مصائب زنان باردار و کودکان در شهر

نیره توکلی در گفتگو با مهر، با اشاره به سیاست‌های کلی جمعیت و اهمیت توجه به مسائل جمعیتی کشور افزود: در حال حاضر ایران با پدیده سالمند شدن مواجه است و این خطری است که اگر به آن توجه نشود در آینده نزدیک جامعه را با بحران روبرو می کند.

وی همچنین با بیان اینکه اجرای سیاست‌های کلی در حوزه خانواده نیاز به زیرساخت‌هایی دارد، ادامه داد: باید تمامی برنامه ریزی‌ها و تصمیم گیری ها در کشور در سمت و سوی حمایت از خانواده تهیه شود.

این استاد دانشگاه با انتقاد از مردانه بودن فضاهای شهری و بی توجهی به نیازهای زنان در شهر، تاکید کرد: همیشه شعار شهر دوستدار کودک یا دوستدار خانواده داده می شود، اما در عمل با شهری مردانه روبرو هستیم که حتی تردد معمول برای زنان به ویژه زنان باردار یا دارای فرزند با سختی های بسیاری همراه است.

توکلی گفت: وسایل حمل و نقل عمومی بدون توجه به نیازهای زنان و خانواده طراحی شده است به طوری که تردد روزانه برای یک زن دارای فرزند با کالسکه تقریبا غیرممکن است. حتی متروی تهران هیچ پیش‌بینی‌ای برای جابجایی کالسکه انجام نداده است. وسایل حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوس و مترو به قدری شلوغ است که تصور مسافرت درون شهری برای یک زن باردار یا با یک یا دو فرزند خردسال هم دردناک است.

وی خاطرنشان کرد: طراحی شهری ما برای اتومبیل‌ها انجام شده است این در حالی است که زنان به دلیل شرایط فرهنگی و اقتصادی حاکم بر جامعه، کمتر از وسایل نقلیه شخصی استفاده می‌کنند. از سوی دیگر معابر شهری به شکلی ساخته شده است که چرخ‌های کوچک در آن نمی‌چرخد.

این جامعه شناس افزود: چرخ‌های کوچک همچون چرخ کالسکه، چرخ دوچرخه، چرخ ویلچر، چرخ زنبیل خرید یا چرخ چمدان در معابر و پیاده روهای شهر نمی‌چرخند. حتی یک پیاده روی استاندارد برای استفاده زنان و کودکان وجود ندارد و یک زن نمی‌تواند کودک خردسال خود را به راحتی در مسافت‌های معمول در شهر حرکت دهد. همه اینها در شرایطی است که خانواده امروزی بیش از هر زمان دیگری به چرخ‌های کوچک وابسته است.

توکلی اضافه کرد: حتی در مترو و برخی اتوبوس ها کمترین تعداد صندلی‌ها به زنان اختصاص یافته و کودکان به طور کل فراموش شده‌اند. در حالی که کودکان بیشتر با مادران خود در سطح شهر مسافرت می کنند، سیستم حمل و نقل عمومی کمترین توجهی به آنها نداشته است و اگر بارداری را برای زنان در نظر بگیریم وضعیت فاجعه بارتر است.

وی آلودگی صوتی، آلودگی نوری و هوا را از دیگر مخاطرات خانواده‌ها در جامعه امروزی دانست و ادامه داد: ساخت و سازهای شهری به ویژه ساختمان‌سازی حتی تا نیمه‌های شب ادامه دارد و یک زن باردار نمی‌تواند استراحت لازم را داشته باشد. در این شرایط سخن گفتن از اجرای سیاست‌های کلی حوزه خانواده کمی دور از ذهن است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه خانواده بدون زنان و کودکان معنایی ندارد، افزود: کودکان بیشتر زمان خود را با مادران همراه هستند. فرزندان یا در بدن مادر هستند یا در بغل او اما حمایت از زنان باردار در حد شعار باقی مانده است.

توکلی تاکید کرد: وقتی به درستی صحبت از لزوم افزایش نرخ فرزندآوری می‌کنیم، باید حمایت‌های لازم هم انجام شود. این در حالی است که سیاست‌های حمایتی در ایران در حد صفر است و حتی قانون افزایش مرخصی زایمان به ۹ ماه برای زنان هم که مصوب مجلس است اجرا نمی شود.