ماجرای واگذاری ۵۰ هزار مسکن مهر به مددجویان کمیته امداد چیست؟

اگر به گذشته‌های دور بازگردیم سرپناه نوع بشر، تنها جایی برای استراحت و محافظت ایشان از حملات حیوانات درنده بود و کاربرد دیگری نداشت، اما امروزه تعریف مسکن برای افراد با توجه به عواملی نظیر وضعیت اقلیمی، مذهب و گروه قومی، مبلغی از درآمد که باید به هزینه مسکن اختصاص داده شود و نیز گذشته تاریخی فرد در کنار تمایلات و بینش‌های فردی او، تغییر می‌کند.

به طور کلی باید گفت مسکن تعریف و کاربرد گسترده‌تری از سرپناه دارد و منظور از آن، مجموعه‌ای از فعالیت‌های زیستی خانوار و فعالیت‌های فردی و جمعی را در بر می‌گیرد. شاید بتوان گفت مسکن، محلی است که تمامی خدمات و تسهیلات ضروری برای بهزیستی خانواده را فراهم می‌سازد. موضوعاتی مانند بهداشت، آموزش، فرهنگ و روابط اجتماعی از جمله ابعاد مهم انتخاب مسکن است.

مسائلی که در چهارچوب اهداف کلی اجتماعی مسکن قرار می‌گیرند، آن را فراتر از جایی برای استراحت و خوردن و امنیت قرار می‌دهد و زندگی اجتماعی و دسترسی به تسهیلات عمومی عوامل مؤثر در انتخاب مسکن محسوب می‌شوند.

به عنوان مثال در کارکرد ابتدایی، مسکن می‌تواند هر جایی باشد و تنها کافی است امنیت ساکنان را فراهم کند و دارای تسهیلات ابتدایی مانند آب و برق باشد، اما در تعریف اجتماعی قرار داشتن مسکن در مکان‌های دور افتاده و به دور از امکانات اجتماعی مانند فروشگاه، مترو، مدرسه و اماکن عمومی و مراکز خرید در تعیین و انتخاب مسکن موثر است.

ابعاد نیاز به مسکن، دو جنبه کمی و کیفی می‌یابد. بعد کمی، شناخت مسائل را در بر می‌گیرد که به فقدان سرپناه و یا سرپناهی مربوط می‌شود که خارج از تعریف مسکن حداقل قرار دارد، اما از ایمنی نسبی ساخت برخوردار است و میزان دسترسی به آن مورد توجه قرار می‌گیرد.

به عبارت دیگر درجه پاسخگویی به نیاز بدون در نظر گرفتن کیفیت آن مورد نظر است. منظر دوم کیفی است، که دسترسی مسکن به امکانت رفاهی شهری و مدنیت را شامل می‌شود و از همین منظر است که باید مسکن در اماکنی باشد که به امکانات عمومی دسترسی فراوان داشته باشد.

حال با توجه به این تعاریف و اینکه ایجاد شرایط لازم برای تامین مسکن هر ایرانی یکی از وظایف حکومت‌ها در قانون اساسی است، مسئولان در اقدامی قابل تحسین طرحی را برای خانه دار شدن مددجویان کمیته امداد پیشنهاد و تصویب کردند.

بر اساس این طرح مقرر شد ۵۰ هزار واحد مسکن مهر که فاقد متقاضی است با شرایط ویژه به مدددجویان کمیته امداد واگذار شود، اگرچه این طرح در نگاه اول بسیار مطلوب و قابل تامل است، اما وقتی به مرحله اجرایی می‌رسد، در واقع به ناکارآمدی مطلق می‌رسد.

با یک بررسی اجمالی می‌توان فهمید جانمایی برخی از شهرک‌های مسکن مهر در اطراف شهرهای بزرگ به هیچ وجه منطقی و توجیه پذیر نبوده و به همین دلیل با وجود تکمیل این واحدها به لحاظ دوری و فاصله زیاد از شهرها فاقد متقاضی هستند و در واقع افراد در صورت اسکان در این واحدها علاوه بر هزینه‌های جاری باید هزینه‌های اضافی مانند ایاب و ذهاب و تامین مایحتاج عمومی را متقبل شوند.

