جولان کنکور

سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش دوشنبه گذشته بود که از تاثیر قطعی ۳۰ درصد سوابق تحصیلی در کنکور سال ۹۸ در سال آینده خبرداد؛ خبری که موجی از نگرانی در خانواده‌ها و دانش آموزان کنکوری برانگیخت.
نظام آموزشی جدید که تغییر ساختار آن از سال تحصیلی ۹۲- ۹۱ آغاز شد امسال به ایستگاه آخر در پایه دوازدهم رسید و با توجه به اینکه محتوای کتاب‌های درسی نیز با تحولاتی همراه بوده است، دانش آموزان در کنکور ۹۸ نوع متفاوتی از آزمون را تجربه خواهند کرد.

تغییر شتابزده نظام آموزشی بیش از آنکه با دید تحول مثبت به آن نگریسته شود، همواره نکات منفی آن خودنمایی کرده و اغلب دانش آموزان خود را قربانی این تحولات می‌دانند و معتقدند که ظلمی مضاعف در حق آن‌ها انجام شده است.

اغلب دانش آموزان نظام جدید نحوه برگزاری امتحانات را ناعادلانه عنوان کرده و اعلام می‌دارند از آنجا که از راه‌های مختلف برخی دانش آموزان ممکن است به سوالات دسترسی داشته باشند، چگونه می‌تواند نمرات آنان با دانش آموزی که شبانه روز درس خوانده و زحمت کشیده به طور یکسان مورد سنجش قرار گیرد.

لو رفتن سوالات برخی دروس که نمونه آن دسترسی تعدادی از دانش آموزان به سوالات درس معارف اسلامی در امتحانات نهایی خرداد امسال بود، کاهش ساعات آموزشی از ۳۵ به ۲۴ ساعت در سال تحصیلی آینده، بهره‌مند نبودن تمامی دانش آموزان از کلاس‌های کنکور به دلیل هزینه‌های سنگین و ورود واژه‌های نو در ادبیات کتاب‌های درسی از دیگر مواردی است که بر نگرانی دانش آموزان پایه دوازدهم برای شرکت در غول کنکور افزوده است.

تصمیم در تاثیر قطعی سابق تحصیلی برای کنکور سال آینده در حالی قرار است در کنکور سال ۹۸ اعمال شود که در قانون مصوب سال ۸۶ مجلس شورای اسلامی معروف به «قانون حذف کنکور» قرار بر این بود نمرات امتحانات نهایی سراسری در سه سال دوره متوسطه و یک سال پیش دانشگاهی که به صورت سراسری برگزار می‌شود به عنوان ملاک پذیرش داوطلبان در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی قرار گیرد و برگزاری کنکور به شیوه فعلی، کنار گذاشته شود.

با توجه به عملیاتی نشدن این قانون مصوب، قانونگذار در اصلاحیه قانون حذف کنکور در سال ۹۱، وزارت آموزش و پرورش را مکلف به ارائه سوابق تحصیلی از طریق آزمون‌های نهایی و سراسری استاندارد، مطابق اصول سنجش و اندازه گیری کرد.

طبق تکلیف دیگری که در این قانون ایجاد شد، تاثیر سوابق تحصیلی برای داوطلبان کنکور باید از ۲۵ درصد شروع می‌شد و پس از افزایش صعودی، انتظار می‌رفت که بعد از چهار سال، این پوشش به ۱۰۰ درصد برسد.

مطابق قانون، سوابق تحصیلی داوطلبان باید شامل نمرات ۱۰ درس از سه سال آخر دوره متوسطه و ۵ درس از مقطع پیش دانشگاهی باشد که امتحانات آن‌ها به صورت سراسری و نهایی برگزار شده است.

