چرخش در انتخابات/چرا احمدی نژاد برای دفاع از بقایی به دادگاه می رود؟

«در انتخابات خبرگان آينده يك چرخش در حال اتفاق است كه داراي ظرافت‌ها و حساسيت‌هاي خاص خود است. اين چرخش قدرت در همه كشورها در بين جريان‌هاي سياسي رخ مي‌دهد و مساله جديدي به شمار نمي‌رود.». اين جمله سخنان آيت‌ا... محسن غرويان يكي از اساتيد حوزه علميه قم است. غرويان همچنين معتقد است: «ائتلاف احتمالي آيت‌ا... هاشمي، حسن روحاني و سيدحسن خميني مي‌تواند برنده انتخابات مجلس خبرگان آينده باشد.» لازم به ذكر است غرويان از مدرسان فلسفه اسلامي حوزه علميه قم است كه در محضر اساتيدي چون وحيد خراساني، فاضل لنكراني، شيخ جواد تبريزي، مكارم شيرازي و جوادي آملي تلمذ كرده است. همچنين وي داراي ۴۰ تاليف است. در ادامه متن گفت‌وگوي «آرمان» با آيت‌ا... محسن غرويان را از نظر مي‌گذرانيد:

ائتلاف مشترك احتمالي بين آيت‌ا... هاشمي، آقاي روحاني و سيدحسن خميني براي انتخابات آينده خبرگان را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

آيت‌ا... هاشمي، آقاي روحاني و سيدحسن خميني داراي يك ديدگاه مشترك درباره حقوق مردم، عقلانيت و اعتدال هستند. اين افراد براي رأي مردم ارزش و اعتبار قائل هستند و رأي مردم را حق‌الناس مي‌دانند. اين سه شخصيت ديدگاه‌هاي اعتدالي درباره دين دارند و معتقدند دين بايد در زندگي مردم به صورت كاربردي وجود داشته باشد و قرائتي سهل و آسان از دين ارائه مي‌دهند. اين افراد تلاش مي‌كنند چهره‌اي رحماني از دين به مردم معرفي كنند. نكته ديگر اينكه هر سه شخصيت نامبرده داراي محبوبيت زيادي در بين مردم هستند. مردم نيز در انتخابات رياست‌جمهوري سال92به ديدگاه‌هاي اين افراد رأي مثبت دادند و اين ديدگاه را براي مديريت كشور مناسب‌تر تلقي كردند. به صورت طبيعي اين ديدگاه مي‌تواند در مجلس خبرگان نيز تاثيرگذار باشد و براي آينده كشور افق‌هاي جديدتري را ترسيم كند. به نظر من در انتخابات خبرگان آينده يك چرخش قدرت در حال اتفاق است كه داراي ظرافت‌ها و حساسيت‌هاي خاص خود است. اين چرخش قدرت در همه كشورها در بين جريان‌هاي سياسي رخ مي‌دهد و مساله جديدي به شمار نمي‌رود.

به نظر شما اين چرخش قدرت در نهايت به سود همين طيف صورت خواهد گرفت؟

بله! من معتقدم اين چرخش قدرت در نهايت به سود همين طيف صورت خواهد گرفت. نقطه آغاز اين چرخش قدرت نيز در انتخابات رياست‌جمهوري سال92كليد خورده و زمينه‌هاي آن به وجود آمده است. در شرايط كنوني مطالبات مردم بيشتر در اين نوع ديدگاه و تفكر تعريف مي‌شود و به همين دليل اين تفكر پيروز انتخابات خبرگان خواهد بود. نكته ديگر درباره مجلس خبرگان اين است كه ما نبايد مساله را بدون دليل منطقي پيچيده كنيم. دموكراسي داراي اصول و قواعدي است كه يكي از آنها چرخش مسالمت‌آميز قدرت است. در يك فضاي دموكراتيك همه جريان‌هاي سياسي ديدگاه‌هاي خود را براي افكار عمومي تشريح مي‌كنند و سپس مردم با شنيدن همه نظرات بهترين نظر را انتخاب مي‌كنند. به همين دليل تمام مسئولان برگزاري انتخابات بايد زمينه را براي برگزاري يك انتخابات برابر و سالم مهيا كنند.

