عوارض استرس مزمن بر بدن چیست؟

در ترافیک مانده‌اید، قرار ملاقاتی دارید و دیرتان شده و می‌بینید که دقیقه‌ها می‌گذرند. هیپوتالاموس مغزتان، که یک برج کنترل کوچک در مغزتان است تصمیم می‌گیرد فرمان را صادر کند: هورمون‌های استرس را ترشح کنید! این هورمون‌های استرس همان هورمون‌هایی هستند مه واکنش جنگ یا گریز بدن را برانگیخته می‌کنند، ضربان قلب را بالا می‌برند، تنفس‌تان را تند کرده و عضلات‌تان را آماده‌ی حرکت می‌کنند.

این واکنش برای این طراحی شده که با آماده کردن شما جهت واکنش فوری، از بدن‌تان در شرایط خطرناک محافظت کند. اما وقتی هورمون استرس، هر روز و هر روز ترشح می‌شود می‌تواند سلامتی شما را به خطر بیندازد.

استرس یک واکنش ذهنی و جسمی طبیعی نسبت به تجربیات زندگی است. هر کسی گهگاه دچار استرس می‌شود. مسئولیت‌های کاری، مشکلات خانوادگی، تشخیص یک بیماری، جنگ و یا مرگ یک عزیز می‌تواند برانگیزاننده‌ی استرس باشد. استرس در موقعیت‌های کوتاه مدت و لحظه‌ای می‌تواند به نفع سلامتی‌تان باشد؛ می‌تواند به شما کمک کند بر خطرات بالقوه غلبه کنید. بدن شما با ترشح هورمون‌هایی که ضربان قلب و تنفس را بالا می‌برند و عضلات شما را آماده‌ی حرکت می‌کنند به استرس جواب می‌دهد.

اما اگر واکنش استرسی شما متوقف نشود و این هورمون‌ها برای مدت طولانی‌تری در سطح بالا بمانند می‌توانند به سلامتی آسیب جدی بزنند. استرس مزمن می‌تواند علائم گوناگونی داشته باشد و بر سلامت عمومی اثر بگذارد.

علائم استرس مزمن شامل:. حساس و بد خلق شدن. اضطراب. افسردگی. سر درد. بیخوابی

سیستم‌های عصبی مرکزی و غدد درون ریز

سیستم عصبی مرکزی شما (CNS) مسئول واکنش جنگ یا گریزتان است. در مغز شما، هیپوتالاموس فرمانده است؛ به غدد فوق کلیوی‌تان می‌گوید هورمون‌های استرس یعنی کورتیزول و آدرنالین ترشح کنند. این هورمون‌ها، ضربان قلب را بالا برده و خون زیادی را به سمت نواحی مورد نیاز ارسال می‌کنند، مثلا به عضلات، قلب و سایر اندام‌های مهم. وقتی ترس برطرف می‌شود، هیپوتالاموس باید به تمام سیستم‌ها اعلام کند تا به وضعیت نرمال برگردند. اگر سیستم عصبی مرکزی نتواند به وضعیت عادی برگردد، یا اگر عامل استرس‌زا برطرف نشود، این واکنش ادمه پیدا خواهد کرد. استرس مزمن، همچنین فاکتوری برای رفتارهایی، چون پُر خوری یا به اندازه‌ی کافی نخوردن، اعتیاد به الکل و مواد یا روگردانی از اجتماع است.

سیستم‌های تنفسی و قلبی و عروقی

هورمون‌های استرس بر سیستم‌های قلبی و تنفسی نیز اثر می‌گذارند. حین واکنش به استرس، شما تندتر نفس می‌کشید تا خون سرشار از اکسیژن را سریع‌تر به بدن برسانید. اگر در حال حاضر دچار مشکل تنفسی مانند آسم یا آمفیزم باشید، استرس می‌تواند نفس کشیدن را برای‌تان دشوارتر کند.

قلب شما تحت استرس، تندتر می‌زند و هورمون‌های استرس موجب انقباض رگ‌های خونی و انتقال اکسیژن بیشتر به سمت عضلات می‌شوند تا شما قدرت بیشتری برای حرکت کردن داشته باشید. اما این اتفاق باعث افزایش فشار خون نیز می‌شود. در نتیجه، استرس مزمن و مکرر، باعث می‌شود قلب شما برای مدت‌های طولانی به سختی کار کند. وقتی فشار خون‌تان بالا می‌رود، ریسک سکته‌ی مغزی یا حمله‌ی قلبی هم بیشتر می‌شود.

سیستم گوارش

کبد تحت استرس، قند خون بیشتری تولید می‌کند تا انرژی بیشتری برای‌تان فراهم باشد. اگر دچار استرس مزمن باشید، بدن‌تان ممکن است نتواند این گلوکز اضافی را تحمل کند. استرس مزمن می‌تواند ریسک ابتلا به دیابت نوع دوم را افزایش بدهد. ترشح زیاد هورمون‌ها، تنفس تند و افزایش ضربان قلب همچنین می‌توانند سیستم گوارشی‌تان را هم مختل کنند و در معرض سوزش معده یا ریفلاکس اسید معده قرار بگیرید.

استرس منجر به زخم معده نمی‌شود، اما می‌تواند احتمال ابتلا به آن را بالا برده و موجب شود اگر زخم معده دارید، بدتر شود. استرس می‌تواند روی نحوه‌ی حرکت غذا در بدن‌تان هم اثر بگذارد و منجر به اسهال یا یبوست بشود. شاید هم با تهوع، استفراغ یا معده درد روبرو شوید.

سیستم عضلانی

عضلات شما هنگام استرس منقبض می‌شوند تا در برابر آسیب از خود محافظت کنند. این عضلات وقتی شما آرام و خونسرد می‌شوید مجددا رها می‌شوند، اما اگر مدام تحت استرس باشید، عضلات شما ممکن است فرصت آرام شدن پیدا نکنند. عضلات سفت و منقبض شده باعث سر درد، کمر درد و شانه درد می‌شوند. به مرور زمان، این شرایط می‌تواند چرخه‌ی ناسالمی ایجاد کند و دست از ورزش کردن بکشید و سراغ داروهای مسکن بروید.

سیستم ایمنی

استرس، سیستم ایمنی را تحریک می‌کند که می‌تواند در شرایط اورژانسی یک امتیاز محسوب شود. تحریک سیستم ایمنی می‌تواند به شما کمک کند از عفونت‌ها دور بمانید و زخم‌های‌تان را ترمیم کنید. اما به مرور زمان، هورمون‌های استرس، سیستم ایمنی‌تان را تضعیف کرده و واکنش بدن‌تان به مهاجم‌های خارجی را ضعیف خواهند کرد. آن‌هایی که استرس مزمن دارند، بیشتر مستعد بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوآنزا و سرما خوردگی هستند. استرس می‌تواند طول مدت ریکاوری‌تان از یک بیماری یا آسیب را طولانی‌تر کند.