"خدمت بزرگی که کیارستمی به تُرکهای ایران کرد"
پارسینه: از وقتی شعر کلاسیک فارسی را شناختم، با این سؤال مواجه شدم که چرا عموم معاصران از خواص تا عوام، حافظ و مولوی را به سعدی ترجیح میدهند؟
حتی وقتی از شاعران نام میبرند بعضاً سعدی فراموش میشود. در گذشته چنین نبوده است. یکی از دلایل آن روشنفکران معاصر از شفیعی کدکنی تا شاملو بودند که به جان سعدی افتادند. چپها هم با سعدی چپ بودند و بعضاً چنین بزرگی را در حد یک شاعر درباری پائین میآوردند. بیسروتهترین اظهارات از آن شاملو بود که گفت سعدی شاعر نیست، ناظم است. شفیعی کدکنی هم یک منحنی چهار بعدی شعر کشید و گفت شعر سعدی فاقد بعد چهارم یعنی عمق و معنویت در حد حافظ و مولاناست.
به هر حال گفتمان غالب این بود و هست. و باید گفت همان بهتر که شعر سعدی عمق ندارد و خیلی عارفانه نیست و زمینی است. اهل زمین عشق زمینی را می فهمد و دوست دارد. در ضمن معلوم نیست چند نفر از ترجیحدهندگان حافظ و مولانا هم در آن بالا بالاها تشریف دارند.
مجموعه آثار سعدی یک اتفاق سرنوشتساز در زبان هم بود. از مکتبخانههای هرات تا استانبول و از حجتالاسلامهای قم تا مولویهای بلوچستان، گلستان سعدی را میخواندند. اینها بعضاً سر شیوه قرائت قرآن هم با هم دعوا داشتند. در قم هنوز بسیاری مولوی را تکفیر میکنند ولی سعدی را میخوانند. آثار سعدی اتفاقی نظیر تورات برای زبان فارسی بود.
کیارستمی جزو معدود نامدارانی بود که سعدی را دوباره کشف کرد. کتاب "سعدی از دست خویشتن فریاد"، انتخابی به سلیقه کیارستمی از مجموعه آثار سعدی بود. در مصاحبه با یکی از روزنامهها هم جملهای بسیار طلائی گفت. او به توصیف غزل عاشقانه سعدی پرداخت و گفت : من نمیدانم مردم چرا فال سعدی نمیگیرند؟
کیارستمی در مشهورترین فیلم خود طعم گیلاس خدمت بزرگی هم به تُرکهای ایران کرد. در حالی که لهجه تُرکی در آثار معاصر فارسی معمولاً نماد بیسوادی است، کاراکتر مهمی در این فیلم با لهجه تُرکی و سعدیوار و به زبان ساده و بینهایت عالمانه، شیرینی زندگی را تفسیر میکند. انتخاب کاراکتر هم اصلاً تصنعی به نظر نمیرسد. مرد تُرک در نهایت زیبائی میگوید آمده بودیم خودکشی کنیم و یک توت ما را نجات داد. البته جُکی هم میگوید. خود جُک به اندازه کافی شیرین و گویا بود و چسباندن آن به تُرکها دلیلی نداشت. گرچه با لحاظ کردن کل روایت مشخص میشود که هیچ توهینی در کار نیست و نباید با عنوان کردن آن از حلاوت کار به یادماندنی کیارستمی کاست
محمد بابایی
عشقی که سعدی و خیلی شاعران کلاسیک ارائه میکنند عشق نرمال نیست البته و آکنده از پدوفیلیا و بردگی جنسی و تجاوزه!! گلستانش هم که پر از نصیحت و پند و اندرز تاریخ انقضا گذشته ست و ضد زن و ارزشهای دنیای امروز .
ترک ترکه
کیارستمی هم کرد
درود بر تمامی اقوام ایرانی
خدمت چه خدمتی تو این کشور صدا وسیما که دست پانفارس ها و هیچ توهینی به ترکها دریغ نکردن
مرحوم کیا رستمی تهرانی بود روحش شاد..