سرطان استخوان، دلایل، علایم و روش درمان

علائم سرطان استخوان از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند، اما درد در استخوان تحت تاثیر قرار گرفته با اختلاف شایع‌ترین نشانه محسوب می‌شود.

سرطان استخوان نوعی شرایط بدخیم است که هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند هر استخوانی در بدن انسان را درگیر کند، اما در استخوان‌های بلند مانند دست‌ها و پا‌ها شایع‌تر است.

سرطان می‌تواند از مکانی دیگر به استخوان سرایت کند که این شرایط به نام سرطان استخوان ثانویه شناخته می‌شود، اما به عنوان سرطان استخوان واقعی در نظر گرفته نمی‌شود، زیرا بیماری در قسمتی دیگر از بدن ریشه دارد.

سرطان استخوان یک بیماری نادر است و یک درصد از تمام انواع سرطان را تشکیل می‌دهد و تومور‌های استخوانی غیر سرطانی به مراتب شایع‌تر از تومور‌های سرطانی هستند.

برای درمان سرطان استخوان اغلب عمل جراحی انجام می‌شود، اما پرتو درمانی و/یا شیمی درمانی نیز ممکن است استفاده شوند.

انواع سرطان استخوان
انواع مختلفی از سرطان استخوان اولیه، یعنی سرطانی که در استخوان ریشه دارد، وجود دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:

استئوسارکوم در سلول‌های استخوانی آغاز می‌شود و بیشتر در دست ها، پاها، و لگن رخ می‌دهد. این نوع از سرطان استخوان شامل افزایش فعالیت استئوبلاست می‌شود. استئوبلاست‌ها سلول‌هایی هستند که به تشکیل و طراحی استخوان کمک می‌کنند.

کندروسارکوم در غضروف آغاز می‌شود و بیشتر لگن، پا‌ها و دست‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

سارکوم یوئینگ معمولا در قفسه سینه، لگن، دست‌ها و پا‌ها دیده می‌شود.

هیستوسیتوم فیبروز بدخیم که در بافت نرم آغاز می‌شود، اما می‌تواند در استخوان، به ویژه دست‌ها و پا‌ها نیز رخ دهد.

فیبروسارکوم کوردوم که این نوع نیز در بافت نرم آغاز می‌شود، اما می‌تواند در دست ها، پاها، یا فک نیز شکل بگیرد.

تومور‌های سلول عظیم استخوان معمولا خوش خیم (غیر سرطانی) هستند، اما شکل بدخیم می‌تواند پاها، به ویژه در نزدیکی زانو‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

کوردوم معمولا در ستون فقرات و پایه جمجمه دیده می‌شود.

استئوسارکوم، کندروسارکوم، و سارکوم یوئینگ شایع‌ترین انواع سرطان استخوان هستند.

سرطان استخوان ثانویه بسیار شایع‌تر از سرطان استخوان اولیه است، اما همان گونه که اشاره شد به عنوان سرطان استخوان در نظر گرفته نمی‌شود، زیرا سرطان از بخش دیگری در بدن به استخوان سرایت کرده است.

به عنوان یک قاعده، زمانی که سرطان استخوان ثانویه تشخیص داده می‌شود، سرطان به مکانی که از آن سرچشمه گرفته است و نه اندام‌هایی که تحت تاثیر قرار داده است، ارجاع می‌شود.

به عنوان مثال، سرطان استخوان ناشی از گسترش سرطان پستان به عنوان سرطان استخوان شناخته نمی‌شود، بلکه متاستاز سرطان پستان به استخوان‌ها در نظر گرفته می‌شود.

سرطان استخوان ثانویه شرایطی جدی بوده و به عنوان بیماری مرحله ۴ (متاستاز) طبقه بندی می‌شود، زیرا شامل اندام‌های متعدد می‌شود.

علائم سرطان استخوان

علائم سرطان استخوان از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند، اما درد در استخوان تحت تاثیر قرار گرفته با اختلاف شایع‌ترین نشانه محسوب می‌شود. سرطان استخوان اغلب در استخوان‌های بلند بدن مانند آن‌هایی که در دست‌ها و پا‌ها قرار دارند، رخ می‌دهد.

از دیگر علائم سرطان استخوان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- حساسیت یا تورم اطراف ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته

- شگستگی به واسطه ضعف استخوان

- خستگی

- کم خونی یا آنمی

- تب

- کاهش وزن ناخواسته

دلایل سرطان استخوان
اگرچه دلیل قطعی بیشتر موارد سرطان استخوان ناشناخته است، با برخی از عوامل خطرآفرین مرتبط با بیماری آشنا هستیم.

شرایط ارثی

تعداد کمی از موارد سرطان استخوان به واسطه شرایط ارثی که نه تنها خطر سرطان استخوان بلکه انواع دیگر سرطان را افزایش می‌دهند، شکل می‌گیرند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مولتیپل استئوکندروم یک بیماری ژنتیکی است که موجب برآمدگی‌هایی روی استخوان‌ها شده و خطر ابتلا به کندروسارکوم را افزایش می‌دهد.

سندروم راتموند-تامسون یک اختلال ژنتیکی است که با راش پوستی، موی کم پشت، استخوان‌های بدشکل، و افزایش خطر ابتلا به سرطان، به ویژه استئوسارکوم تعریف می‌شود.

