.svg)
دانستنی‌هایی درباره بنزن
پارسینه: بنزن در دمای اتاق به شکل مایعی بی رنگ یا زرد کمرنگ دیده می‌شود. این ماده شیمیایی رایحه‌ای شیرین دارد و بسیار قابل اشتعال است.
بنزن بسیار سریع در هوا تبخیر می‌شود. بخار آن سنگین‌تر از هواست و ممکن است به سمت پایین حرکت کند.
بنزن به مقدار کمی در آب حل می‌شود و در صورت ترکیب روی آن شناور خواهد شد.
بنزن در کجا یافت می‌شود و چگونه استفاده می‌شود؟
بنزن هم به واسطه فرآیند‌های طبیعی و هم فعالیت‌های انسانی شکل می‌گیرد. منابع طبیعی بنزن شامل آتشفشان‌ها و آتش سوزی جنگل‌ها می‌شوند. همچنین، بنزن بخشی طبیعی از نفت خام، بنزین، و دود سیگار است.
بنزن به طور گسترده در سراسر جهان استفاده می‌شود و به عنوان مثال، از نظر حجم تولید در آمریکا بین ۲۰ ماده شیمیایی برتر قرار دارد.
برخی صنایع از بنزن به منظور تولید مواد شیمیایی دیگر که برای تولید پلاستیک، رزین، نایلون و الیاف مصنوعی استفاده می‌شوند، بهره می‌برند. همچنین، بنزن برای تولید برخی انواع روان کننده ها، لاستیک ها، رنگ ها، شوینده ها، دارو‌ها و آفت کش‌ها نیز استفاده می‌شود.
چگونه می‌توانید در معرض بنزن قرار بگیرید؟
هوای آزاد حاوی سطوح کمی از بنزن است که از دود تنباکو، پمپ بنزین ها، خروجی اگزوز وسایل نقلیه موتوری، و گاز‌های منتشر شده صنعتی سرچشمه می‌گیرد.
هوای داخل ساختمان به طور معمول حاوی سطوح بیشتری از بنزن نسبت به هوای آزاد است. بنزن در هوای داخل ساختمان از محصولاتی که حاوی این ماده هستند مانند چسب ها، رنگ ها، واکس مبلمان، و شوینده‌ها سرچشمه می‌گیرد.
هوای اطراف سایت‌های دفع مواد زائد خطرناک و پمپ بنزین‌ها می‌تواند حاوی سطوح بیشتری از بنزن نسبت به مناطق دیگر باشد.
نشت بنزن از مخازن ذخیره زیرزمینی یا از سایت‌های دفع مواد زائد خطرناک می‌تواند موجب آلودگی آب شود.
افراد شاغل در صنایعی که از بنزن استفاده کرده یا آن را تولید می‌کنند، ممکن است در معرض بیشترین سطوح از این ماده قرار بگیرند.
با این وجود، دود تنباکو یکی از منابع اصلی قرار گرفتن انسان در معرض بنزن است.
بنزن یکی از محصولات جانبی ناشی از سوختن تنباکو در سیگار است. به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض دود سیگار مسئول تقریبا نیمی از موارد مواجهه انسان با این ماده سمی در آمریکاست.
بنزن بسیار فرار است و استنشاق روش اصلی مواجهه با آن است.
دود سیگار مسئول بیشتر بنزن موجود در محیط‌های داخل ساختمان نیز است.
شرایط افراد سیگاری و غیرسیگاری‌ها در مواجهه با بنزن هنگامی که دود دست دوم سیگار را تنفس می‌کنند، مشابه است.
بنزن چگونه کار می‌کند؟
بنزن از ارائه عملکرد درست توسط سلول‌ها جلوگیری می‌کند. به عنوان مثال، این ماده با تحت تاثیر قرار دادن مغز استخوان از تولید گلبول‌های قرمز خون به میزان کافی جلوگیری می‌کند که می‌تواند به کم خونی (آنمی) منجر شود.