واكنش طيف مقابل نسبت به اين ائتلاف به چه صورت خواهد بود؟

در مرحله اول مردم توقع دارند شوراي نگهبان مثل همیشه در بررسي صلاحيت‌ها با درايت و انصاف برخورد كند و اجازه ندهد فضا به سمت رویکرد سليقه‌اي و تك بعدي شدن پيش برود. مهم‌ترين مساله انتخابات آينده كه به نظر يكي از مهم‌ترين انتخابات‌های خبرگان خواهد بود فضاي برابر و لزوم داشتن فرصت رقابت سالم براي همه طيف‌هاي سياسي است. هنگامي كه همه طيف‌هاي سياسي امكان تشريح ديدگاه‌هاي خود را براي افكار عمومي داشته باشند به صورت طبيعي مردم بهترين ديدگاه‌ها را انتخاب مي‌كنند و در بستر دموكراسي و خرد جمعي بهترين تصميم در اين زمينه اتخاذ مي‌شود. نكته ديگر اينكه تفكرات همه افرادي كه در انتخابات مجلس خبرگان شركت خواهند كرد مبتني بر دين مبين اسلام، قانون جمهوري اسلامي و همچنين خير و رفاه مردم است. اين عده ممكن است در ديدگاه‌هاي خود اختلافات سليقه‌اي داشته باشند اما درباره اصول اسلام و انقلاب هيچ‌گونه مناقشه‌اي در بين آنها وجود ندارد. ما بايد قواعد بازي را رعايت كنيم و اجازه بدهيم مردم با همه ديدگاه‌ها آشنا شوند و در نهايت خود تصميم نهايي را اتخاذ كنند. هيچ كس حق ندارد نظر ديگران را كه برخلاف سليقه وي است متهم كند و سعي كند آن را در منظر افكار عمومي باطل جلوه بدهد. در سال‌هاي گذشته قدرت تصمیم‌گیری در حوزه مدیریت اجرایی در اختيار عده‌اي خاص بود. با اين وجود در انتخابات رياست‌جمهوري اين وضعيت تغيير كرد و مردم آن ديدگاه را رد كردند و به ديدگاه اعتدالي و عقلايي آقاي روحاني رأي دادند. مردم بايد به اين نكته توجه كنند كه اگر نسبت به ديدگاه‌هاي شخصيت‌ها و جريان‌هاي سياسي دقت كنند و سپس با تدبير و عقلانيت يك ديدگاه را انتخاب كنند مي‌توانند سبب تغييرات مهمي در آينده كشور شوند.

به نظر شما هجمه‌هاي اخير عليه آيت‌ا... هاشمي به چه دليل و هدفي صورت مي‌گيرد؟

هجمه‌هاي اخير عليه آيت‌ا... هاشمي با بهانه‌هاي واهي صورت مي‌گيرد. به نظر مي‌رسد برخي منتظر هستند تا در صحبت‌هاي ايشان محل ترديد و مناقشه‌اي پيدا كنند و به آن دامن بزنند. نكته جالب اين است كه اين ترديد و مناقشه‌ها خيلي زود به يك جريان بزرگ رسانه‌اي تبديل مي‌شود و يك سخن ساده و معمولي به يك اتفاق بسيار بزرگ تغيير وضعيت مي‌دهد. برای مثال سخنان آيت‌ا... هاشمي درباره اينكه «زماني كه ما در صحنه انقلاب حضور داشتيم عده‌اي در روستاهاي خود قدم مي‌زدند.» تنها براي روشن كردن وضعيت تازه به دوران‌رسيده‌ها مطرح شد و هيچ غرضي در آن مستتر نبود. اين نكته براي همگان روشن است كه آيت‌ا... هاشمي خود يك روستازاده هستند و هنگامي كه يك روستازاده به اين مرحله از عظمت، علم، تدبير و عقلانيت رسيده به نوعي عظمت و بزرگي روستاييان را نشان مي‌دهد. در نتيجه جايگاه آيت‌ا... هاشمي به نوعي بزرگي روستاييان را نشان مي‌دهد. چگونه ممكن است يك روستازاده به روستاييان زحمتكش و فداكار توهين كند.