رتینوبلاستوم شکلی ارثی از سرطان است که شبکیه چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند به تشکیل سرطان در بافت نرم و استخوان منجر شود.

سندرم لی-فرامنی یک اختلال ژنتیک است که انسان را مستعد ابتلا به برخی انواع سرطان، از جمله سرطان استخوان می‌کند.

بیماری استخوان پاژه شرایطی است که افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به تدریج استخوان را تجزیه می‌کند و می‌تواند به سرطان استخوان، معمولا استئوسارکوم، منجر شود.

عوامل دیگر سرطان استخوان
عوامل دیگری وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان استخوان را افزایش دهند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- انجام پرتو درمانی در گذشته، به ویژه طی دوران کودکی. یک تصویربرداری پرتو اکس معمولا خطرناک در نظر گرفته نمی‌شود، اما دوز‌های بالاتر (معمولا بیش از ۶۰ گری) می‌تواند خطر را افزایش دهد. این شرایط معمولا برای کودکانی که تحت درمان نوع دیگری از سرطان قرار داشته و پرتو درمانی انجام می‌داده اند، رخ می‌دهد.

- قرار گرفتن در معرض مواد رادیواکتیو مانند رادیوم و استرانسیم می‌تواند موجب سرطان استخوان شود، زیرا این مواد در استخوان‌ها انباشته می‌شوند.

- پیوند مغز استخوان ممکن است فرد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به استئوسارکوم قرار دهد.

تشخیص سرطان استخوان
اگر علائم به همراه نتایج معاینه جسمانی به وجود سرطان استخوان اشاره داشته باشند، پزشک آزمایش‌های دیگری را برای تشخیص دقیق تجویز خواهد کرد.

آزمایش‌های تصویربرداری مانند پرتو اکس، ام‌آرآی و سی‌تی اسکن می‌توانند به تشخیص ناهنجاری‌های استخوانی که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند، کمک کنند. ابزار تصویربرداری ویژه دیگری به نام اسکن استخوانی نیز پزشک را قادر به مشاهده فعالیت متابولیک استخوان می‌کند. از این طریق پزشک می‌تواند توده جدید یا مکانی که استخوان ممکن است با شکستگی مواجه شود را تشخیص دهد.

در نهایت، نمونه برداری از استخوان مدرک قطعی برای سرطان استخوان را فراهم خواهد کرد. نمونه برداری شامل برداشت مقدار کمی بافت استخوان برای آزمایش زیر میکروسکوپ می‌شود. این کار معمولا کمتر از یک ساعت طول کشیده و در قالب یک جراحی سرپایی قابل انجام است.

انجام نمونه برداری برای فرد مبتلا به سرطان استخوان می‌تواند خطرآفرین باشد، زیرا خطر گسترش سرطان از محل اصلی وجود دارد. این عمل جراحی باید توسط جراحی ماهر و بسیار با تجربه در زمینه درمان سرطان استخوان انجام شود.

در صورت شناسایی سرطان، یک پاتولوژیست آن را درجه بندی و مرحله بندی می‌کند. درجه بندی و مرحله بندی بر اساس نوع سرطان استخوان متفاوت است. در حالت ایده آل، پاتولوژیستی که نمونه را آزمایش می‌کند باید در زمینه تشخیص سرطان استخوان متخصص باشد.

درمان سرطان استخوان
عامل کلیدی در درمان موفق بهره‌مندی از خدمات تیم پزشکی است که در زمینه سرطان استخوان اولیه تجربه دارند. تیم پزشکی ممکن است شامل انکولوژیست‌های پزشکی، انکولوژیست‌های پرتوافشانی، رادیولوژیست ها، انکولوژیست‌های جراحی، انکولوژیست‌های ارتوپدی، و پاتولوژیست‌های متخصص باشد.

سه روش استاندارد درمان برای سرطان استخوان اولیه شامل عمل جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی می‌شوند. اغلب به بیش از یک روش درمان برای مقابله با سرطان استخوان نیاز است.

عمل جراحی: رایج‌ترین روش درمان برای سرطان استخوان است. عمل جراحی برای سرطان استخوان غیر متاستاز شامل برداشت بافت استخوان سرطانی و بخش کوچکی از بافت سالم اطراف آن است. پرتو درمانی یا شیمی درمانی ممکن است پس از عمل جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده انجام شود.

پرتو درمانی: پرتو درمانی برای کوچک کردن تومور‌ها یا از بین بردن سلول‌های سرطانی پس از یک عمل جراحی انجام می‌شود. همچنین، این کار برای اهداف تسکین دهنده به منظور کاهش درد انجام می‌شود. اگرچه پرتو درمانی می‌تواند به سلول‌های سالم مجاور آسیب وارد کند، آن سلول‌ها معمولا انعطاف پذیری بیشتری نسبت به سلول‌های سرطانی دارند و به طور معمول بهبود کامل را تجربه می‌کنند.

شیمی درمانی: این دارو‌ها برای از بین بردن سریع سلول‌های تکثیر شونده، از جمله سلول‌های سرطانی و سلول‌های سالم مانند فولیکول‌های مو، مغز استخوان و سلول‌های پوشش دهنده در دستگاه گوارش استفاده می‌شوند. همان گونه که مشخص است شیمی درمانی می‌تواند با عوارض جانبی چشمگیری همراه باشد.

منبع: سیمرغ