۵ میلیون ایرانی مبتلا به دیابت

سیدمحمدهادی ایازی در نخستین مجمع سلامت خوزستان که امروز در استانداری خوزستان برگزار شد، با اشاره به دستورات و تأکیدات دین اسلام در بحث سلامت، گفت: اسلام مشارکت انسان‌ها را ضامن بقای اجتماعی می‌داند و جوامعی که مردم آن در امور مشارکت دارند را جوامعی پویا دانسته است.

او با اشاره به اجزای حوزه سلامت گفت: حوزه سلامت از چهار جزء سلامت جسمی، سلامت روانی، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی تشکیل شده است. ما تنها سلامت جسمانی را مدنظر نداریم، بلکه به سلامت روانی، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی نیز باید توجه داشته باشیم. سلامت جسمانی به معنای فقدان بیماری در حوزه مسائل جسمانی است. در این زمینه سلامت روان نیز بسیار حائز اهمیت است. سلامت جسم بر سلامت روان اثرگذار است و نشاط عمومی می‌تواند سلامت روان را ایجاد کند.

ایازی با بیان اینکه نبود نشاط اجتماعی می‌تواند مشکل و دغدغه ایجاد کند، عنوان کرد: فقر، بیکاری، مشکلات اقتصادی، استرس و مسائل زیست محیطی می‌توانند بر سلامت روانی تأثیر سوء بگذارند و سلامت اجتماعی از همین منظر حائز اهمیت است؛ چرا که اگر این معضلات و مسائل مورد توجه قرار نگیرند، می‌توانند به آسیب اجتماعی تبدیل شوند.

او بیان کرد: متاسفانه طی دو دهه اخیر با پدیده آسیب‌های اجتماعی در کشور به طور بسیار جدی و اساسی مواجه هستیم. اگر موفق شدیم از منظر ایجابی در بحث سلامت اجتماعی اقدام کنیم، آسیب‌های اجتماعی کاهش می‌یابند، اما اگر بی‌توجهی کنیم قطعا روز به روز بیشتر و بیشتر می‌شوند. اعتیاد، حاشیه‌نشینی، طلاق، مشکلات فرهنگی موجود نیز به همین موضوع بازمی‌گردد.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت با اشاره به اهمیت سلامت معنوی و نقش و کارکرد دستگاه‌های مربوطه در این حوزه گفت: نقش و کارکرد دستگاه‌های فرهنگی در حوزه سلامت معنوی بسیار حائز اهمیت است. جوان امروز ما دستخوش مسائلی شده است که اگر به آن‌ها توجهی نکنیم، در معرض تهدیدی جدی قرار می‌گیرند.

ایازی ادامه داد: دلیل برگزاری مجمع سلامت و دعوت از تمامی دستگاه‌ها به این مجمع، پرداختن به همین مسائل، مشکلات و دغدغه‌ها است تا اهتمام به خرج دهیم و در جهت حل این مشکلات حرکت کنیم. بعضی از تعیین‌کننده‌های سلامت، به سبک زندگی فرد بازمی‌گردد که شامل رژیم غذایی، عادت‌های غذایی و تحرک بدنی افراد می‌شود.

او ادامه داد: سبک زندگی افراد بسیار حائز اهمیت است. ما نمی‌توانیم این موارد را به مردم بگوییم؛ چرا که به خود افراد بازمی‌گردد. تنها یک وجه بحث اصلاح سبک زندگی را مسائل فرهنگی تشکیل می‌دهند و یک وجه دیگر، موضوعاتی است که به سلامت مردم کمک می‌کند و باید خود افراد این موضوعات را رعایت کنند.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت به نقش عوامل و شبکه‌های اجتماعی بر حوزه سلامت و همچنین سلامت افراد اشاره و اظهار کرد: این واقعیت را باید بپذیریم که رفتار اجتماعی تک تک ما می‌تواند بر سلامت اجتماعی مردم تاثیرگذار باشد. همچنین باید به نقشی که به عنوان دستگاه مسئول در این زمینه می‌توانیم ایفاگر باشیم، توجه کنیم.

ایازی با اشاره به مشکلات گرد و غبار ادامه داد: به دلیل کژکاری‌های ما است که مسائل و مشکلاتی که دوستان در این جلسه به آن اشاره کردند، ایجاد می‌شود. یک مساله انتقال آب است و مساله دیگر بحث گرد و غبار و نوع پوشش گیاهی است که در استان خوزستان وجود دارد و دوستان به آن اشاره کردند.