محمود احمدي‌نژاد براي دفاع از حميد بقايي به دادگاه خواهد رفت. به نظر شما چرا احمدي‌نژاد كه تاكنون دوبار از رفتن به دادگاه و پاسخگويي به اتهامات خود سرباز زده چنين تصميم گرفته است؟

به نظر من در مرحله اول بايد مشخص شود كه چرا احمدي‌نژاد در زماني كه براي پاسخگويي به اتهامات خود به دادگاه فراخوانده شد از رفتن به دادگاه سرباز زده است. كسي كه رئيس‌جمهور كشور بوده بايد در رعايت قانون براي ديگر اقشار جامعه الگو باشد. درباره اعترافات حميد بقايي نيز بايد عنوان كنم اطلاعات زيادي از دستگيري وی در اختيار افكار عمومي قرار نگرفته و به همين دليل نمي‌توان به صورت قطعي در اين‌باره اظهارنظر كرد. با اين وجود دستگيري معاون اجرايي رئيس‌جمهور كشور آن هم به جرم فساد اقتصادي محل مناقشه زيادي است و سوال‌هاي زيادي در اين زمينه قابل مطرح شدن است. نكته ديگر اينكه مفاسد اقتصادی زیادی در طول دولت احمدي‌نژاد صورت گرفته كه بايد زواياي پنهان آن براي مردم آشكار شود. مردم دوست دارند از اين مساله آگاه شوند كه چرا بايد معاون اول و معاون اجرايي يك رئيس‌جمهور به جرم فساد اقتصادي در زندان باشند.

احمدي‌نژاد و نزديكانش به تازگي از مديران دولت آقاي روحاني و خود ايشان تقاضاي برگزاري مناظره كرده‌اند. نظر شما در اين مورد چيست؟

بنده درباره اصول مناظره كتاب هم نوشته‌ام و قواعد آن را در حوزه تدريس مي‌كنم. با اين وجود هنگامي كه مناظره‌هاي آقاي احمدي‌نژاد و آن بي‌اخلاقي‌هاي صورت گرفته را به خاطر مي‌آورم بسيار مكدر مي‌شوم. متاسفانه احمدي‌نژاد كاري كرد كه مناظره‌ها در ايران از حدود عقلي و اخلاقي آن خارج شد و به همين دليل بسياري از مردم علاقه زيادي براي مشاهده مناظره دوباره ايشان ندارند. بنده به آقاي دكتر روحاني توصيه مي‌كنم به هيچ عنوان درخواست چنين مناظره‌اي را نپذيرند. دليل اين مساله هم اين است كه هيچ بعيد نيست كه احمدي‌نژاد به دنبال ناکامی دولت آقاي روحاني باشد و دوباره به رفتارهاي خود ادامه بدهد. در نتيجه هنگامي كه سابقه يك نفر براي همه روشن است نبايد دوباره در دام بداخلاقي‌هاي وي گرفتار شد. بسياري بر اين عقيده هستند كه فضاي سياسي كشور پس از مناظره‌هاي سال88 به بي‌اخلاقي‌هاي زيادي دچار شد كه ريشه در بي‌اخلاقي‌هاي مناظره‌هاي سال88 داشت. متاسفانه آثار آن بي‌اخلاقي‌ها تا به امروز نيز در فضاي سياسي كشور وجود داشته است. برخي از علما كه كتاب‌هايي درباره اصول و آداب مناظره نوشته‌اند نيز متذكر شده‌اند كه نبايد با هر كسي مناظره كرد. اين علما تاكيد دارند كه شخص مناظره‌كننده بايد حائز ويژگي‌هاي يك مناظره سالم و برابر باشد.