وکیلی دانش آموز پایه یازدهم که امسال بر اساس نظام آموزشی جدید وارد پایه دوازدهم می‌شود، در گفت: گو با خبرنگار حوزه آموزش ایرنا ضمن بیان دغدغه‌ها و نگرانی‌های خود و همکلاسی هایش از تاثیر قطعی ۳۰ درصدی در کنکور سال آینده گفت: مسئولان تمامی آزمون و خطا‌های خود را در این تغییرات نسبت به ما اعمال کردند صرفا به خاطر اینکه زمان تحصیل ما با تصمیم برای تحولات نظام آموزشی همراه بوده است.

وی همچنین در صورت عملی شدن تصمیم اخیر متولیان نظام آموزشی مبنی بر تاثیر قطعی ۳۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور ۹۸ نیز بیان داشت: این تصمیم باز هم برای دانش آموزان نظام جدید اعمال می‌شود حال آنکه دانش آموزان سال‌های قبل تنها تاثیر مثبت ۳۰ درصدی را در نتیجه کنکور داشتند و این را باید بخش دیگری از بی عدالتی نظام آموزشی در حق ما دانست.
یکی دیگر از دانش آموزان که او نیز سال تحصیلی جدید وارد پایه دوازدهم می‌شود در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: در شرایطی که کتاب‌های درسی تغییرات اساسی داشته و ما به هیچ وجه به نحوه سوالات کنکور در دروس خود آشنا نیستیم اعلام شده که ۳۵ ساعت آموزشی پایه دوازدهم به ۲۴ ساعت کاهش می‌یابد به بهانه اینکه دانش آموزان بتوانند زمان بیشتری برای آمادگی کنکور داشته باشند.

موسوی ادامه داد: این در حالی است که وقتی فرصت حضور در مدرسه از دانش آموز گرفته می‌شود دانش آموزان به ناچار روانه کلاس‌های کنکور با هزینه‌های سنگین گرایش پیدا می‌کنند مساله‌ای که بار‌ها از سوی مسئولان تاکید شده که از کلاس‌های خارج از مدرسه نیز استفاده نکنند در این صورت چگونه می‌توانیم به کسب رتبه خوب در کنکور امیدوار باشیم.
وی اضافه کرد: تغییر ساعات آموزشی و این موضوع که به جای پنج روز باید چهار روز در مدرسه باشیم نوعی اجحاف در حق دانش آموزان پایه دوازدهم است که به دلیل تغییر محتوای دروس با سوالات کنکور هیچ گونه آشنایی ندارند.

چندی پیش علی زرافشان معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفته بود، به دلیل اینکه دانش آموزان پایه دوازدهم سال تحصیلی ۹۸-۹۷ امتحانات نهایی و کنکور را پیش رو دارند و همچنین به منظور فراهم کردن فرصت مطالعه ساعات آموزشی آن‌ها از ۳۵ ساعت به ۲۴ ساعت در هفته کاهش می‌یابد.

دغدغه دیگر دانش آموزان ورودی به پایه دوازدهم، استفاده از واژه‌های نو در ادبیات کتاب‌های درسی است، مساله‌ای که به دلیل دشوار بودن، معلمان درک و فهم آن را به دانش آموز واگذار می‌کنند در این صورت چگونه می‌توان در کنکور واژه‌های فارسی و لاتین را معادل سازی کرد.

این دانش آموزان همچنین به هزینه‌های سنگین کنکور از ۵ تا ۹ میلیون تومان اشاره کرده اند که برای تمامی دانش آموزان امکان پذیر نیست و همین مساله را دلیل دیگری بر نگرانی خود از کنکور سال آینده عنوان کرده و اظهار داشتند: در شرایطی که دانش آموزان نظام جدید همواره با استرس و اضطراب تصمیم‌های مختلف متولیان آموزشی دست و پنجه نرم می‌کنند رسیدن به نتیجه مطلوب در کنکور کاری بس دشوار خواهد بود.

آن‌ها معتقدند با وجود اینکه مرتب اعلام می‌شود که کنکور پایان راه نیست و می‌توان استعداد‌های خود را در بخش‌های دیگری جستجو کرد، اما وضعیت کشور ما به گونه‌ای است که تنها راه رسیدن به شغل و آینده مطلوب گذر از سد کنکور و تحصیل در رشته و دانشگاه مناسب است.