علاوه بر این ساکنان این مناطق از امکانات شهری مانند فضاهای عمومی، مراکز خرید، سینما و سایر امکانت محروم هستند و باید برای استفاده از این امکانات متحمل هزینه‌های اضافی شوند.

جمیع این معایب سبب شده است تا افراد عطای اسکان در این واحدها را به لقای آن ببخشند و مستأجری را بر صاحبخانه شدن در این شهرک‌های دور افتاده ترجیح دهند.

متاسفانه مسئولان امر بدون توجه به وضعیت معیشتی مددجویان کمیته امداد در طرحی واگذاری این واحدها را به مددجویان در دستور کار قرار داده‌اند.

بیشتر بخوانید: واگذاری ۵۰ هزار واحد مسکن مهر به مستمری بگیران کمیته امداد و سازمان بهزیستی

جهانبخش مرادی مدیر تامین مسکن و امور مهندسی ساختمان کمیته امداد استان تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با انتقاد از تخصیص این واحدهای دور افتاده به مددجویان کمیته امداد اظهار کرد: بنیاد مسکن و وزارت مسکن و شهرسازی در تهران دو منطقه در قپچاق صفادشت و فیروزکوه را برای این منظور در نظر گرفته‌اند که هر دو منطقه برای مددجویان بی بضاعت به لحاظ دوری از مرکز و هزینه‌های جانبی تقریبا غیر قابل اسکان هستند.

وی با اشاره به اینکه تاکنون هیچ کس در مسکن مهر صفادشت سکنی نکرده است، گفت: نمی‌توانیم مددجوی مطلقه و زن سرپرست خانواده را به این مناطق بفرستیم، این موضوع آسیب‌های اجتماعی زیادی را به همراه دارد، ضمن اینکه مددجویان نیز رغبتی به اسکان در این منازل ندارند.

مرادی گفت: جانمایی مسکن مهر فیروزکوه مناسب و به شهر فیروزکوه نزدیک است، اما مددجویی که در شهرری زندگی و کار می‌کند، نمی‌تواند به آنجا نقل مکان کند.

مدیر تامین مسکن و امور مهندسی ساختمان کمیته امداد استان تهران در ادامه از امتیازاتی که در طرح واگذاری مسکن مهر فاقد متقاضی به مددجویان در نظر گرفته شده است، گفت: اعطای ۲۰ تا ۴۰ میلیون وام مسکن با سود ۴ درصد، اعطای ۳۵ میلیون وام با سود ۴ درصد به زن سرپرست خانوار بر اثر فوت سرپرست با ۳ فرزند و بیشتر از طرف کمیته امداد، اعطای ۲۵ میلیون وام ۴ درصد به زن سرپرست خانوار بر اثر فوت سرپرست با دو فرزند از امتیازات طرح واگذاری مسکن مهر به مددجویان کمیته امداد است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در هر صورت نظر مددجو در اولویت است و شرط ما برای خریداری این مسکن‌های مهر، پسند مددجو است.

حال با توجه به اینکه مددجویان کمیته امداد به مساعدت بیشتری نسبت به سایر اقشار جامعه نیازمند هستند، میزان آسیب پذیری این افراد نیز به نسبت سایر افراد بیشتر است، لذا باید گفت چنین طرح هایی باید با درایت و دقت بیشتری اجرایی شوند و در واگذاری مسکن به این قشر ضعیف جامعه جمیع شرایط را مد نظر قرار داد.

تأمین مسکن برای مددجویان کمیته امداد اگرچه یک مزیت محسوب می‌شود، اما باید به نحوی باشد که باری از دوش آنان بردارد و بتواند بخشی از نیازمندی‌های آنان را بدون تحمیل هزینه‌های اضافی و مصائب جانبی تأمین کند.