علل سردمزاجی یا کاهش میل جنسی در مردان

ماهنامه دنیای سلامت - دکتر محمدرضا صفری نژاد*: سردمزاجی اصطلاحی است که برای کاهش یا فقدان میل جنسی به کار برده می شود. آن یک اصطلاح غلط است و اصطلاح درست همان «کاهش میل جنسی» است. در ابتدا یک توضیح لازم است و آن این است که اصطلاحات را باید بدرستی استفاده کرد و آنها را اشتباه ننمود. کاهش میل جنسی یا سردمزاجی یک اختلال جنسی است اختلالات جنسی هم در مرد و هم در زن دارای طیف وسیعی هستند و نباید آنها را با همدیگر اشتباه نمود.

مثلا حدود 20 نوع اختلال جنسی در مردان وجود دارند ولی اختلالات جنسی عمده در مردان به سه دسته تقسیم می شوند: اختلال نعوظ، اختلال در انزال و اختلال در میل جنسی. اختلالات جنسی عمده در زنان به شش دسته تقسیم می شوند: اختلال درد، اختلال در میل جنسی، اختلال در رسیدن به ارگاسم، اختلال در رطوبت دستگاه تناسلی، اختلال در برانگیختگی جنسی و اختلال در ارضا جنسی. بنابراین باید با اخذ شرح حال درست مشخص ساخت که منظور و هدف بیمار از بکاربردن اصطلاح «سردمزاجی» چیست.

سردمزاجی و یا کاهش میل جنسی از نظر علمی دارای تعریف است و صرف ادعای یک فرد دلیل بر بیمار بودن وی نیست. میل جنسی رابطه مستقیم با سن افراد دارد. با افزایش سن در هر دو جنس میل جنسی کاهش می یابد منتهی شدت آن در افراد مختلف متفاوت است.

اینکه تعداد روابط زناشویی طبیعی در یک زوج چند بار در هفته باشد، از نظر علمی عدد مشخصی برای آن وجود ندارد. آن بستگی به نیازهای طرفین دارد. ممکن است در دهه سوم زندگی نیاز یک زوج به سه بار رابطه در هفته و یا یک بار در دو هفته باشد. معمولا یک عدم تقارن نسبی در نیازهای جنسی زن و مرد در داخل خانواده وجود دارد ولی طرفین باید با تعدیل به تعادل برسند. گاها این عدم تقارن خیلی زیاد است و در عمل سبب ایجاد مشکل شده و گاها کار به جدایی می کشد.

بنابراین اطلاع از نیازهای طرفین در دوران قبل از ازدواج اهمیت زیادی دارد. گاها مشاهده می شود که نیاز جنسی یکی از زوجها به داشتن رابطه هر روز است و طرف مقابل برعکس بزور هر دو هفته یک بار و یا بیشتر نیاز جنسی پیدا می کند. در این موارد است که مشکلات خانوادگی شروع می شوند. در این نوشتار سعی می شود بصورت خلاصه در مورد علل سردمزاجی در مردان و زنان توضیحاتی به زبان ساده آورده شود.

اینکه کی گفته می شود یک مردی دارای سردمزاجی است آن بستگی به پارامترهای مختلف دارد و در سنین و موقعیت های مختلف متفاوت است. اگر یک مردی از بدو شروع زندگی جنسی دارای تمایلات جنسی اندک باشد (در دهه سوم یک بار بیش از 10 روز) گفته می شود که دارای سردمزاجی است.

سردمزاجی به دو دسته عمده تقسیم می شود؛ اولیه و ثانویه. در نوع اولیه مرد از بدو شروع زندگی جنسی دارای سردمزاجی بوده است و در نوع ثانویه پس از سپری شدن یک دوران طبیعی، مرد دچار کاهش میل جنسی می شود. از نظر شدت کاهش میل جنسی یا سردمزاجی به سه دسته عمده تقسیم می شود: خفیف، متوسط و شدید.

در نوع شدید مرد شاید ماه ها احساس نیاز جنسی نمی کند و این سبب ایجاد مشکلات جدی در بعضی از خانواده ها می شود. از طرف دیگر کاهش میل جنسی یا سردمزاجی موقعی مرضی تلقی می شود که سبب استرس و مشکل در خانواده شود. در زوجی که هر دو طرف با یکبار رابطه هر شش ماه مشکل ندارند و با آن سازگار هستند، بیماری وجود ندارد. از نظر علل کاهش میل جنسی یا سردمزاجی در مردان آن به دو دسته بزرگ تقسیم می شود: روحی- روانی و جسمی.

در علم پزشکی نسبت دادن مشکلات بیماری به مسائل روحی- روانی آخرین تشخیص است، مثلا بیماری که با سردرد مراجعه می کند نباید بلافاصله گفته شود که ناشی از مسائل روحی- روانی است، ممکن است آن پشت تومور مغز عامل سردرد بوده باشد. میل جنسی هم در مرد و هم در زن با مسائل روحی- روانی اطراف وی رابطه مستقیم دارد، مهمترین آنها به قرار زیر هستند:

• چگونگی رابطه عاطفی با همسر

• مشغله ذهنی

• کار بیش از حد

• افسردگی یا اضطراب

بیکاری، مشکلات مالی، وجود بیمار در خانواده و بسیاری از مسائل دیگر می توانند میل جنسی مرد را تحت شعاع قرار دهند، نباید فراموش کرد که وجود یک یا چند مورد از موارد فوق دلیل علت کاهش میل جنسی یا سردمزاجی نمی تواند باشد. ممکن است بیمار در پس زمینه دارای یک مشکل جسمی باشد.

شاه علامت کاهش هورمون های مردانه، کاهش میل جنسی است. اگر مردی بتدریج دچار کاهش میل جنسی مثلا در شش ماه گذشته شده است باید از نظر میزان هورمون های مردانه بررسی شود. گاها سایر مسائل روحی- روانی در زندگی مشکل جسمی از قبل موجود را تشدید می کنند و باید به این موضوع توجه کرد.

تشخیص کمبود هورمون های مردانه نیاز به آزمایشات تخصصی دارد و برخلاف تصور عامه مردم و تعدادی از همکاران، این تستوسترون خون نیست که مشخصه سطح هورمون مردانه طبیعی در مرد باشد. کاهش میل جنسی در مردان دارای نمود بیشتر از زنان است، چون در یک رابطه زناشوئی مرد بعنوان فاعل عمل می کند، مرد معمولا اگر دچار کاهش میل جنسی باشد، نعوظ طبیعی نیز در وی اتفاق نمی افتد و بنابراین برقرار کردن یک رابطه زناشوئی طبیعی غیرممکن می شود. ولی برعکس، یک خانم با سردمزاجی خفیف تا متوسط می تواند بالاجبار تن به رابطه زناشوئی بدهد که در نهایت برای شوهر موفقیت آمیز می شود هرچند که خود وی ممکن است از نظر روحی- روانی و جسمی خیلی تحت فشار باشد.

یکی دیگر از علل مهم کاهش میل جنسی یا سردمزاجی در مردان و زنان استفاده از داروهای روانگردان است، باید توجه داشت که اینگونه داروها به هیچ وجه نباید سرخود قطع یا تعویض شوند، بیمار می تواند مشکل ایجاد شده را با پزشک معالج در میان بگذارد و پزشک معالج در مورد چگونگی ادامه درمان تصمیم می گیرد.

* جراح و متخصص بیماری های کلیه و مجاری ادراری