خطر وقتی است که امریکا نیروهایش را از منطقه دور کند

فریدون مجلسی تحلیلگر روابط بین‌الملل نوشت: حق دفاع به شرط وقوع جرم بر فراز آب‌های ساحلی ایران محفوظ است که به احتمال قوی از لحاظ فنی قابل اثبات است؛ البته اگر کشور‌های دیگر زیر بار بروند. غرب به دلایل ۴۰‌ساله، دچار چالش‌هایی با جمهوری اسلامی است. پس از انفجار‌های فجیره و دو نفت‌کش در دریای عمان، همین محافل غربی انگشت اتهام را به سمت ایران گرفتند و به قصد آماده‌سازی افکار عمومی برای ضدیت بیشتر با ایران، بازی با خطر را دنبال می‌کنند. نباید اجازه ایجاد بن‌بست در فضای روابط بین‌الملل داده شود که بدیل آن جنگ است.

در این شرایط صحبت از «حق» و بدعهدی غربی‌ها در هیاهوی تبلیغاتی رسانه‌های غربی گم می‌شود و عنوان‌کردن در تیررس بودن امارات، بحرین، عربستان و اسرائیل نیز همان چیزی است که علاقه‌مندان به درگیرکردن ایران در جنگ می‌خواهند. تأکید بر دفاع از مرز‌های جغرافیایی ایران و مذاکره با همه طرف‌های درگیر، یک اصل اساسی است.

اتفاق ساقط‌کردن پهپاد جاسوسی آمریکا، نشان‌دادن خطر نابودی به همسایگان عرب ایران است که شاید حساب کار خودشان را بکنند و به شعار مقاومت ملی تا آخرین قطره خون سربازان آمریکایی دلخوش نباشند؛ اما مسئله ما حل نمی‌شود. درست است که سیاست باید خودش را به حقوق نزدیک کند؛ اما محور در عرصه سیاست امروز جهان حق نیست؛ بلکه منافع ملی بر مبنای قدرت است. احتمالا اسرائیل بیشترین تلاش را برای ایران‌هراسی ادامه می‌دهد و تهدید ایران علیه خود را جدی‌تر عنوان می‌کند.

هرچند مسئله در درجه نخست مسئله عرب- اسرائیل بوده است؛ اما در سال‌های اخیر عرب‌ها خودشان را عقب کشیده و همه تلاش خود را می‌کنند تا ایران را به دام جنگ با غرب بیندازند. اگر ایران در روز‌های آینده تجدید فعالیت هسته‌ای فراتر از تعهدات برجام را اعلام کند، ممکن است فضا به سمت یک درگیری جدی حرکت کند.

در این شرایط اگرچه حقوق قانونی ایران در پاسخ به نقض حریم هوایی خود یک اصل بین‌المللی است؛ اما هم‌زمان باید با عقلانیت دیپلماتیک پیش رفته و تغییر لحن و نشانه‌های سازگاری غرب و حتی ترامپ را یک فرصت دانست. مذاکره بر سر مسئله اصلی را باواسطه یا بی‌واسطه می‌توان دنبال کرد. به نظر می‌رسد با تاکتیک رفتار‌های جمعی در قبال فلسطین، سوریه و یمن و همراه‌کردن کشور‌های اسلامی باید در منطقه مانور دیپلماتیک داد و بر تعداد کشور‌های همراه ایران افزود. نشانه خطر جدی هنگامی است که آمریکا نیرو‌های خود را از خلیج فارس دور کند. باید فضا را به سمت گفتگو برای حل مسائل اصلی بین ایران و غرب پیش برد.