشاره کرد و گفت: غیر از نیروی کار فهمیده و تحصیلکرده، وجود مواد اولیه و انرژی ارزان، زمینه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ چینی در ایران برای تولید کالا و عرضه آن به مردم منطقه وجود دارد.

از آمدن محصولات غربی به بازار ایران نمی‌ترسیم
گو چوان وی رایزن تجاری و اقتصادی سفارت چین هم در این نشست به احتمال لغو تحریم‌ها بعد از توافق ایران و گروه 1+5 در موضوع هسته‌ای اشاره کرد و گفت: به نظر من اکثر مردم ایران این دیدگاه را دارند که بعد از به توافق رسیدن مذاکرات هسته‌ای، فرصت چین در بازار ایران به شدت کاهش می‌یابد اما من فکر می‌کنم این دیدگاه درست نیست.

وی به روابط تجاری چین با 120 کشور دنیا اشاره کرد و گفت: چین در شش سال گذشته بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران بوده است و شرکت‌های چینی نه‌تنها در ایران بلکه در همه دنیا با رقابت شرکت‌های غربی، آمریکایی، ژاپنی، کره‌ای و حتی رقبای هموطن خود روبه‌رو هستند.
رایزن تجاری و اقتصادی سفارت چین، قدرت رقابت این کشور را وابسته به شرایط خاص تحریم یا عدم تحریم ندانست و گفت: قدرت رقابت چین تابع محیط و شرایط خاصی نیست.

وی افزود: البته بعد از توافق هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5، شرکت‌های اروپایی و آمریکایی حتما وارد بازار ایران می‌شوند و در بعضی زمینه‌ها ممکن است با رقابت مواجه شوند اما تعداد زیادی از صنایع چینی با شرکت‌های اروپایی و آمریکایی همکاری نزدیک دارند.

گو چوان وی به سرمایه‌گذاری گسترده شرکت‌های چندملیتی غربی در چین اشاره کرد و گفت: بسیاری از محصولات غربی تولیدی شرکت‌های چندملیتی در چین تولید و عرضه می‌شوند.

رایزن تجاری و اقتصادی سفارت چین افزود: ما از آمدن محصولات شرکت‌های اروپایی و آمریکایی به ایران خوشحال می‌شویم و از رقابت با غربی‌ها در بازار ایران نمی‌ترسیم.

وی ادامه داد: این را من می‌دانم که در نظر مصرف‌کنندگان ایرانی، کالاهای چینی باکیفیت نیست و این نظر اثر منفی بر رابطه تجاری دو کشور می‌گذارد.

گو چوان وی افزود: حتی در بازار داخلی چین، شرکت‌های مختلف یک نوع محصول مشابه را با سه کیفیت و سه قیمت متفاوت تولید می‌کنند چون چین کشوری بزرگ است و در مناطق مختلف، درآمد مردم و سطح توسعه مناطق تفاوت دارد، بنابراین برخی کالاهای با کیفیت و قیمت پایین با هدف تامین نیاز مناطق کمترتوسعه‌یافته تولید می‌شود.

وی گفت: اگرچه ما همواره دنبال افزایش کیفیت کالاهای صادراتی به کشورهای دیگر بوده‌ایم اما بعد از عضویت در سازمان تجارت جهانی در سال2001، دولت آرام‌آرام کنترل خود بر بازار را کاهش داد تا عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت و میزان تولید محصول باشد.

رایزن تجاری و اقتصادی سفارت چین درباره فرهنگی بودن بی‌رغبتی ایرانی‌ها به کالاهای چینی نیز گفت: مردم تابع مارک‌های بزرگ هستند و وقتی مثلا مارک معروفی مثل آیفون آنها را به دردسر بیندازد، به راحتی با دردسرها و مشکلات کار با یک گوشی آیفون کنار می‌آیند اما در مورد مارک‌های چینی چنین نیست و آنها خیلی زود اعلام نارضایتی می‌کنند.

گو چوان وی از همکاری شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های بزرگ چینی برای سرمایه‌گذاری مشترک در پروژه‌های ایران استقبال کرد و گفت: شرکت‌های چینی آماده سرمایه‌گذاری و انتقال فناوری‌های نوین در زمینه‌های مختلف به ایران هستند.

وی از نبود همکاری و زیرساخت‌های لازم برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ چینی در ایران انتقاد کرد و گفت: شرط اینکه سرمایه‌گذاران چینی به ایران بیایند، این است که به آنها تسهیلات و شرایط خوب تشویقی داده شود.

رایزن تجاری و اقتصادی سفارت چین به دورانی که کشورش دنبال جذب سرمایه‌گذاران غربی بود اشاره کرد و گفت: به طور مثال زمانی که چین دنبال جذب سرمایه و فناوری غربی بود به سرمایه‌گذاران خارجی بیشتر از سرمایه‌گذاران داخلی امتیاز می‌داد و مالیات از آنها می‌گرفت و تسهیلات بیشتری به آنان می‌داد.