همچنین، بنزن می‌تواند با ایجاد تغییر در سطوح پادتن‌های خون و کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون به سیستم ایمنی بدن آسیب وارد کند.
شدت مسمومیت ناشی از بنزن به مقدار، مسیر، و مدت زمان مواجهه و همچنین سن و شرایط پزشکی که به آن‌ها مبتلا هستید، بستگی دارد.
نشانه‌ها و علائم فوری قرار گرفتن در معرض بنزن چه چیز‌های هستند؟
افرادی که سطوح زیاد بنزن را تنفس می‌کنند ممکن است طی چند دقیقه تا چند ساعت با نشانه‌ها و علائم زیر مواجه شوند:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- سردرد
- لرز
- سردرگمی
- بی هوشی
- مرگ (در مواجهه با سطوح بسیار زیاد)
مصرف غذا‌ها و نوشیدنی‌های حاوی سطوح بالای بنزن می‌تواند طی چند دقیقه تا چند ساعت موجب شکل گیری علائم زیر شود:
- استفراغ
- تحریک معده
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- تشنج
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- مرگ (در مواجهه با سطوح بسیار زیاد)
اگر فردی به واسطه مصرف غذا‌ها یا نوشیدنی‌های حاوی بنزن استفراغ می‌کند، استفراغ می‌تواند وارد ریه‌ها شده و موجب بروز مشکلات تنفسی و سرفه شود.
تماس مستقیم بنزن با چشم ها، پوست، یا ریه‌ها می‌تواند موجب آسیب دیدگی و تحریک بافت شود.
بروز این نشانه‌ها و علائم لزوما به معنای آن نیست که فردی در معرض بنزن بوده است.
اثرات سلامت مواجهه بلند مدت با بنزن چه چیز‌هایی هستند؟
اثر اصلی بنزن ناشی از مواجهه بلند مدت (یک سال یا بیشتر) بر خون است. بنزن موجب آثار مضری بر مغز استخوان می‌شود و می‌تواند کاهش گلبول‌های قرمز خون را به همراه داشته باشد که به کم خونی منجر می‌شود. همچنین، این ماده می‌تواند موجب خونریزی شدید شود، بر سیستم ایمنی اثر منفی گذاشته و احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد.
در یک مطالعه، برخی زنان که سطوح زیاد از بنزن را برای چندین ماه تنفس کرده بودند، دوره‌های قاعدگی نامنظم و کاهش در اندازه تخمدان‌های خود را تجربه کردند. همچنین، قرار گرفتن در معرض بنزن می‌تواند بر رشد جنین در زنان باردار و باروری مردان اثرگذار باشد.
مطالعات با حضور سوژه‌های حیوانی نتایجی مانند وزن کم نوزاد هنگام تولد، تاخیر در تشکیل استخوان، و آسیب مغز استخوان به واسطه تنفس بنزن توسط سوژه‌های باردار را نشان داده اند.
وزارت بهداشت و خدمات انسانی آمریکا بنزن را برای انسان سرطان‌زا عنوان کرده است. مواجهه بلند مدت با سطوح زیاد بنزن در هوا می‌تواند موجب سرطان خون (لوسمی) شود.
چگونه می‌توانید از خود محافظت کنید و در صورت مواجهه با بنزن چه کاری باید انجام دهید؟
نخست، اگر بنزن در هوا منتشر شده است، دریافت هوای تازه از طریق ترک منطقه تحت تاثیر قرار گرفته با بنزن را مد نظر قرار دهید. رفتن به منطقه‌ای با هوای تازه روشی خوب برای کاهش احتمال مرگ ناشی از مواجهه با بنزن موجود در هواست.
اگر بنزن در فضای خارج منتشر شده است آن منطقه را ترک کنید.
اگر بنزن در فضای داخل ساختمان منتشر شده است از ساختمان خارج شوید.
اگر در نزدیکی مکانی قرار دارید که بنزن منتشر شده است، هماهنگ کننده‌های شرایط اضطراری ممکن است دستور تخلیه محل یا پناه گرفتن در یک ساختمان برای پرهیز از مواجهه با ماده شیمیایی را صادر کنند.
