دریاچه زریوار ثبت جهانی می شود

عبدالوحید ریاضی فر با اشاره به اینکه دریاچه زریوار در کردستان یکی از مهمترین دریاچه های آب شیرین کشور و از منحصر به فردترین دریاچه های آب شیرین دنیا است، گفت: سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل ویژگی های اکولوژیکی خاص دریاچه، این منطقه ارزشمند را به عنوان پناهگاه حیات وحش ثبت کرده است.

وی ضمن یادآوری تلاش های صورت گرفته برای ثبت زریوار در کنوانسیون بین المللی رامسر به منظور ایجاد زمینه های بیشتر جهت حفظ و حراست از این اکوسیستم آبی ارزشمند، اظهار کرد: اکنون یکی از مهمترین مباحث مورد پیگیری برای دریاچه زریوار، ثبت آن به عنوان یک میراث طبیعی جهانی ارزشمند است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان افزود: این اقدام به آن دلیل است که امروز بیش از پیش احساس می شود معرفی این اکوسیستم کم نظیر آبی به جامعه جهانی؛ می تواند منجر به حفاظت بیشتر از دریاچه شود.

وی با بیان اینکه مقدمات اولیه برای پیوستن زریوار به میراث طبیعی جهانی صورت گرفته است، ابراز امیدواری کرد: به زودی این امر نهایی شود.

*** ورود فاضلاب به دریاچه، مهم ترین عامل آلودگی زریوار

ریاضی فر ضمن مرور چالش ها و تهدیدهای مشترک تالاب های سراسر کشور، گفت: ورود فاضلاب روستاهای حاشیه به ویژه حاشیه غربی و شرقی مریوان به داخل دریاچه یکی از جدی ترین تهدیدها برای زریوار بود که خوشبختانه با انجام یک سری اقدامات با این تهدید مقابله و از سرریز شدن فاضلاب به زریوار جلوگیری شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان لایروبی، ممانعت از تخلیه زباله، جلوگیری از ورود فضولات دامی به داخل دریاچه و ساماندهی اسکله زریوار را از دیگر اقدامات در راستای حفاظت از این اکوسیستم مهم نام برد و افزود: ورود رسوبات و فاضلاب روستاهای اطراف زریوار از یک سو و ورود فاضلاب قسمتی از شهر مریوان در سال های گذشته از سوی دیگر منجر به ایجاد رسوبات بسیار زیاد در کف دریاچه و خشک شدن چشمه های کف آن که منبع اصلی آب آن به شمار می رود، موجب بروز آلودگی در دریاچه شده است.

وی در ادامه از ساماندهی فاضلاب های ورودی به دریاچه خبر داد و گفت: از جمله اقداماتی که با همکاری شرکت آبفار و آبفای کردستان در راستای حفاظت از این اثر طبیعی صورت گرفته است ایجاد سیستم تصفیه فاضلاب جهت ساماندهی و خارج کردن فاضلاب و پساب های روستاهای اطراف دریاچه و هدایت و کنترل آن به مسیر شبکه فاضلاب است.

ریاضی فر با بیان اینکه پیش از ایجاد سیستم تصفیه فاضلاب، حجم عظیمی از فاضلاب به دریاچه وارد می شد، عنوان کرد: با ساماندهی فاضلاب روستاهای اطراف دریاچه و هدایت آنها به سیستم تصفیه فاضلاب از ورود فاضلاب ها جلوگیری شده و این کمک بسیار مهمی در راستای حفظ و احیای زریوار است.

وی افزود: در زمینه ساخت و ساز اطراف این دریاچه و تصرف های غیر قانونی افراد سودجو نیز ازسوی مدیران اجرایی این شهرستان اقدامات بازدارنده بسیار خوبی صورت گرفته است.

ریاض فر ادامه داد: یکی از خطرهای دیگر اطراف زریوار، وجود چاه های غیر مجاز آب است که در سالهای گذشته و به صورت کاملا غیر مجاز حفر شده اند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان ضمن بیان همکاری بسیار سازنده و مثبت فرماندار مریوان و استاندار کردستان جهت حفظ و احیای دریاچه زریوار، گفت: شکل گیری ستاد حفظ و احیای زریوار با حضور نمایندگان تمام دستگاه های مرتبط از جمله آب منطقه ای، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، دادگستری، سمن های محیط زیستی در شهرستان مریوان و استان کردستان تحت نظارت مستقیم فرماندار و استاندار و تقسیم وظایف و تکالیف دستگاه ها برای مقابله با چالش های محیط زیستی زریوار نشان دهنده عزم جدی برای حفظ این اکوسیستم آبی است.

