علائم گرمازدگی را بشناسید

محمدی کارشناس واحد تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران، گرمازدگی گفت: اغلب در ماه‌های تابستان رخ می‌دهد می‌تواند از طیف خفیف تا شدید بروز کند و باعث جدی‌ترین آسیب‌ها به فرد شود، قرار گرفتن طولانی مدت در محیط‌های بسیار گرم و یا در معرض گرما بودن به واسطه شغل مانند کارگران ساختمانی، ورزشکاران در رشته‌های مختلف، پیاده روری در هوای گرم، کارکردن در کوره پزخانه‌ها و آتش نشانی می‌تواند منجر به گرمازدگی شود.

وی ادامه داد: نوعی از گرمازدگی که «گرمازدگی کلاسیک یا nonexertional» نامیده می‌شود، ناشی از قرار گرفتن در محیط گرم است که اغلب در افراد مسن و مبتلا به بیماری مزمن رخ می‌دهد، اما در «گرمازدگی «exertional افزایش دمای بدن، در اثر فعالیت شدید فیزیکی در هوای گرم رخ می‌دهد.

علائم گرمازدگی را بشناسید

محمدی به علائم گرمازدگی اشاره کرد و گفت: در گرمازدگی تشخیص مبتنی بر علائم است و نوع خفیف گرمازدگی را حتی پزشک ممکن است تشخیص ندهد در حالی که نوع شدید می‌تواند به بستری شدن و حتی در صورت انجام نشدن به موقع اقدامات درمانی منجر به مرگ فرد گرمازده شود.

وی افزود: در گرمازدگی نوع خفیف، بدن به شدت عرق کرده حجم خون کاهش می‌یابد و منجر به تعریق شدید، سردرد، سر گیجه، ضعف، تهوع و استفراغ، افزایش ضربان قلب و کاهش فشارخون می‌شود، پوست مرطوب، سرد و رنگ پریده شده و دمای بدن به ۳۸ تا ۳۹ درجه سلسیوس افزایش می‌یابد، رنگ ادرار نیز از بهترین شاخص‌های گرمازدگی به شمار می‌رود و رنگ زرد تیره نشانه دهیدراته شدن بدن است.

کارشناس واحد تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران اظهار کرد: نوع شدید گرمازدگی، بسیار خطرناک بوده و خطر مرگ را در پی دارد، در این حالت دمای مرکزی بدن به بیش از ۵/۴۰ درجه سانتی گراد فراتر رفته، ارگان‌های حیاتی بدن در معرض آسیب جدی قرار می‌گیرند و بایستی سریعاً دمای بدن فرد را کاهش داد، آسیب‌های جدی در نوع شدید، شامل اثرات سوء بر سیستم عصبی مرکزی و صدمات مغزی، آسیب به کلیه‌ها و قلب و تخریب عضلات است.

محمدی گفت: دمای بالای بدن، ۴۰ درجه سانتی گراد (یا ۱۴۰ درجه فارنهایت) و یا بالاتر از آن از که با اندازه گیری دمای رکتوم، به دست می‌آید از علائم اصلی گرمازدگی است، وضعیت ذهنی یا تغییر در رفتار، سردرگمی و کلافگی، آشفتگی، بی حوصلگی، تحریک پذیری، هذیان، تشنج و کما میتواند از نشانه‌های گرمازدگی باشد.

وی ادامه داد: تغییر در تعریق ناشی از گرما، پوست را گرم و خشک می‌کند و در تمرینات ورزشی شدید ممکن است احساس خشکی یا کمی رطوبت در پوست لمس شود. تهوع، استفراغ، و احساس ناراحتی در معده و قرمزی پوست، نیز از علائم دیگر گرمازدگی است. تنفس در حین سریع و تند بودن، کم عمق می‌شود وضربان قلب افزایش یافته و تقویت می‌گردد تا بدن را خنک کند.

این اقدامات گرمازدگی را به جانتان می‌اندازد

کارشناس واحد تحقیق و توسعه در خصوص فاکتور‌ها و عوامل موثر بر افزایش احتمال گرمازدگی افزود: سن و توانایی افراد در مقابله با گرمازدگی اهمیت به سزایی دارد، در خردسالان و افراد مسن بالای ۶۵ سال مشکل هیدراته شدن دارند، همچنین ماندن طولانی مدت در فضا‌هایی با کمبود تهویه، در آموزش‌های نظامی طولانی مدت در هوای گرم، ورزش شدید در هوای گرم، مسابقات فوتبال و پیاده روی‌های طولانی در گرما، مصرف دارو‌هایی مانند دارو‌های گشادکننده عروق، بتابلوکر‌ها (تنظیم کننده‌های فشارخون) دارو‌های مدر، دارو‌های ضدافسردگی و دارو‌های آنتی سایکوتیک از عوامل تشدید کننده گرمازدگی می‌باشند.

وی در ادامه به اقدامات درمانی برای نجات فرد گرمازده گفت: اگر فکر می‌کنید فردی دچار گرمازدگی شده، بایستی بلافاصله اقدامات درمانی و حمایتی را شروع و تیم پزشکی را آگاه و سریع فرد را به سایه و دور از گرما، به جای خنک منتقل کنید و در وضعیت خوابیده قرار دهید، لباس‌های اضافی او را خارج کنید و با هر وسیله‌ای که در اختیار دارید، اسپری آب، شلنگ آب یا اسفنج با آب سرد فرد گرمازده را خنک و حتی الامکان از فن و تهویه استفاده کنید ومی توانید با قراردادن تکه‌های یخ یا با حوله سرد و مرطوب، سر و گردن، زیر بغل و کشاله ران را خنک کنید.

راهکار‌هایی برای پیشگیری از گرمازدگی

وی در ادامه عنوان کرد: جهت پیشگیری از گرمازدگی، لباس‌های سبک، راحت و رنگ روشن توصیه می‌شود، از پوشیدن لباس‌های اضافه که مانع از عرق کردن و خنک شدن می‌شود اجتناب کنید، همچنین از نوشیدن الکل و کافئین که می‌تواند توانایی بدن را برای تنظیم حرارت بدن تحت تاثیر قرار دهد پرهیز کنید.

محمدی یادآوری کرد: قبل از اینکه احساس تشنگی کنید آب بنوشید، مایعات خنک به همراه داشته باشید و در فواصل زمانی معین در حین فعالیت ورزشی استراحت و همچنین از وسایل حفاظتی مانند چتر، کلاه و عینک آفتاب استفاده کنید، استفاده از کرم‌های ضدآفتاب را فراموش نکنید و جهت انجام فعالیت‌های خارج از منزل برنامه ریزی و ساعاتی از روز را انتخاب کنید که شدت گرما کمترین میزان باشد.