چه کسی حرف آخر را در جریان اصلاح‌طلبی و اصولگرایی خواهد زد؟

انتخابات هم در این کشور حکایتی شده؛ هربار که صحبتش به میان می‌آید اول حرکتِ چراغ خاموش جناح‌ها بعد هم قیل و قال گوش‌خراششان همه آفاق را پر می‌کند تا اینکه قدرت‌نمایی‌ها و وزن کشی‌ها به پایان برسد. هرچند از امروز تا اسفند حدودا 9 ماه فاصله داریم اما همین زمان به نظر می‌رسد احزاب سیاسی را به تکاپو انداخته است تا کرسی بیشتری از مجلس یازدهم را تصاحب کند. وقتی به رفتارهای سیاسی جریان‌ها دقت می‌کنیم همه از یک‌ چیز صحبت می‌کنند و آن رسیدن به وحدت است اما سوال اینجاست رسیدن به وحدت در جریان‌های سیاسی اصولگرا و اصلاح‌طلب از مسیر کدام افراد یا احزاب می‌گذرد؟! با بهتر بگوییم تکیه‌گاه در جریان‌های چپ و راست متوجه کدام فرد و حزب است.

از عدم انسجام اصلاح‌طلبی تا نقش خاتمی

هربار که اصلاح طلبان به یک وحدتی رسیدند توانستند انتخابات را به سود خود تمام کنند اما در این میان انتخابات‌های زیادی هم بوده است که دقیقا به دلیل نداشتن وحدت و یک رای نهایی، مطلوب‌شان را در بر بگیرند. با این توصیف این سوال که چه کسی یا چه گروهی در جریان چپ حرف آخر را می‌زند از آن سوال‌هایی است که شاید جواب‌ دادن به آن به چند گزینه محدود می‌شود و قطعا در میان گزینه‌ها می‌توان شورای هماهنگی، شورای سیاست‌گذاری را مشاهده کرد. موضوعی که کنشگران سیاسی اصلاح‌طلب هم تقریبا بر آن مهر تائید می‌زنند.

محمود صادقی نماینده مردم تهران و عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان در این رابطه به خبرانلاین می‌گوید: واقعیت آن است که آن انسجام تشکیلاتی کامل وجود ندارد. نکته دیگری هم که در میان اصلاح طلبان به چشم می‌خورد این است که اصلاح طلبان چون قائل به دموکراسی هستند یک تکثری در میان انها وجود دارد و بر اساس تکلیف عمل نمی‌کنند بلکه براساس اجتهاد به پیش می‌روند موضوعی که جز ذات این جریان است. بنابراین این گونه نیست که فردی فرمان بدهد و دیگران گوش به فرمان باشند.

او ادامه می‌دهد: شورای هماهنگی برای ایجاد همین هماهنگی‌ها جبهه ایجاد شده است اما امروز یک عدم انسجام در آن مشاهده می‌شود. از سوی دیگر شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان هم به منظور بحث انتخابات تشکیل شد که حالت موسمی دارد و تثبیت شده نیست. یعنی تقریبا نقش آن در انتخابات است که بیشتر می‌شود. زمانی که صحبت از ایجاد شورای عالی سیاست‌گذاری شد این انتظار می‌رفت که این شورا بتواند مرجعیت مدنظر را به دست بیاورد و در بحث انتخابات یک انسجامی ایجاد شود اما به هر صورت همه این مرجعیت پذیرفته نشد و برخی به صورت اجتهاد شخصی عمل می‌کنند.

صادقی در پاسخ به این سوال که معنی این حرف این است که اصلاح‌طلبان یک تکیه گاه برای انتخابات ندارند گفت: واقعیت این است که به طور رسمی یک تکیه گاه وجود ندارد. وقتی از پرسیدیم آیا به صورت غیررسمی تکیه‌گاهی هست گفت: همه انتظار دارند آقای خاتمی این نقش را ایفا کند اما از آنجایی که اقای خاتمی یک فرد دموکراسی‌خواه است هیچگاه خود را محور قرار نمی‌دهد تا چیزی را دیکته کند و به طور رسمی هم این موضوع پذیرفته نشد البته اگر ایشان خودش تمایل به این موضوع داشت می‌توانست چنین نقشی را ایفا کند. یعنی مرجعیت را دارد اما با توجه به مشی ایشان، چنین روشی در پیش گرفته نمی‌شود.