وی با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین اولویت های مطرح شده در سفر سال 1393 رییس سازمان حفاظت محیط زیست به کردستان، احیای ستاد نجات بخشی زریوار بود، تصریح کرد: در همین راستا از محل اعتبارات احیای تالاب ها، اعتبار خاصی برای احیا دریاچه زریوار تخصیص داده شده است.

*** پایش کیفی آنلاین دریاچه برای نخستین بار در کردستان

ریاضی فر تعیین حریم تالاب، پایش کیفی آنلاین دریاچه برای نخستین بار در کردستان، پاکسازی دریاچه از زباله را از جمله اقدامات محیط زیست استان در راستای حفظ و احیای دریاچه برشمرد و افزود: قطعا هنوز موارد بسیاری همچون بحث نیزارها، افزایش رشد آنها و رسوب گذاری آب دریاچه باید مورد پیگیری قرار گیرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان ادامه داد: تصمیم گیری در خصوص اکوسیستم های طبیعی به ویژه اکوسیستم حساس تالابی که با حیات گونه های مختلف جانوری و گیاهی پیوند خورده ، کار دشواری است که نیاز به بررسی دقیق علمی دارد.

وی با تاکید بر اینکه ارزش گذاری اقتصادی دریاچه زریوار به زودی در دستور کار قرار می گیرد، تصریح کرد: یکی از تاثیرات ارزش گذاری اقتصادی محیط زیست، همکاری بیشتر مردم و جوامع محلی برای حفظ اکوسیستم به دلیل درک اهمیت اکوسیستم است.

ریاضی فر ضمن اشاره به تلاش سمن های محیط زیستی استان کردستان برای حفظ محیط زیست استان، گفت: انجمن سبز چیا در مریوان یکی از مهمترین سمن های محیط زیستی استان است که فعالیت های گسترده ای حتی در سطح کشور دارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان با یادآوری کمبود نیرو در استان به ویژه در بحث محیط بانی، خاطرنشان کرد: سمن ها به واسطه ارتباط مداوم با مردم و بدنه اجتماعی و در نتیجه پیوند عمیق با اجتماع می توانند بخشی از این کمبود نیرو را از طریق جلب مشارکت مردم جبران کنند.

وی افزود: تدوین برنامه مدیریت زیست بومی دریاچه در کنار سایر اقدامات منجر به حفظ و حراست بیشتر دریاچه خواهد شد.

ریاضی فر یکی از عواقب از بین رفتن دریاچه زریوار را ایجاد کانون داخلی گرد و غبار در کردستان دانست و افزود: اگر چنین اتفاقی رخ دهد، گرد و غبار نه تنها در کردستان بلکه در بخش غربی کشور تشدید خواهد شد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست کردستان اشاره ای هم به اثر پذیری حیات اقتصادی و اجتماعی و سلامت مردم استان از دریاچه زریوار داشت و گفت: ماهی گیری و گردشگری دو زمینه از پیوند زندگی اقتصادی مردم به دریاچه است.

وی خاطرنشان کرد: ساماندهی و نجات دریاچه زریوار از وضعیت فعلی می تواند علاوه بر حفظ شرایط توریستی شهرستان مریوان زمینه های بهره برداری از آن برای افزایش شمار گردشگران با تامین زیر ساخت های لازم در استان کردستان را فراهم آورد.

دریاچه زریوار تا مرکز استان کردستان 135 کیلومتر و از شهر مریوان نیز 3 کیلومتر فاصله دارد. این دریاچه در ارتفاع هزار و 285 متری از سطح دریا قرار گرفته که طول آن حداکثر 5 کیلومتر و عرض آن حداکثر 1.5 کیلومتر است.

حجم آب زریوار 30 میلیون مترمکعب و عمق متوسط آن 3 متر است که در برخی نقاط تا 8 متر هم می رسد. آب دریاچه شیرین بوده و از جوشش چشمه هایی تامین می شود و هیچ رودخانه ای به زریوار سرازیر نمی شود.

تاکنون 97 گونه پرنده، 32 گونه پستاندار، 13 گونه خزنده، 11 گونه ماهی و 100 گونه گیاهی در این دریاچه شناسایی شده است که می توان در این میان به گیاه گوشک یا گوشت خوار که گونه ای نایاب در آسیا است اشاره کرد.