دولت آقاي روحاني درصدد تغيير برخي از مديران خود است. دليل تغييرات در دولت آقاي روحاني چيست؟آيا در مقطع زماني فعلي اين تغييرات را مثبت ارزيابي مي‌كنيد؟

بنده درباره اشخاص صحبت نمي‌كنم و بلكه به تحليل رويكردها مي‌پردازم. به نظر من اين مساله كه كابينه آقاي روحاني پس از گذشت دوسال نياز به تغيير داشته باشد مساله‌اي طبيعي است. به هر حال هر دولتي پس از مدتي به نقاط قوت و ضعف مديران خود پي مي‌برد و به همين دليل تلاش مي‌كند نقاط ضعف دولت خود را پوشش بدهد. اين مساله درباره دولت آقاي روحاني نيز صادق است. در نتيجه تغيير استانداران و فرمانداران مساله طبيعي براي دولتي است كه مسائل و چالش‌هاي بزرگي را پيش روي خود مي‌بيند. نكته ديگر اينكه براي همگان مسجل شده كه برخي از استانداران و به‌ويژه فرمانداران همسو با دولت اعتدال‌گراي آقاي روحاني نيستند. به همين دليل تغيير اينگونه مديران مي‌تواند به پيشبرد اهداف دولت تدبير و اميد كمك كند و اين تغييرات ضروري است. برخي از اين مديران در حال سنگ‌اندازي در راه دولت هستند يا اينكه جلوي سرعت دولت را با اقدامات خود گرفته‌اند و اجازه نمي‌دهند دولت با سرعت به اهداف از پيش تعيين شده خود برسد. اين عده همدلي و همزباني را رعايت نمي‌كنند و به همين دليل تغيير اين مديران اجتناب‌ناپذير است.

تحليل شما از آرايش سياسي در انتخابات مجلس آينده چيست؟به نظر شما كدام طيف سياسي شانس بيشتري براي پيروزي در انتخابات دارد؟

در شرايط كنوني مردم بيش از هر چيزي به دنبال شخصيت‌هاي معتدل هستند كه بتوانند گره‌هاي كور مشكلات را با تدبير و عقلانيت باز كنند. مردم ايران از كشمكش‌هاي سياسي و بگم بگم‌ها خسته شده‌اند. مجلس باید يك كاركرد صحيح و به معناي واقعي اتخاذ کند تا بتوان به‌طور عقلانی و صحیح مشکلات را رفع کرد و برای پیشبرد امور برنامه‌ریزی کرد. مجلس در كشور ما دو وظيفه اساسي دارد: نخستين وظيفه مجلس نظارت بر سيستم اجرايي كشور و ساير نهادهايي است كه در زيرمجموعه مجلس قرار مي‌گيرند و دومين وظيفه مجلس «قانونگذاري» است. متاسفانه به دليل ناقص بودن ساختار انتخابات و همچنين اين مساله كه برخی نمايندگان بيش از آنكه براساس لياقت و صلاحيت سياسي خود انتخاب شوند، براساس ملاحظات خاص منطقه‌اي روانه مجلس مي‌شوند، نمايندگان در ابتداي هر دوره از مجلس به فكر رأي آوردن در دوره بعد هستند. اين مساله به‌ويژه درباره شهرهاي كوچك صادق است. به دليل حاكم بودن اين ديدگاه بر ذهن نمايندگان، اغلب رفتارهاي برخی نمايندگان معطوف به اقدامات خرد، جزئي و رأي‌آور مي‌شود و عملا مجلس از آن جايگاهي كه در قانون اساسي براي آن در نظر گرفته شده است دچار تنزل مي‌شود. اين يك بحث عام درباره ساختار مجلس در ايران است. تا زماني كه احزاب و گروه‌هاي سياسي نقش فعالي پيدا نكنند و شكل انتخابات پارلماني در كشور ما به گونه‌اي نباشد كه مردم براساس صلاحيت‌هاي علمي و سياسي افراد به آنها رأي بدهند ما همچنان با مشكل بزرگ عدم تناسب تركيب مجلس با وظايف اصلي يك پارلمان مواجه هستيم.