موسوی: برای خروج از برجام برنامه‌ریزی نمی‌کنیم

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به این سوال که ابتکار عمل برجام با شکست مواجه شده است، آینده برجام پس از مهلت ۶۰ روزه را چگونه می‌بینید گفت: نمی‌توانیم از واژه "شکست ابتکار عمل" استفاده کنیم. درست است که برجام در وضعیت مناسبی قرار ندارد، اما گفتگو‌ها و اقدامات ضرورتا ناموفق نبوده است.

وی افزود: نشست وین سازنده بود و گامی به جلو به شمار می‌رود، طبیعتا میان خواسته‌های ایران و دستاورد‌های ملموسی که جمهوری اسلامی برای آن تلاش می‌کند فاصله وجود دارد، اما با این وجود گام‌های مثبت و رو به جلو در این نشست اتخاذ شد. مهم‌ترین مساله که مورد بحث قرار گرفت اینستکس بود و می‌توان گفت که این سازوکار به مرحله اجرایی رسیده است و شاهد تبادلات مالی از این سازوکار خواهیم بود.

موسوی ادامه داد: همچنین کشور‌های اروپایی به دنبال تخصیص اعتباراتی برای این مکانیزم هستند. این عملیات علیرغم تاخیر اگرچه کم‌تر از تواقعات ما است آغاز شده است؛ بی شک بدون خرید نفت ایران و اختصاص دادن اعتبارات این مکانیزم نمی‌تواند به طور کامل توقعات ما را برآورده کند بنابراین از کشور‌های اروپایی می‌خواهیم که با جدیت موضوع فروش نفت ایران را بررسی کنند. تا به امروز انتظارات ما بطور کامل بر آورده نشده است، اما گام‌هایی که در این راستا اتخاذ شد مستحق پیگیری هستند. در نشست وین تصمیم جدید در رابطه با نشست وزرای خارجه کشور‌های باقی مانده در برجام اتخاذ شد که این مساله نیز گامی مثبت به شمار می‌رود.

وی افزود: با امضای برجام مرحله جدید از تعاملات را با کشور‌های اروپایی و آمریکا آغاز کردیم، اما خروج آمریکا از برجام مانعی بزرگ در مقابل این سیاست بود. به مدت یک سال بر سیاست "صبر استراتژیکی" تکیه کردیم، در آن مرحله علیرغم اینکه منافع اقتصادی ما فراهم نشد، اما حفظ این وضع به طور کلی فراهم کننده منافع ایران بود، زیرا فوائد برجام تنها فوائد اقتصادی نبود بلکه منافع سیاسی و امنیتی برای هر دو طرف داشت، اما با سیاست‌های ویرانگر آمریکا و تحریم‌های پی در پی و همچنین سیاست جلوگیری از صادرات نفت ایران وارد مرحله جدیدی شدیم و تعهدات ایران به تدریج کاهش یافت، ما توافقی که ایران بطور یکجانبه به آن پایبند است و کشور‌های دیگر به آن پایبند نباشند را نمی‌پذیریم.

سخنگوی وزارت خارجه گفت:ما برای خروج از برجام برنامه‌ریزی نمی‌کنیم، اما با پایان مهلت شصت روزه شاهد تثبیت گام دوم ایران در کاهش تدریجی تعهداتش بودیم. اگر طرف‌های مقابل در حل مشکلات موجود با جدیت تلاش نکنند این روند ادامه پیدا خواهد کرد. این مساله با خروج از توافق تفاوت دارد. اگر طرف‌های باقیمانده در توافق به تعهدات خود عمل نکنند، روندی که جمهوری اسلامی در کاهش تعهدات خود در پیش گرفته بدون شک بطور قانونی و در چارچوب برجام ادامه خواهد داشت.

موسوی در پاسخ به این سوال که درصورت شکست برجام نگران تحریم‌هایی از سوی شورای امنیت نیستید؟ آیا بقای ایران در برجام علیرغم عدم پایبندی کامل اروپایی‌ها به سود تهران نیست گفت: در سال گذشته شاهد پایبندی کامل اروپایی‌ها به تعهداتشان نبودیم، مواضع سیاسی و علنی اروپایی‌ها در رابطه با پایبندی به تعهداتشان مهم است، اما این مواضع باید بر روی زمین پیاده شود و آن‌را ببینیم. نه تهدیدات و نه بیانیه‌ها هیچ سودی ندارند، فشار‌های آمریکا باعث شد که اروپایی‌ها بطور کامل به تعهدات خود پایبند نباشند، اگر نمی‌خواهند وظایف خود را انجام دهند و یا اینکه نمی‌توانند آن‌ها را انجام دهند برای ما فرقی نمی‌کند مساله مهم این است که هیچ‌گونه اتفاق قابل توجهی از سوی اروپایی‌ها انجام نشده است. اروپایی‌ها باید ثابت کنند که به طور عملی خواهان حفظ برجام هستند، ما تمام اقدامات و واکنش‌های خود را در چارچوب برجام انجام خواهیم داد. به هرحال باقی ماندن در برجام تا زمانی که همه طرف‌ها به تعهدات خود پایبند باشند به سود همه است. برجام دستاورد بزرگ و تجربه‌ای موفق در دیپلماسی چند جانبه برای حل مشکلات منطقه از طریق گفتگو و مذاکره بود، اما خروج واشنگتن از برجام تهدیدی بزرگ برای دیپلماسی چند جانبه ایجاد کرد. ما خواهان حل مشکلات از طریق برجام و گفتگو و دیپلماسی هستیم. ما تا به امروز به برجام پایبد بودیم و تمام اعضای برجام به این مساله آگاه هستند، اما توافق چندجانبه به معنای پایبندی چندجانبه است.

وی خاطرنشان کرد: اگر تمام کشور‌های عضو برجام به تعهدات خود پایبند باشند ما نیز به تعهدات خود پایبند خواهیم بود در غیر این صورت به صورت تدریجی اقدامات و گام‌های خود در چارچوب برجام را اتخاذ خواهیم کرد. ما دائما نسبت به پیامد‌های منفی شکست برجام در پی خروج آمریکا از آن و عدم جدیت از سوی اروپایی‌ها در حفظ آن به کشور‌های اروپایی عضو برجام هشدار دادیم، به هرحال ایران اکنون در رابطه با این مساله جایگاه سیاسی خاص خود را دارد. شما شاهد این بودید که آمریکایی‌ها می‌خواستند مساله نفت‌کش‌ها را به شورای امنیت ببرند، اما با شکست مواجه شدند، زیرا ایران از نظر سیاسی در جایگاه بالایی قرار دارد. ما تمام اقدامات خود را در راستای توافق بین المللی اتخاذ کردیم و حتی کاهش تعهداتمان نیز در چارچوب برجام است.