روش تازه شرکتهای فناوری برای ردیابی نفتکشهای ایرانی
پارسینه: همزمان با آغاز تحریمهای نفتی علیه ایران، آمریکاییها در نظر دارند با بکارگیری فناوریهای نوین، تحریمهای کاراتری در مقایسه با تحریم پیشین اجرا کنند. با تلفیق دادههای انبوه و دهها میلیون تصویر ماهوارهای گرفته شده از زمین در یک شبانه روز، ایران با شرایط دشواری برای صادرات مخفیانه نفت خود روبرو خواهند بود.
به گزارش والاستریت ژورنال، نفتکش های بارگیری شده از پایانههای ایران، از سالها پیش از روشهایی نظیر تغییر پرچم و یا خاموش کردن سیگنالهای رادیویی خود برای جلوگیری از شناسایی محمولههای نفتی در دوره تحریم غرب بهره میبرند. از روز ۵ نوامبر (۱۴ آبان)، تحریمهای صادرات نفت ایران آغاز خواهد شد. در شرایط کنونی، بسیاری از روشهای مخفیکاری تجارت زیرزمینی نفت در کمک به تهران جهت ادامه صادرات نفت خام و عبور از موانع پدید آمده، فاقد کارایی شده است.
با پیشرفت فناوری ردیابی ماهوارهای محمولهها و دادههای انبوه در سالهای اخیر (که در دوره تحریم پیشین، به صورت گسترده در دسترس نبوده است)، مقامات آمریکایی با تمرکز بیشتری، موضوع تحریم ایران را دنبال میکنند.
ریچارد نپیو، معاون هماهنگ کننده پیشین تحریمها در دولت آمریکا اعلام کرد: «توانایی ایران در تبدیل نفتکش های خود به تانکرهای نامحسوس، با محدودیت بیشتری روبرو شده است.»
در سال گذشته، میانگین صادرات روزانه نفت ایران ۲/۲ میلیون بشکه بوده است. مقامات آمریکایی اعلام کردهاند که با تحریمهای جدید، تلاش میکنند تا صادرات نفت ایران را به صفر کاهش دهند. برای تحقق این هدف، مقامات واشنگتن به دادههای شرکتهایی نظیر ویندوارد (که دفتر مرکزی آن در تلآویو قرار دارد) و استارت آپهایی نظیر شرکت آمریکایی تانکرترکرز و یا شرکت فرانسوی کایروس متکی هستند.
این شرکتها برای ارزیابی عرضه جهانی نفت، همه جابجاییهای نفت خام را در دنیا ردیابی و پایش میکنند. مثلا در ماه سپتامبر، ویندوارد اعلام کرد با فناوریهای خود دریافته که یک تانکر ایرانی، بندر را ترک کرده و به دنبال آن دو تانکر دیگر نیز که سامانههای ردیاب خود را خاموش کرده بودند، به دنبال این تانکر حرکت کردند. چند روز بعد، ویندوارد اعلام کرد که این نفتکش ها به صورت خالی به ایران بازگشتهاند. والاستریت ژورنال به صورت مستقل این یافتهها را تائید کرده است.
این شرکتهای ردیابی نفتکش ها از دادههای سازمانهای دولتی، دریانوردان، مالکان کشتیها، بیمه گران و مشتریان نفت استفاده میکنند.
شرکت ویندوارد اعلام کرده یکی مشتریانش در سالهای اخیر، پانل سازمان ملل متحد به عنوان مجری تحریمهای کره شمالی بوده است؛ اما این شرکت در مورد سایر مشتریان خود حاضر به اعلام توضیح نشده است.
این شرکت در کنار ارائه گزارشهای اطلاعاتی سفارشی، گزارشهایی منتشر میکند که توسط مقامات آمریکایی مورد توجه قرار گرفته و از آنها برای سنجش کارایی تحریمهای خود بهره میبرند. از سوی دیگر، مقامات صنعت نفت و نفتکش های ایران حاضر به اعلام نظر در این مورد نشدهاند.
شرکت ویندوارد از یادگیری ماشینی برای محاسبه مسافت و سرعت شناور برای محاسبه توقفها و یا تغییر مسیرهای احتمالی در زمانهای خاموش بودن ردیابهای ماهوارهای بهره میبرد. این ردیابها برای جلوگیری از برخورد کشتیها و اعلام موقعیت در زمانهای نیاز به کمکرسانی مورد استفاده قرار میگیرد. کشتیهایی که ردیابهای خود را خاموش میکنند، به عنوان شناورهای مشکوک شناخته میشوند. در تصویر ماهوارهای زیر، بندر نامپو در کنار رود تاییدونگ در سواحل دریای زرد کره شمالی نشان داده شده است.
اگرچه هشدارها در مورد فعالیتهای مشکوک یک شناور نمیتواند از انتقال غیرقانونی محمولهها جلوگیری کند، اما از این گزارشها میتوان برای نشان دادن فعالیتهای غیرقانونی بهره برد.
شرکت کایروس برای فعالیتهای خود از کوپرنیکوس (یک برنامه تصویربرداری زمین متعلق به اروپا) بهره میبرد که از سال ۲۰۱۴ میلادی، تصاویری پیاپی از پهنههای آبی اقیانوسی تهیه میکند. در گذشته، هر شش ماه یک بار، تصاویر ماهوارهای روزآمد میشد، اما هماکنون در هر زمان، امکان دسترسی به تصاویر برخط وجود دارد.
این شرکتها با ترکیب تصاویر ماهوارهای و چند ابزار دیگر، ترددها و توقفهای مشکوک کشتیها و انتقال کشتی به کشتی فرآوردهها را شناسایی میکنند. دو شرکت وینوارد و تانکرترکرز از تصاویر شرکت پلنت لبز (که دفتر مرکزی آن در سانفرانسیسکو قرار دارد)، استفاده میکنند. این شرکت در شش سال اخیر، ۳۳۷ ماهواره کوچک پرتاب کرده که میتوان با آنها آبراههای راهبردی انتقال نفت دنیا را به صورت روزانه پایش کرد.
این تصاویر در الگوریتمهایی به کار گرفته میشود که از آنها برای پیشبینی بهتر رفتار شناورها بهرهگیری میشود. اگر یک شناور از رفتارهایی پیشبینی نشده بهره ببرد، سامانه اعلام هشدار میکند.
این پایشگران از جزییترین ویژگیها نظیر سایهها برای تعیین مقدار محموله شناور بررسی میکنند. بدین ترتیب میتوان تخلیه محموله شناور و زمان آن را تعیین کرد. یک شناور بدون محموله، سبکتر بوده و از سطح آب بالاتر است، بدین ترتیب سایه بلندتری دارد. پس از بارگیری یک کشتی، وزن آن سنگینتر شده و در آب پایینتر میرود. لذا سایه کوتاهتری خواهد داشت. البته این تصاویر ماهوارهای در پارهای مناطق، فاقد داده بوده که فعالان تجارت نفت تلاش میکنند این مناطق را شناسایی و از آن استفاده کنند.
بازی موش و گربه تجارت زیرزمینی نفت ایران در دوره تحریم، آغاز شده و همچنان ادامه خواهد داشت.
منبع: نفت خبر
مترجم: محسن داوری
ارسال نظر