با کودک بی اشتها چه باید کرد؟!

پدر و مادر‌ها همیشه نگران خورد و خوراک بچه‌هایشان هستند مخصوصا اگر آن بچه سنی هم نداشته باشد. آن وقت است که مدام دنبال بچه‌ها می‌دوند و از قلم گوساله گرفته تا انواع میوه‌های شناخته شده و ناشناخته را به نام سلامتی می‌خواهند به او بخورانند! حالا در نظر بگیرید

در این میان آن بچه هم میلی به غذا خوردن نداشته باشد و بی‌اشت‌ها باشد، تازه اینجاست که نگرانی والدین شروع می‌شود و یک پای‌شان مطب دکتر است و یک‌پای‌شان سر سفره‌ی غذا! ما هم برای اینکه نگرانی خیلی از پدر و مادر‌ها را برطرف کنیم در گفتگو با دکتر ضیغمی.

متخصص کودکان و نوزادان، دلایل و عوامل بی‌اشت‌هایی کودکان را از او پرسیدیم. دکتر ضیغمی با اشاره به اینکه بی‌اشت‌هایی عوامل مختلفی دارد، می‌گوید: «بی‌اشت‌هایی می‌تواند به دلیل عوامل ارگانیک و یا عفونت‌های مختلف اتفاق بیفتد. برای تشخیص قطعی درباره‌ی بی‌اشتهایی باید از کودکان آزمایش خون و آزمایش ادرار گرفته شود. فرم غذایی بچه‌ها با بزرگسالان متفاوت است و اغلب اوقات قد و وزن کودک مناسب است، اما والدین همیشه نگران وزن‌گیری کودک‌شان هستند. در صورتی که از نظر پزشک اطفال، مهم‌ترین نکته

در وزن‌گیری بچه‌ها این است که از نظر منحنی رشد، روی منحنی نرمال قرار داشته‌باشند، چون همین، نشان‌دهنده‌ی رشد خوب آن‌ها است. اما اگر این منحنی رشد پایین‌تر از حد نرمال باشد، پزشکان به دنبال علت‌های ارگانیک و کمبود ریز‌مغذی‌ها در بدن کودک می‌گردند.»

به بچه‌ها بیش از حد توجه نکنید!

بیشترین مشکلی که پدر و مادر‌ها در اتباط با بی‌اشت‌هایی و کم‌اشت‌هایی با فرزندشان دارند این است بیش از حد به غذا خوردن آن‌ها اهمیت می‌دهند. این مشکل در چند سال اخیر و با رواج تک فرزندی و دو فرزندی بیشتر مشاهده می‌شود، چون والدین مدام به آن‌ها توجه دارند.

به همین دلیل دکتر ضیغمی می‌گوید: «وقتی کودک غذایی را دوست ندارد و یا از خوردن آن امتناع می‌کند، والدین نباید مدام به او بگویند که باید آن غذا را بخورد و یا دنبال او بدوند تا به زور آن غذا را به او بدهند. برای مثال ممکن است کودک میلی به خوردن کره نداشته باشد، پس شما هم تا مدتی به او کره ندهید.

چون بچه‌ها از ۵ سالگی که سن استقلال‌شان است، ممکن است حتی تا بزرگسالی هم میلی به آن غذا پیدا نکنند.» پدر و مادر‌ها باید توجه کافی را به فرزندشان نشان دهند و زمانی را تنها برای توجه به فرزندشان بگذارند بدون این که کار‌های خودشان را انجام دهند و توجه بیش از حد به او نداشته باشند.

ذائقه‌ی کودک‌تان را تنظیم کنید

عادات غذایی کودک از همان زمانی که شروع به خورن غذای کمکی می‌کند شکل می‌گیرد. بر همین اساس دکتر ضیغمی می‌گوید: «پدر و مادر‌ها نباید تا قبل از ۱ سالگی به غذا شکر و نمک اضافه کنند تا ذائقه‌ی بچه تنظیم شود و به کودک بالاتر از ۱ سال هم هله‌هوله و تنقلات زیادی ندهند.