قاس میرزایی نیکو نماینده اصلاح‌طلب مردم دماوند و فیروزکوه در همین رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: در جریان اصلاح‌طلبی ان هم در بزنگاه‌های انتخاباتی معمولا شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است که نقش‌آفرینی می‌کند آن هم به واسطه نمایندگان احزابی که در آن حضور داشتند. او ادامه می‌دهد: نماینده احزاب ابتدا اقناعی صحبت‌ می‌کنند و در نهایت رای‌گیری می‌شود و این رای‌گیری است که حرف آخر را می‌زند.

میرزایی نیکو می‌گوید: تعیین افراد و سیاست انتخابات و ... همه در شورا تعیین می‌شد و می‌توان این ساز و کار را به عنوان تکیه‌گاه تلقی کرد.

او در پاسخ به این سوال که نقدهای جدی هم درباره این شورا وجود دارد و آیا با توجه به این نقدها همچنان می توان گفت شورای عالی تکیه‌گاه است گفت: گروه‌هایی که شورا را نقد می‌کنند خیلی کمتر از گروه ها و افرادی است که آن را قبول دارند بنابراین هنوز این شورا نقش دارد.

این عضو شورای مرکزی فراکسیون امید درباره محوریت افرادی مانند رئیس دولت اصلاحاتنیز می‌گوید: آقای خاتمی از افرادی است که معمولا کار را به خردجمعی می‌سپارند با اینکه این مرجعیت و مقبولیت را در جریان اصلاحات برخوردار است.

از تغیرات نواصولگرایی تا حدادعادل

اگر بگوییم رسیدن به وحدت یکی از جدی‌ترین چالش و شاید هم متاع دست نایافتنی در جریان اصولگرایی است چندان بیراه نگفته‌ایم اما همین وحدت‌های نچندان استوار هم معمولا باید از یک مسیری عبور کند و این سوال اینجا هم مطرح می‌شود که چه کسی حرف آخر را می‌زند . حمیدرضا فولادگر نماینده اصولگرای مردم اصفهان و عضو فراکسیون ولایی به خبرآنلاین می‌گوید: حزب خاصی یا امروز فرد خاصی نیست که بخواهد برای اصولگرایان بزرگتری، لیدری یا ریش سفیدی کنند. یک زمانی روحانیت مبارز بود یا زمانی افرادی مانند مهدوی کنی مرحوم عسگراولادی و همچنین ناطق نوری این نقش را بازی می‌کردند اما واقعیت این است که امروز دیگر شرایط تغییر کرده است و حتی در میان اصلاح‌طلبان هم به این صورت نیست که افراد (هرچند افراد باتجربه) لیدری کنند.

او می‌گوید: امروز این تصمیمات بیشتر جنبه جمعی پیدا کرده است. از سوی دیگر پیش از این تاثیری که امروز فضای مجازی بر افکار عمومی دارد را نداشت به طوری که می‌توان گفت قبلا این روابط و گفت و گو میان احزاب و مخاطبانشان دوطرفه بود اما امروز به گونه‌ای است که باید این روابط دو طرفه باشد. تصمیمات گروهی است و تغییراتی است که باید آنها را پذیرفت و به آنها تن داد. یا در اصولگرایان بحث نواصولگرایی مطرح می‌شود به گونه‌ای که باید با ابزار و و روش‌های جدید به پیش رفت لذا اینکه بخواهیم بگوییم چه حزب و گروهی امروز به این صورت نیست.

