شایع‌ترین مخدرهای مصرفی در ایران

علی اسدی ‌با اشاره به وضعیت اعتیاد در کشور، با بیان اینکه شیوع اعتیاد در مردان بیش از زنان است، گفت: بر اساس آمارها تقریباً دو درصد جمعیتی که از سوی وزارت بهداشت مورد غربالگری قرار گرفته‌اند، نشانه‌هایی از اعتیاد را داشته‌اند. همچنین ستاد مبارزه با مواد مخدر به عنوان متولی اعتیاد در کشور اعلام کرده است که بیش از دو میلیون معتاد در کشور وجود دارد.

وی با بیان اینکه هنوز هم شایع‌ترین ماده مخدر مصرفی در کشور در سنین ۴۰ سال به بالا تریاک است، افزود: این درحالیست که مواد مخدر صنعتی در بین گروه‌های سنی نوجوانان و جوانان شایع شده است که در این حوزه مصرف آمفتامین‌ها و محرک‌هایی مانند شیشه و گل بیشترین شیوع را دارد. بر این اساس وزارت بهداشت برای پیشگیری از اثرات سو اعتیاد به مواد مخدر صنعتی و سنتی در مراکز خدمات جامع سلامت، مصرف‌کنندگان مواد مخدر، الکل، دخانیات و… را در سه سطح با خطر بالا برای کسانی که مصرف‌کننده هستند، با خطر متوسط برای کسانیکه در معرض مصرف قرار دارند و با سطح پایین برای کسانیکه در خانواده یا نزدیکان‌شان مصرف‌کننده مواد وجود دارد، غربالگری می‌کنیم.

وجود ۱۵۰ مرکز ترک اعتیاد دولتی در کشور

اسدی ادامه داد: در غربالگری سطح بالا یا پر خطر، مصرف‌کننده از سوی پزشک و روان‌شناس مورد ارزیابی و درمان قرار می‌گیرد. در سطوح بعدی نیز جنبه‌های پیشگیرانه و آموزشی را پیش می‌بریم. در مراکز جامع خدمات سلامت نیز پروتکل‌های پیشگیری سطح اول شامل آموزش و پیشگیری برای افراد در معرض خطر تعریف شده است. افرادی هم که گرفتار اعتیاد هستند، در صورتیکه خودشان تمایل داشته باشند، از سوی مراکز جامع خدمات سلامت به مراکز درمانی اعتیاد مانند کلینیک‌های متادون که بخشی از آن‌ها در حوزه دولت و بیمارستان‌ها است و با تعرفه دولتی کار می‌کنند و بخشی در حوزه بخش خصوصی قرار دارند، معرفی می‌شوند. باید توجه کرد که در حال حاضر ۷۰۰۰ مرکز ترک اعتیاد و کلینیک‌های متادون در کشور در بخش خصوصی داریم و بیش از ۱۵۰ مرکز دولتی ترک اعتیاد هم در کنار بیمارستان‌ها و مراکز دولتی کار می‌کنند که هم در زمینه مواد مخدر و هم در زمینه محرک‌ها اقدامات درمانی را انجام می‌دهند.

معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت با بیان اینکه پروتکل‌های مراکز ترک اعتیاد سرپایی و کلینیک‌های متادون از سوی وزارت بهداشت تدوین و ارائه می‌شود، گفت: مسئولیت درمان در حوزه اعتیاد در کلینیک‌های متادون بر عهده حوزه درمان وزارت بهداشت است. بنابراین اگر ما در سیستم بهداشتی فرد مصرف‌کننده مواد را شناسایی کنیم، در صورت تمایل خودش، به مراکز درمانی معرفی و ارجاع می‌شوند.

ضرب‌وشتم یا ترک اعتیاد؟!

اسدی در ادامه صحبت‌هایش درباره به‌کارگیری برخی روش‌های نامتعارف و غیر اخلاقی مانند ضرب‌وشتم افراد معتاد برای سرعت بخشیدن به ترک اعتیاد، گفت: تاکید می‌کنم که وزارت بهداشت پروتکلی که در آن برای درمان فرد معتاد او را مورد ضرب و شتم قرار دهد، ندارد. وزارت بهداشت به مراکز MMT یا کلینیک‌های متادون که مراکزی سرپایی ترک اعتیاد هستند، مجوز ارائه می‌دهد. در این مراکز بیمار دارویش را دریافت کرده و می‌رود. این مراکز، مرکز نگهداری نیستند. در این مراکز پروتکل‌های وزارت بهداشت مورد توجه است و پزشک و روان‌شناس در آن‌جا مستقرند.

وی افزود: در عین حال مراکزی هم تحت عنوان کمپ‌های ترک اعتیاد وجود دارند که عمدتاً باید مجوزشان را از سازمان بهزیستی دریافت کنند و در حوزه وزارت بهداشت نیست، اما بر اساس پروتکل‌های سازمان بهزیستی کار می‌کنند و روش‌های غیرمتعراف و غیر علمی در آن‌ها انجام نمی‌شود، اما کمپ‌هایی که غیرقانونی بوده و مجوز ندارند، ممکن است از چنین روش‌هایی استفاده کنند. مردم باید بدانند وقتی بیمارشان را به کمپی می‌برند، باید از مجوزدار بودنش مطمئن شوند. اگر مجوز داشت، بیمارشان را به این مراکز بسپارند، در غیر این صورت توصیه می‌کنم که هرگز بیمار معتاد را به این مراکز نبرند. متأسفانه تعداد زیادی مراکز ترک اعتیاد بدون مجوز ایجاد شده که مسئولیت جمع‌آوری‌شان هم با وزارت بهداشت نیست و نیروی انتظامی و وزارت کشور باید در این حوزه اقدام کنند. ما مسئول مرکزی هستیم که خودمان مجوزش را ارائه دهیم. بنابراین به مردم توصیه می‌کنم که به مراکزی که فاقد مجوز درمانی از وزارت بهداشت یا بهزیستی هستند، اعتماد نکنند؛ چراکه مداخلات غیر پزشکی و غیر علمی بسیاری در این مراکز اتفاق می‌افتد.