تیمساری که علیه ایران کودتا کرد که بود؟

تاریخ موجب می‌شود تا علاوه بر شناختن و برخورد با انسان‌های برجسته در زمینه‌های گوناگون، گذر زمان را در انسان‌های بزرگ و یا کسانی که فریفته پول، قدرت و ثروت شده اند ببینیم.

گذشته و تاریخ کشور ما نیز خالی از این آدم‌ها نیست و هر برهه‌ای داستانی پر از شخصیت‌های مختلف را در بر می‌گیرد. یکی از این مقاطع دوران انقلاب اسلامی است. مقطعی که مدتی است با پخش مجدد سریال «معمای شاه» حال و هوای روزهای نه چندان دور سرزمینمان را با افراد موثر در آن زمان روایت می‌کند.

از جمله گروه هایی که در زمان شاه به اشکال گوناگونی، روی شکل گیری اوضاع آن روزها تأثیر می گذاشتند، نظامیان و ارتشبدهایی بودند که نامشان کمابیش در تاریخ معاصر حک شده است.

تیمسار غلامعلی اویسی که نقش وی را حمیدرضا نعیمی در معمای شاه ایفا می کند، نیز جزو همین نظامیان است.

او پس از طی تحصیلات مقدماتی در سال ۱۳۰۹ وارد دبیرستان نظام تهران شد و در سال ۱۳۱۵ پس از اخذ دیپلم به دانشکده افسری رفت و دو سال بعد با درجه ستوان دومی وارد ارتش شد. وی در دانشکده افسری از دوستان محمدرضا شاه بود و همین موضوع موجب ارتقایش شد.

اویسی درسال‌های ۱۳۱۷ تا ۱۳۳۱ در مشاغل گوناگون نظامی را از جمله فرماندهی گروهان و گردان و آموزشگاه گروهبانی لشکر ۲، ریاست شعبه بازرسی دژبان مرکز و فرماندهی هنگ ۵۲ دژبان، را تجربه کرد. وی پس از کودتای ۲۸ مرداد نشان درجه ۲ رستاخیز را گرفت.

ریاست ستاد لشکر گارد نیز از دیگر سمتهایی بود که پس از یک سال فرماندهی لشکر گارد کشیده شد و وی در همین سمت درجات سرلشکری و سپهبدی را دریافت کرد. اویسی در شهریور ۱۳۴۴ به فرماندهی ژاندارمری کل کشور منصوب شد و طی هفت سال تصدی، باعث توسعه و تغییرات بسیار زیادی در آن سازمان شد که از جمله می‌توان به ایجاد سازمانی به نام پلیس راه تحت نظر ژاندارمری اشاره کرد.

او بعد از تجربه سمت های دیگر به مدت سه سال یعنی تا سال ۱۳۵۷ فرماندهی نیروی‌ زمینی را عهده دار شد. با اوج‌گیری انقلاب‌ اسلامی و تظاهرات مردم، فرماندهی نظامی پایتخت از سوی دولت شریف‌ امامی که در تهران و یازده شهر دیگر حکومت نظامی اعلام کرده بود به اویسی واگذار شد. در همین سمت بود که او موجب شهادت بسیاری از مردم در روز ۱۷ شهریور یا جمعه سیاه شد.

وی بعد از برکناری شریف امامی و روی کار آمدن ازهاری علاوه بر مشاغل نظامی خود سرپرست وزارت کار شد ولی آن هم دوامی نداشت و دی ماه ۱۳۵۷ پس از سقوط کابینه ازهاری به بهانه معالجه از ایران خارج شد و تقاضای بازنشستگی کرد.

اویسی بعد از انقلاب درصدد براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی برآمد و در همین راستا اقدامات ناکام گوناگونی را از جمله همکاری در کودتای نافرجام نوژه در سال ۱۳۵۸ که جزو آخرین تلاش های نامی او بود را انجام داد و سرانجام در حالی که در پاریس سکونت داشت در هجدهم بهمن ۱۳۶۲ به قتل رسید.