او با تأکید بر نقش عوامل عمومی، اقتصادی و فرهنگی بر سلامت جامعه تصریح کرد: اگر نتوانیم شغل ایجاد کنیم، باید بپذیریم که به سلامت مردم آسیب وارد کرده‌ایم. آسیب به سلامت روان مردم نیز می‌تواند به سلامت جسم افراد و سلامت اجتماعی آسیب وارد کند.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت ادامه داد: حاکمیت و دولت و سایر ساختارها باید دست به دست هم دهند و مسائل و دغدغه‌های مردم را در این حوزه برطرف کنند. آنچه که در این زمینه بسیار حائز اهمیت است، اعمال و در نظر گرفتن بحث سلامت در تمام سیاست‌ها و سیاست‌گذاری‌های کشور است.

ایازی افزود: سلامت از حوزه‌هایی است که هیچ دستگاه و سازمان یا هیچ فردی نمی‌تواند ادعا کند که در آن هیچ نقشی ندارد. برای مثال وزارت نیرو در حوزه سلامت از نظر تأمین آب و برق مردم، نقش‌هایی دارد. روز گذشته بازدیدی از بیمارستان سوانح و سوختگی شهر تبریز داشتم و جوان کارگری در این بیمارستان بستری بود که بر اثر برق‌گرفتگی، دست این جوان قطع شده بود.

او با اشاره به قطع عضو و معلولیت‌های ناشی از برق‌گرفتگی ادامه داد: سالانه بر اثر برق‌گرفتگی حدود ۱۳۵۰ نفر در کشور دچار معلولیت می‌شوند. حدود یک دهه قبل که تعداد خودروها یک سوم رقم کنونی بود، سالانه ۲۸ هزار نفر در سوانح و حوادث ترافیکی جان خود را از دست می‌دادند و با اقدامات کنترلی که انجام گرفت، پس از یک دهه این رقم، اکنون به سالیانه ۱۶ هزار و ۵۰۰ نفر رسیده است.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت کاهش ۱۰ هزار نفری جانباختگان حوادث ترافیکی در کشور را بسیار ارزشمند دانست و بیان کرد: سالیانه ۳۳۳ هزار نفر در کشور بر اثر حوادث و سوانح ترافیکی مصدوم و مجروح می‌شوند و به عبارتی حدود ۵ هزار تخت بیمارستانی کشور تنها به مصدومان حوادث ترافیکی اختصاص پیدا کرده است.

ایازی ادامه داد: ما به عنوان نظام سلامت در وقوع این حوادث ترافیکی و تصادفات نقشی ایفا نمی‌کنیم اما در تبعات این حوادث حتما باید نقش ایفا کنیم. اینکه می‌گوییم بحث سلامت باید در تمام سیاست‌گذاری‌ها در نظر گرفته شود نیز به همین دلیل است. سلامت حوزه‌ای است که مربوط به همه دستگاه‌ها می‌شود و همه دستگاه‌ها باید به آن توجه داشته باشند.

او عنوان کرد: رئیس سازمان جهانی بهداشت (WHO) دو سال قبل سفری به ایران داشت و در این سفر دو موضوع مهم را مطرح کرد. موضوع اول این بود که یک سیاست ممکن است در یک منطقه یا بخش بسیار مؤثر یا خوب واقع شود اما در بخش‌های دیگر منجر به ایجاد عوارض و تبعات شدیدی شود.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت ادامه داد: به همین ترتیب انتقال آب در بعضی از مناطق کشور می‌تواند خوب باشد، اما نتیجه انتقال آب این است که تبعات آن گریبانگیر یک منطقه دیگر می‌شود. رئیس سازمان جهانی بهداشت در جمع‌بندی صحبت‌های خود در ایران گفت که نظام سلامت در کنار انجام وظایف محوله خود باید به سمت مردم و جامعه حرکت کند.

ایازی افزود: ما به عنوان مدیران سلامت می‌گوییم ۲۵ درصد از موضوعات حوزه سلامت به ما برمی‌گردد و ۷۵ درصد دیگر به خود مردم بازمی‌گردد، اما با این وجود، ما در همین ۷۵ درصد نیز مشکل داریم. انتظار داریم که با مشارکت بین بخشی و حمایت‌طلبی بتوانیم دغدغه‌هایی که در این حوزه وجود دارد را برطرف کنیم.

او با اشاره به دو پژوهش انجام گرفته در اروپا در زمینه تفاوت طول عمر مردم ساکن در مناطق برخوردار با افراد ساکن در مناطق کم‌برخوردار گفت: باید کاری کنیم تا مردم ساکن در تمامی مناطق، ‌ برخوردار شوند و مشکلات آنها را حل کنیم که این موضوع مستلزم اجتماعی شدن سلامت است.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت با بیان اینکه در نظر گرفتن پیوست سلامت و اعمال موضوعات سلامت در سیاست‌گذاری‌ها در تمامی اسناد بالادستی کشور قید شده، تصریح کرد: مردم خیلی از موضوعات را نمی‌دانند. وقتی بعضی از بحث‌ها را مطرح می‌کنیم، متهم به سیاه‌نمایی می‌شویم، اما این یک واقعیت است که اکنون در کشور حدود ۵ میلیون نفر دیابتی داریم.