فولادگر در پاسخ به این سوال که تکیه گاه اصولگرایی به کدام جریان است جمنا شورای یا وحدت کدام می تواند این نقش را ایفا کند با بیان اینکه به نظرم تکیه‌گاه که باید بر روی گفتمان اصولگرایی باشد تا هرکسی به این گفتمان تمایل دارد زیر چتر ان جمع شود می‌گوید: به هر حال شوراهایی وجود دارد که بتوان در سایه آن به حرف آخر رسید و جلسات این شوراها هم آغاز شده است و از یک سو تشکلات سنتی‌تر مانند جبهه پیروان خط امام و رهبری از یک سو و تشکیلاتی هم مانند ایثارگران، رهپویان و تحول‌خواهان همینطور جمنا اینها یک شورای هماهنگی ایجاد کرده‌اند و جلسات انها هم شروع شده است

او در پاسخ به این سوال که اگر فرد بخواهید نام ببرید چه‌کسانی هستند گفت: آقای حدادعادل، اقای باهنر و اقای چمران یا روح الامینی این‌ها افراد تاثیر گذاری هستند.

مجتبی ذالنوری نماینده قم و عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان ولایی نیز در همین رابطه به خبرآنلاین می‌گوید: در جریان اصولگرایی هیچ‌کسی قرار نیست حرف آخر را بزند هرکسی به تشخیص خود عمل می‌کند. او در پاسخ به این سوال که آیا این تصمیم به رای منتج به تفرقه نمی‌شود گفت: من نمی‌گویم تفرقه دارند الحمدالله همه‌شان ذی‌شعور هستند برای همین یک‌جایی بر اساس نظر جمع تصمیم می‌گیرند و و در برخی موارد هم مستقل هستند. سوال همین‌جاست وقتی می‌خواهند بر اساس نظر جمعی تصمیم بگیرند ما تا حالا چنین چیزی نداشتیم که یک نفر تصمیم بگیرد و دیگران به رای او باشند. قبلا افرادی مانند مهدوی کنی و عسگراولادی محور وحدت بودند امروز چه کسانی این نقش را ایفا می‌کنند گفت: آنها هم در سطحی بودند و بخشی را تحت تاثیر قرار می‌دادند. یعنی امروز هیچکسی نیست که در جریان راست حرف آخر را بزند یا تکیه گاه باشد: فعلا مستقل عمل می‌کنیم.

خواب جدید اصولگرایی

درست در زمانی که جریان‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا به دنبال یک ریسمانی هستند تا به ان چنگ بزنند برخی هم فکر فراجناحی شدن به سرشان می‌زند تا چترشان را بر سر همه جریانات سیاسی بگیرند. محمدمهدی زاهدی نماینده اصولگرای کرمان و وزیر علوم احمدی‌نژاد در پاسخ به این سوال که تکیه‌گاه اصولگرایی کجاست به خبرآنلاین می‌گوید : الحمدالله همه‌ اصولگرایان مجتهد و کارشناس هستند. ما قائم به شخص نیستیم و این حسن بزرگ اصولگرایی است. همواره یک شورایی وجود دارد که کارها بر اساس آن شورا انجام می‌شود.

او ادامه می‌دهد: ما امروز خیلی دنبال اصولگرایی نیستیم بلکه به دنبال یک جریان انقلابی و ارزشی هستیم که فراتر از جریان اصولگرایی است. او در پاسخ به این سوال که آیا منظورتان همان شورای وحدت است می‌گوید: نه آن نیست ولی بالاخره یک شورایی خواهد بود که بعدا جزئیاتش را می‌گوییم.

وقتی از زاهدی پرسیدیم یعنی شما در حال برنامه ریزی برای تشکیل یک شورا هستید گفت: خیر آن شورا در حال برنامه‌ریزی برای یک کشور است و لوازمی را تهیه می‌کند که در یک روند کاملا بر پایه مردم‌سالاری بتوانند در انتخابات شرکت کنند.

او در پاسخ به این سوال که یعنی قرار است این شورای چتری شود برای اصولگرایان می‌گوید: ببنیید این جریان فراتر از اصولگرایی است یعنی حتی هر اصلاح‌طلبی که ولایتمدار باشد که البته خیلی از آنها هستند ما آماده‌ایم که آنها را هم بپذیریم. زاهدی در پاسخ به این سوال که این همان ایده اولیه جمنا است می‌گوید: نه این با جمنا تفاوت دارد که الان نمی‌خواهم جزئیاتش را بگویم.