.svg)
ایران ۱۴۳۰ چه جمعیتی دارد؟
پارسینه: طبق تخمین‌های سازمان ملل و مرکز آمار ایران درباره جمعیت کشور، در صورت تحقق فرضیه‌های مختلف باروری، ایران تا ۳۰ سال آینده جمعیتی بین ۹۰ تا ۱۰۴ میلیون نفر خواهد داشت.
پیش بینی‌های سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ در مورد جمعیت ایران برای دوره ۱۳۹۰ تا ۱۴۳۰ هجری شمسی، مطابق ۲۰۱۱ تا ۲۰۵۰ میلادی بیانگر این است که هر چند رشد جمعیت ایران روند کاهشی آرامی را طی می‌کند ولی در مجموع تا نیمه قرن ۲۱ تعداد جمعیت روندی افزایشی خواهد داشت. در صورت تحقق سناریوی متوسط سازمان ملل، یعنی رسیدن به میزان باروری کل حدود ۱.۶۲ طی دوره ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ و ثبات نسبی آن تا دوره ۲۰۴۵ تا ۲۰۵۰ و همچنین با فرض افزایش امید به زندگی به حدود ۷۹ سال تا سال ۲۰۵۰، جمعیت ایران به حدود ۹۲ میلیون نفر در سال ۲۰۵۰ می‌رسد. باید اشاره کرد که این فرضیات ارائه شده حد متوسط سازمان ملل، تا اندازه‌ای محتاطانه است و احتمال کاهش یا افزایش میزان باروری کل نیز وجود دارد که در این صورت جمعیت ایران با رشد متفاوتی تغییر خواهد کرد. تداوم رشد جمعیت ایران تا حدود ۴۰ الی ۵۰ سال آینده ناشی از تاثیر ساختار سنی (گشتاور جمعیتی) است.
جمعیت ایران طی قرن گذشته همواره رشد بالایی داشته است. دهه ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵ جمعیت ایران با رشد ۳.۱ دهم درصد افزایش یافت، اما به دلیل اعمال برنامه‌های تنظیم خانواده از نیمه دوم ۱۳۴۰ میزان رشد جمعیت کاهش یافته و طی دهه ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۵ به ۲.۷ درصد رسید. دوباره طی سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۵ با وقوع انقلاب اسلامی و شرایط خاص دوران انقلاب و جنگ تحمیلی ایران و عراق این میزان به بالاترین سطح خود در طول تاریخ تحولات جمعیت ایران، یعنی حدود ۳.۹ درصد برابر با ۳.۲ درصد رشد طبیعی و حدود ۰.۷ درصد ناشی از مهاجرت افزایش یافت.
این میزان بالای رشد جمعیت زنگ خطری برای افزایش بیش از حد جمعیت بود؛ به همین دلیل مسئولان و سیاستگذاران از سال‌های پایانی دهه ۱۳۶۰ سیاست‌ها و برنامه‌های تنظیم خانواده را احیا و اجرا کردند. علاوه بر آن سیاست‌های توسعه‌ای از جمله گسترش شبکه بهداشت روستایی، توسعه مناطق محروم و افزایش تحصیلات مناطق روستایی به ویژه زنان در اولویت برنامه های دولت قرار گرفت. همزمانی و همگونی برنامه‌های توسعه و بهداشت برنامه‌های تنظیم خانواده به کاهش مرگ و میر نوزادان منجر شد و تقاضا برای فرزند زیاد را کاهش داد. از این رو برنامه‌های تنظیم خانواده با استقبال مردم روبرو شد؛ در نتیجه میزان رشد سالانه جمعیت طی دهه ۱۳۶۵ تا ۱۳۷۵ به حدود ۱.۹ درصد رسید. سپس این آمار طی دهه ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ به حدود ۱.۶ درصد و در دوره پنج ساله ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ به حدود ۱.۲۹ درصد رسید. طی دوره ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ نیز تعداد جمعیت با رشد ۱.۲۴ درصد افزایش یافت.
دستیابی به داشتن حدود دو فرزند از ویژگی رفتار خانواده‌های ایرانی در دو دهه اخیر بوده است، اما باید توجه کرد که تثبیت و تداوم باروری حدود سطح جانشینی، مستلزم وقوع ازدواج در بین جوانان و نسل متولدین پس از انقلاب است. در صورتی که ازدواج جوانان تسهیل نشود باروری به سطح پایین‌تری کاهش می‌یابد. به همین دلیل اجرای برنامه‌هایی که ازدواج جوانان و به تبع آن فرزندآوری زوجین را تسهیل کند از اولویت‌های سیاست‌های جمعیتی است.
ارسال نظر