ماجرای تاخیر چندروزه پرداخت سود سپرده‌ها

موضوع سود سپرده‌ها چند وقتی است به یکی از دغدغه‌های مردم تبدیل شده است. هر زمان که صحبت از تغییر سود به میان می‌آید، بسیاری از سپرده‌گذاران با استرس‌های ناشی از تصمیم‌گیری‌های دولت و شورای پول و اعتبار مواجه می‌شوند که بالاخره چه تصمیمی برای نرخ گرفته می‌شود و کدام نرخ‌ها قرار است از سوی بانکها اعمال شود. آیا این نرخ‌ها جذاب است یا کار را برای آنها در تصمیم‌گیری ماندن یا نماندن سپرده‌هایشان در بانک سخت می‌کند.

داستان هر چه که باشد و نرخ سود هر چقدر که رقم بخورد، واقعیت آن است که اکنون بازاری جذاب‌تر از بانکها برای کسب سود مطمئن، به خصوص برای کسانی که سرمایه‌های اندکی دارند و به سختی آن را به دست آورده‌اند، نیست. حال اینکه این نرخ سود، چه سرنوشتی را برای اقتصاد کشور رقم می‌زند هم البته، نکته‌ای است که نباید از یاد برد؛ اما در حال حاضر، فضای کسب و کار به گونه‌ای نیست که مردم به راحتی بتوانند برای ورود سرمایه‌های هر چند اندکشان، تصمیمات بزرگ بگیرند و ریسک ورود به کسب و کارهای جدید را بپذیرند.

از سوی دیگر، مقامات بانکی هم می‌گویند که قصد ندارند تا پایان امسال، تغییری در نرخ‌های سود سپرده ایجاد کرده و به نظر هم می‌رسد نه تنها در دو ماهه پایانی سال این نرخ تغییری نخواهد داشت، بلکه در ماههای ابتدایی یا شاید فصل اول سال آینده هم، به اعتقاد کارشناسان و تحلیل‌گران، تغییری از سوی دولت در نرخ سود سپرده‌ها ایجاد نشود؛ به خصوص اینکه کاهش بیش از حد کنونی نرخ سود سپرده، ممکن است تبعاتی برای دولت آن هم در ماههای پایانی عمرش داشته باشد.

بر همین اساس، اکنون مردم که کم کم به سمت فضای ابهام‌آمیز اقتصادی به دلیل نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری در سال ۹۶ می‌روند، دست به عصا تر عمل کرده و به نظر می‌رسد که قصد جابجایی پولهایشان را تا روشن شدن وضعیت اقتصادی کشور و روی کار آمدن دولت جدید نداشته باشند، چراکه هر تصمیمی در شرایط کنونی، ممکن است در بدبینانه‌ترین حالت، منجر به کاهش ارزش سرمایه‌شان شود، اما حداقل، اگر پول خود را امروز سپرده کنند، تا یکسال دیگر می‌توانند حساب و کتاب سودشان را داشته باشند و برای آن برنامه‌ریزی کنند تا فضای اقتصادی پس از روشن شدن نتایج انتخابات، بتواند به سمت عقلانیت بیشتری حرکت کند.

اما در آستانه همین فراز و نشیب‌های سود سپرده و تصمیم‌گیری مردم برای سپرده‌گذاری بیشتر یا حتی خروج سپرده‌هایشان از بانکها، برخی شعب بانکی اقداماتی را انجام می‌دهند که منجر به نارضایتی سپرده‌گذاران می‌شوند، به خصوص سپرده‌گذارانی که بر روی این سرمایه‌های اندک، انرژی زیادی گذاشته و آن را به اصطلاح قدیمی‌ها، قِران قران جمع کرده‌اند.

اکنون سپرده‌گذاران با پدیده جدیدی مواجهند که بر اساس آن، بانکها در واریز سودهای سپرده مشتریان و سپرده‌گذاران، چند روز هم که شده تاخیر می‌کنند. همین امر منجر به نارضایتی مشتریان شده است و البته وقتی که از بانکداران در مورد آن سوال می‌کنند تعطیلات احتمالی یا جمعه‌ها را دلیل تاخیر در پرداخت سود می‌دانند.

البته شاید این پدیده‌ای غالب در نظام بانکی کشور نباشد، اما به هرحال نبود نظارت‌ها برخی از این مشکلات را رقم می‌زند که رفته رفته، درجه بی‌اعتمادی مردم به سیستم بانکی را کم و کمتر می‌کند. این در شرایطی است که یکی از متصدیان بانکی در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: با حجم سپرده‌گذاران و سپرده‌هایی که مردم در بانکها دارند، این موضوع که برخی شعب بانکی در واریز سود به حساب مشتریان تعلل می‌کنند، چیزی دور از ذهن نیست؛ چراکه بالاخره یک روز تاخیر در پرداخت سود هم خود می‌تواند در طول یکسال، حجم عظیمی از منابع را برای بانکها به ارمغان آورد.

وی می‌افزاید: البته این رفتار بانکداران با دریافت کنندگان وام به این شکل نیست. یعنی اگر یک وام‌گیرنده اقساط وام خود را دیرتر از حد معمول پرداخت کند، به ازای هر روز باید جرایمی را بپردازد که همان جا از حساب مشتریان در زمان دریافت اقساط به صورت مستقیم و بدون معطلی کسر می‌شود.

یکی از سپرده‌گذاران در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: طبق قرار مشخص باید سود سپرده‌ام را ۱۶ دیماه به حسابم واریز می‌کردند؛ اما این اتفاق نیفتد و وقتی که موضوع را با معاون شعبه بانکی مربوطه در میان گذاشتم، اعلام شد که چون شانزدهم، پنجشنبه بوده است، لذا واریز سودها به شنبه موکول می‌شود.

وی افزود: این در حالی است که از ابتدای سال تاکنون، این اتفاق حداقل دو بار برای سپرده‌ای که من در اختیار بانک گذاشته‌ام رخ داده و البته تعداد افرادی که در آن شعبه بانکی سپرده دارند هم کم نیست، بنابراین باید بانک مرکزی نظارتی داشته باشد که این وضعیت را سامان دهد.

به هرحال به نظر می‌رسد این نکته سپرده‌گذاران هم امری مهم است که نهادهای نظارتی بانک مرکزی و بانکها باید به آن بپردازند و شرایط را به گونه‌ای پیش برند که ذهنیت مردم و سپرده‌گذاران از عملکرد بانکها با مشکل مواجه نشود.