مخاطب هشدار روز گذشته پوتین چه کسی بود؟

به گزارش تابناک، در شرایطی که پس از انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا، بحث ها بر سر احتمال بهبود روابط مسکو- واشنگتن افزایش یافته است، رئیس جمهور روسیه دیروز طی اظهاراتی درباره توسعه بیشتر ناتو به این سازمان هشدار داد. به عقیده کارشناسان، بیش از آنکه خود این تهدید اهمیت داشته باشد، زمان مطرح شدنش است که آن را با اهمیت ساخته است.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، روز گذشته هشدار داد در صورتی که کشورش از جانب سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) مورد تهدید قرار بگیرد، نیروهای نظامی روسیه می توانند مراکز ناتو را هدف قرار دهند. اما به عقیده دیوید فیلیپوف، تحلیلگر «واشنگتن پست»، زمان مطرح شدن این هشدار بیش از خود آن اهمیت دارد.

پوتین روز گذشته در گفت و گویی با الیور استون، فیلمساز سرشناس آمریکایی، اظهار داشت: «ما ناچاریم که اقدام متقابل انجام دهیم؛ یعنی سامانه های موشکی خود را به سوی آن دسته از تأسیساتی هدف گیری کنیم که فکر می کنیم تهدیدی را علیه ما اعمال می کنند... تب اوضاع دارد بالا می گیرد».

این اظهارات پوتین روز گذشته در شرایطی از تلویزیون دولتی روسیه پخش شد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا - که خود در جریان مبارزات انتخاباتی، در چهره یک منتقد ناتو مطرح شده - تیمی را جمع کرده و خواستار روابط نزدیک تر با کرملین شده است.

از سوی دیگر، پخش این سخنان پوتین تنها چند روز پس از آن صورت می گیرد که سخنگوی وی اظهار داشت رئیس جمهور جدید آمریکا می تواند از طریق متقاعد کردن ناتو به عقب کشیدن نیروهایش از مرزهای روسیه، به ایجاد اعتماد در روابط با مسکو اقدام کند.

نهایتاً تنها چند ساعت پیش از پخش مصاحبه پوتین، منابع رسمی روسیه اعلام کردند که این کشور اقدام به تقویت ساختارهای دفاع موشکی خود در کالینینگراد - منطقه ای استراتژیک مشرف به دو کشور عضو ناتو، یعنی لیتوانی و لهستان - کرده است.

مصاحبه پوتین بخشی از یک فیلم مستند است که الیور استون در حال تهیه آن است و به وقایعی می پردازد که وقوع منازعه اوکراین در سال 2014 منجر شد. پوتین در بخشی از مصاحبه خود می گوید: «چرا ما به توسعه ناتو اینطور هیجانی واکنش نشان می دهیم؟ چون ما از ساختار تصمیم گیری ناتو نگران هستیم».

به گفته وی، برای اعضای کوچکتر ناتو غیرممکن خواهد بود که در مقابل درخواست یک رهبر این سازمان همچون آمریکا برای استقرار سامانه های موشکی یا در اختیار گرفتن پایگاه های جدید، مقاومت کنند. در ادامه، وی درباره اقدام روسیه در قبال وقایع اوکراین، می افزاید: «از ما انتظار دارند چه کار کنیم؟ اوکراین در آتش است».

پوتین و دیگر مقامات روس، پیش از این هم تهدید کرده بودند که در راستای دفاع از خود، حتی تا حد هدف قرار دادن ناتو نیز پیش خواهند رفت؛ اما از دید سیمون ساراجیان، تحلیلگر مسائل روسیه در دانشگاه هاروارد، برداشت پوتین این بوده که مصاحبه اش با استون، زمانی پخش خواهد شد که رئیس جمهور جدید آمریکا دیگر انتخاب شده و به همین دلیل، این اظهارات در واقع پیامی به رئیس جمهور جدید آمریکا محسوب می شود.

بر این اساس، به نظر می رسد پوتین تصور می کرده که قرار است مخاطب پیامش هیلاری کلینتون باشد؛ اما روند اوضاع به گونه ای پیش رفت که اکنون دونالد ترامپ - که بارها از کاهش تعهدات آمریکا در ناتو و بهبود روابط با روسیه سخن گفته - وارد کاخ سفید می شود.

به هر حال، در شرایط کنونی، روند تقابل میان روسیه و ناتو بار دیگر شدت گرفته است. در ماه اکتبر، پوتین دستور استقرار موشک های کروز پیشرفته روسیه را در کالینینگراد صادر کرد. پیش از آن نیز در ماه ژوئیه، ناتو تصمیم به اعزام نیروی بیشتر به نزدیکی این منطقه گرفته بود و اقدام روسیه، در واقع واکنشی به آن به شمار می رفت. افزون بر این، ناتو در زمینه توسعه دفاع سایبری در مقابل روسیه نیز گام هایی برداشته است.

اخیراً یوری آروونن، معاون وزیر خارجه فنلاند اظهار داشت که یک مرکز مشترک ناتو و اتحادیه اروپا برای مطالعه جنگ های «هیبریدی»، شامل جاسوسی سایبری و تبلیغات سیاسی از طریق شبکه های اجتماعی می شود، تشکیل شده است. به گفته وی، هدف این مرکز مبارزه با تهاجمات آنلاینی خواهد بود که ممکن است ماهیتی دیپلماتیک، نظامی، فنی یا مالی داشته باشند.