همچنین به جای عادت دادن کودکان به مواد غذایی حاوی نگهدارنده، مواد خوراکی و نوشیدنی‌های صنعتی، آن‌ها را به خوردن مواد غذایی مفید مانند آجیل، کشمش و حتی بستنی و شکلات تشویق کنند.» به بچه‌ها چه غذایی و در چه زمانی بدهیم؟ این متخصص کودکان و نوزادان درباره خوراکی خوردن بچه‌ها قبل از وعده‌های غذایی توضیح می‌دهد: «نباید به بچه‌هایی که غذای زیادی نمی‌خورند، قبل از وعده‌های غذایی تنقلات داد، اما والدین هم نباید از بچه‌ها هم توقع داشته باشند که صبحانه و نهار و شام را با آن‌ها کامل بخورند.»
در این میان مادران باید تدابیری برای بد غذا خوردن بچه‌ها هم بیندیشند مانند اینکه اگر فرزندشان خیلی به چیپس علاقه دارد، برایش در خانه سیب‌زمینی سرخ‌کرده درست کنند. دکتر ضیغمی با بیان اینکه مادران می‌توانند بعد از غذا به بچه‌ها آب یا دوغ بدهند می‌گوید: «خوب است با فاصله‌ی ۱ ساعتو یا بیشتر بعد از وعده‌های غذایی به بچه‌ها میوه یا آبمیوه داده شود، چون هم برای هضم آن‌ها بسیار خوب است و هم ویتامین‌های بدنشان تأمین می‌شود. به عنوان میان‌وعده هم می‌توانند به بچه‌ها آجیل و میوه بدهند. همچنین دسر‌هایی که در آن‌ها ژلاتین و میوه وجود دارد برای بچه‌ها بسیار مفید است.»

بی‌اشت‌هایی نشانه است

بی‌اشت‌هایی می‌تواند نشانه‌ی هر بیماری یا عفونتی باشد به همین دلیل دکتر ضیغمی توصیه می‌کند: «بنابر‌این اگر این بی‌اشت‌هایی شدت پیدا کند، پزشک می‌تواند آن را تشخیص دهد و در صورتی که مزمن باشد، کودک باید از نظر کم‌خونی، کمبود ویتامین D. و انواع عفونت‌ها بررسی شود.

معمولا در کودکان ۴ تا ۶ ساله برای بررسی اختلال در وزن‌گیری یا بی‌اشت‌هایی آزمایش خون می‌گیرند تا مواردی مانند کم‌خونی و میزان قند خون را بسنجند. اما در بچه‌های ۲ تا ۴ ساله برای بررسی این موضوع بیشتر آزمایش ادرار گرفته می‌شود.» بدون نظر پزشک به بچه‌ها ویتامین ندهید.

بدون نظر پزشک به بچه‌ها ویتامین ندهید

دکتر ضیغمی درباره مصرف سرخود ویتامین‌ها در بچه‌ها می‌گوید: «بسیاری از والدین سر خود و بدون نظر پزشک برای فرزندشان انواع ویتامین‌ها مانند ویتامین B. را می‌خرند و به او می‌دهند، غافل از اینکه مقدار زیاد این ویتامین اثر عکس دارد و باعث بی‌اشت‌هایی می‌شود.

همچنین مصرف مولتی‌ویتامین‌ها بر اشتهای کسانی که کمبود ویتامین دارند موثر هستند، اما در افرادی با وزن نرمال، ممکن است نتیجه‌ی عکس داشته باشد. برای بچه‌هایی هم که بی‌اشت‌هایی دارند به ندرت دارو‌تجویز می‌شود، چون این دارو‌ها با اثر برروی سیستم عصبی اشتها را افزایش می‌دهند.»

معمولا مراجعه‌ی والدین برای سنجش سلامی کودمک تا ۶ سالگی خوب است، اما وقتی کودک به مدرسه می‌رود و تا قیبل از بلوغ این مراجعه به پزشک خیلی کمتر می‌شود. در صورتی که در این دوره‌ی زمانی بچه‌ها مشکلات زیادی دارند و باید برای سنجش سلامتی به صورت دوره‌ای هر ۴ تا ۵ ماه یک‌بار به پزشک مراجعه کنند.

منبع: ایران ناز