دانش آموزان همچنین مواردی مانند تغییر محتوای تمامی کتاب‌های درسی در سیستم آموزشی ۳-۳-۶ و اشکالات بسیار چاپی کتاب‌ها که حتی معلمان هم حوصله اصلاح آن‌ها را ندارند، حجم انبوه برخی کتاب‌های درسی را از دیگر دلایل دغدغه خود در مواجهه با کنکور سال ۹۸ عنوان کرده اند.

اما کارشناس مسائل آموزش و پرورش در گفتگو با خبرنگار ایرنا کلید رفع تمامی این دغدغه‌ها و نگرانی‌ها را این مساله می‌داند که زمان آن فرا رسیده که کنکور به عنوان بیماری کشنده و آسیب زا باید از ساختار آموزشی و ذهن خانواده‌ها و دانش آموزان کنار گذاشته شود.

محمدرضا نیک نژاد روز پنجشنبه در گفت: وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بدون شک نه تنها کنکور، بلکه ساختار نمره مداری و معدل محوری، بیماری آموزش و پرورش است بیماری که به دلایل و علت‌های گوناگون، بدخیم شده است و با وجود تلاش‌های فراوان در یک دهه گذشته همچنان دست از سر دانش آموزان بر نمی‌دارد.

وی اضافه کرد: کنکور بیماری رقابت، چشم هم چشمی و تنگ نظری است، بیماری که در آن باید تلاش کنی تا برتر از دیگری باشی، پیش از دیگری و زودتر و با فاصله زیاد به هدف برسی؛ هدفی که برای رسیدن به آن باید رقابت کنی و همه را کنار بزنید.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش بیان داشت: کنکور بیماری بدخیمی است که اگر هم جایی از سر برنامه یا شانس یا دگرگونی‌های اجتماعی- فرهنگی از شدت آن کاسته شود از جای دیگر و با خطر بیشتر خود را نشان می‌دهد و پیکر نازک کودک و کودکی را می‌آزارد و می‌فرساید.

وی با یادآوری این که دستکم در دو سه دهه گذشته رویکرد آموزش در جهان دچار چرخش شده است، ادامه داد: رویکرد تازه برای بالا بردن توان ذهنی دانش آموزان یا همان هوش و توجه به مهارت آموزی‌هایی مانند خواندن، نوشتن، حساب کردن، گسترش و ژرفابخشی دانسته‌های علمی پایه برای آینده شغلی فرد و نیاز‌های جامعه، کوشش می‌کند ویژگی‌های دیگری همچون همدلی، همراهی، همکاری، نوع دوستی، راستگویی، شجاعت، احترام به دیگران، پاسخگویی‌های فردی و اجتماعی، حقوق بشر، صلح، پاسداشت و گرامیداشت زیست - بوم را در نوآموزان نهادینه کند.

کارشناس آموزشی با بیان این که شاید بتوان بخش مهمی از این گونه آموزش‌ها را با کمی ملاحظه 'آموزش‌های شهروندی' نامید، اضافه کرد: امروزه آموزش در همه جای جهان - دست کم روی کاغذ - چارچوبی را دنبال می‌کند که در آن پرورش نه تنها همتراز با آموزش بلکه بالاتر از آن قرار می‌گیرد، پرورش انسان‌هایی که چنان ببالند تا در آینده گرهگشای دشواری‌های خود و جامعه، بلکه جهان باشند.

نیک نژاد تصریح کرد: چنین آموزش‌هایی نیازمند آن است که در فرآیند آموزش از یکدیگر بیاموزیم و نیازمند رفاقت، همکاری و همدلی است نه رقابت بر سر نمره و معدل و شاگرد اولی و در اوج آن کنار زدن همه رقبا در 'جنگ بی رحم کنکور' و همزمان بدانیم که سرنوشت ما با همه آنانی که در کنارمان در کلاس، مدرسه و جهان نفس می‌کشند، گره خورده است.