اگر فکر می‌کنید ممکن است در معرض بنزن قرار گرفته باشید، باید لباس‌های خود را درآورده، به سرعت کل بدن را با آب و صابون شستشو دهید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن کمک پزشکی دریافت کنید.
درآوردن لباس
به سرعت لباس‌های خود که ممکن است در معرض بنزن قرار گرفته باشند را درآورید. هر لباسی که روی سر قرار دارد باید درآورده شود.
اگر به فرد دیگری کمک می‌کنید تا لباس‌های خود را درآورد، از لمس بخش‌های آلوده پرهیز کنید و لباس‌ها را در کوتاه‌ترین زمان ممکن درآورید.
شستشوی بدن
در کوتاه‌ترین زمان ممکن بنزن را با مقدار زیادی آب و صابون از روی پوست خود بشویید. شسشتو با آب و صابون به محافظت از بدن در برابر هر گونه ماده شیمیایی روی بدن کمک می‌کند.
اگر با احساس سوزش در چشم‌ها مواجه هستید یا دچار تاری دید شده اید، چشم‌ها را تنها با آب برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه شستشو دهید. اگر از لنز‌های تماسی استفاده می‌کنید، آن‌ها را پس از شستشوی دست‌ها خارج کرده و در کنار لباس‌های آلوده قرار دهید. از این لنز‌های تماسی دوباره استفاده نکنید حتی اگر یک بار مصرف نباشند. اگر از عینک استفاده می‌کنید آن را با آب و صابون بشویید. استفاده دوباره از عینک پس از شستشوی آن ایرادی ندارد.
از بین بردن لباس‌ها
پس از شستشوی کامل بدن، لباس‌های آلوده را درون یک کیسه پلاستیکی قرار دهید. از لمس بخش‌های آلوده لباس پرهیز کنید. اگر این امکان وجود ندارد یا نمی‌دانید کدام بخش‌ها آلوده هستند، یک دستکش لاستیکی به دست کرده و با استفاده از یک انبر یا وسیله‌ای مشابه لباس‌ها را درون کیسه پلاستیکی قرار دهید.
در کیسه پلاستیکی را به خوبی بسته و آن را درون یک کیسه پلاستیکی دیگر قرار دهید. رسیدگی به لباس‌ها به این روش به محافظت از شما و افراد دیگر در برابر هر ماده شیمیایی که ممکن است روی لباس‌ها باشد، کمک می‌کند.
زمانی که بخش بهداشت محلی یا ایالتی یا پرسنل اورژانس فرار رسیدند، آن‌ها را از کاری که با لباس‌های خود کرده اید مطلع کنید. این افراد ترتیب رسیدگی مناسب به لباس‌ها را می‌دهند.
اگر فکر می‌کنید آب مصرفی شما دارای بنزن است، تا زمانی که اطمینان حاصل شود منبع تامین آب بی خطر است از آب بطری شده استفاده کنید.
اگر فردی بنزن را قورت داده است، وی را مجبور نکنید تا اسفراغ کند یا به او مایعات برای نوشیدن ندهید. همچنین، اگر مطمئن هستید فردی بنزن قورت داده است، عمل احیای قلبی ریوی (CPR) را انجام ندهید. انجام این کار ممکن است موجب استفراغ شود. استفراغ می‌تواند وارد ریه‌ها شده و به این اندام‌ها آسیب برساند.
در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دنبال دریافت کمک پزشکی باشید. با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس گرفته و آنچه رخ داده است را گزارش کنید.
مسمومیت با بنزن چگونه درمان می‌شود؟
مسمومیت با بنزن از طریق مراقبت‌های پزشکی در بیمارستان درمان می‌شود. پادزهر خاصی برای مسمومیت با بنزن وجود ندارد. دریافت کمک پزشکی در کوتاه‌ترین زمان ممکن مهم‌ترین نکته برای قربانیان است.
ارسال نظر