بالاخره کدام را باور کنیم ؟

معمولا نشسته پشت میکروسکوپ، تصورشان می کردم با هزار هزار موش سپید کوچک یا با قطره چکانی در دست راست و «بشر» یا «ارلن مایری» در دست چپ. آنها در رویای من همیشه مشغول آزمایش برای کشف شگفتی های جهان و کمک به بقای ما آدم های عادی بودند و دست انواع خوراکی ها و لوازمی را رو می کردند که لباس دوست پوشیده بودند اما قصد جان مان را داشتند یا بی اهمیت به نظر می آمدند اما می توانستند فرشته نجات مان باشند.

خبرنگار که شدم، هر روز بیشتر خبرهای ضد و نقیض از همان پدیده های تکراری زندگی روزمره خواندم، یک روز فریاد می کشیدند پارازیت ها توی سر آدمیزاد تومور می کارند، روزی دیگر لبخند می زدند که پارازیت ها کاری به کار ما ندارند؛ یک روز مژده می دادند چای امراض قلبی را شفا می دهد، روزی دیگر هشدار می دادند دندان ها را سیاه می کند و بدن را، کم خون؛ یک روز زنگ خطرها را به صدا در می آوردند که امواج موبایل سرطان زاست، روزی دیگر می گفتند آنقدرها هم کشنده نیست، یک روز می گفتند طب سنتی معجزه گر است، روز دیگر می گفتند به اطبای سنتی اعتماد نکنید، یک روز از مایکروویو بد می گفتند، روزی دیگر خوب؛ یک روز از خطرات شکلات حرف می زدند، روز دیگر از خاصیت شفابخش آن و .....

این شد که دیگر « پژوهشگران » یا « محققان » یا آن « گروهی از دانشمندان » که سر آغاز دومین پاراگراف بیشتر خبرهای علمی بودند، از چشمم افتادند و تصویرشان توی ذهنم خلاصه شد در یک نفر که بی حوصله پشت میزش نشسته بود و به فواید و مضرات هر چیزی فکر می کرد و برای خبرنگارهایی که به او زنگ می زدند، از فکرهایش حرف می زد. حتی به دانش متخصص هایی که تک و تنها در گفتگو با فلان خبرگزاری یا روزنامه از خواص چیزی می گفتند هم شک کردم و دیگر از گفته های شان تبعیت نکردم.

از خودم پرسیدم چگونه ممکن است آنها بدون استناد به پژوهشی علمی، بتوانند به این راحتی درباره مسایل علمی ابراز نظر کنند در حالی که هیچ جای دنیا متخصص ها بدون استناد به آزمایش علمی، در مدح یا ذم پدیده ای ابراز نظر نمی کنند تا چه رسد به این که گفتگویی رسانه ای درباره اش داشته باشند و آن را به شکل عمومی اعلام کنند؟

تاسف بار اینجاست که در کشور ما، هیچ مرجع ناظر مشخصی برای تایید یا تکذیب اخباری از این دست وجود ندارد، با خبرهای بی پایه ای که به نام اخبار علمی در فضای مجازی و خبرگزاری ها منتشر می شوند ، برخورد نمی شود و عجیب تر این که اظهار نظرهای بدون استناد به پژوهش برخی متخصص ها، اعتبار علمی شان را تخریب نمی کند!

حالا سال ها از روزی که به خبرهایی از این جنس بی اعتماد شدم می گذرد، سیل آنها اما هنوز ادامه دارد و من بر حسب شغلم هر روز شمار زیادی شان را مرور می کنم؛ خبرهایی که هر روز اخبار روزهای قبل را نقض می کنند و روی شان خط قرمز می کشند و واضح است اگر این وضع ادامه پیدا کند به مرور زمان، همه مردم، نسبت به خبرهای اینچنینی در حوزه سلامت بی تفاوت می شوند و آنوقت دیگر معلوم نیست از چه روشی باید اخبار علمی واقعی و مهم را به گوش مردم رساند.

مریم یوشی زاده