ایازی ادامه داد: از این ۵ میلیون نفر بیمار دیابتی در کشور حدود ۲.۵ میلیون نفر از این بیماری خود اطلاعی ندارند. همچنین ۵ میلیون نفر در کشور در آستانه ابتلا به دیابت هستند. مردم باید این واقعیات را بدانند سبک زندگی خود را اصلاح کنند.

او گفت: باید به دنبال این باشیم که مردم را به نوعی سازمان‌دهی کنیم تا به سمت سلامت خود حرکت کنند و بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، ساختاری ایجاد شود که مردم درگیر سلامت خود باشند. ما برای مشارکت ساختارمند چه کار کردیم؟ کاری نکردیم.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت ادامه داد: این یک ایراد است که خیلی از سیاست‌ها ابلاغ می‌شود اما اجرا نمی‌شود. دستور دادیم که کانون سلامت در همه محله‌ها تشکیل شود. این کانون یک تشکل اجتماع‌محور محلی است تا بتوانیم فعالیت‌های سلامت‌محور را در سطح محلات مختلف انجام دهیم.

ایازی گفت: کانون سلامت محله به دنبال افزایش مشارکت موثر، کارآمد، پویا و خلاق مردم در توسعه سلامت خود مردم و محله است. اگر بتوایم مشارکت ساختارمند داشته باشیم، به مردم خیلی کمک می‌شود. واقعیت این است که ما حرف زیاد می‌زنیم اما به دنبال اجرای آن نمی‌رویم.

او عنوان کرد: مشارکت در کانون سلامت محله، چهار مسأله جدی دارد. مشارکت باید آگاهانه باشد و پس از آن نیز مشارکت باید داوطلبانه، مسئولانه و عادلانه باشد. باید در تمام محلات به دنبال این باشیم که بستر اجرای کار را برای این کانون‌ها فراهم کنیم.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت بیان کرد: از روزی که نطفه انسان ایجاد می‌شود تا پایان دو سالگی نوزاد، ۹۰ درصد رشد فرد انجام می‌شود. یعنی ۹۰ درصد رشد انسان در همین هزار روز است. اگر مردم بدانند که این هزار روز از لحاظ رشد فرد چقدر اهمیت دارد، تمام سرمایه‌گذاری خود را بر همین هزار روز انجام می‌دهند. کانون مادر و کودک، می‌خواهد همین کار و آگاهی‌بخشی را انجام دهد و با توانمندسازی و فرهنگسازی، این موضوع را به مادران اطلاع دهند.

او گفت: طی سال‌های آتی با پدیده‌ای به نام پدیده سالمندی مواجه خواهیم بود. اکنون ۸.۲ درصد کشور سالمند هستند. اما در سال‌های آتی این رقم به دو برابر افزایش می‌یابد. اگر هم‌اکنون نتوانیم فرهنگ‌سازی کنیم، قطعا در آینده با مشکل مواجه خواهیم شد. در این زمینه می‌توانیم کانون سالمندی را ایجاد کنیم.

معاون اجتماعی وزارت بهداشت گفت: مردم باید به این فکر باشند که اگر به بیماری دیابت مبتلا هستند، یک سبک زندگی را انتخاب کنند تا مشکلی برای آنها ایجاد نشود. از سویی دخانیات یکی از دغدغه‌های امروز ما است. برخی استعمال سیگار را قطع می‌کنند و به قلیان روی می‌آورند. اما عوارض استعمال قلیان صد برابر بیشتر از استعمال سیگار است. چرا باید از قلیان استفاده کنند؟

ایازی ادامه داد: در برخی جلسات این بحث را مطرح می‌کنیم، می‌گویند مردم مشکل دارند، قلیان را از آنها نگیرید! همانطور که در این جلسه اشاره شد، ۵۲ درصد از مرگ و میرهای ما ناشی از بیماری‌های قلبی - عروقی است که بخشی از آن به همین دخانیات بازمی‌گردد.

او با اشاره به تجربه تشکیل و تأثیر مجمع سلامت محله در جهان اظهار کرد: مجمع سلامت محله از سوی سازمان بهداشت جهانی نیز تعریف شده است. یک رکن اساسی و مهم مجمع سلامت محله، مردم یا کانون‌های سلامت محله هستند و رکن دیگر آن را نماینده‌های گروه‌هایی مانند اساتید، دانشگاهیان و پزشکان تشکیل می‌دهند. همچنین یک رکن آن نمایندگان دستگاه‌های دولتی هستند.