چهره روستاهای ایران چگونه دگرگون شد؟

این روزها در روستا‌های شمال کشور به جای درخت مرکبات، مزرعه چای و شالیزار، دستگاه‌های مکانیکی برای ساخت و ساز برج‌هایی می‌بینیم که توازن طبیعت را در این منطقه برهم زده است.

خانه‌های روستایی شمال کشور با دیوار‌های کاهگلی یک و یک طبقه و نیمی جای خود را به ساختمان‌های ۵ و ۶ طبقه و گاهی تا ۱۰ طبقه، با مصالح خانه های شهری داده اند.

به عنوان مثال در روستای «سرلیماک» استان مازندران، مجتمعی ۶۰۰ واحدی در نوک کوه، چهره روستایی منطقه را بر هم زده است. ساخت و سازهای غیرمجاز و خارج از محدوده در شمال کشور، اغلب به کمیسیون ماده ۹۹ کشیده و پس از پرداخت جریمه، ادامه کار شکل قانونی می‌گیرد.

مهدی سلطان محمدی، کارشناس مسکن در این باره می‌گوید: نقش دولت در ساخت و ساز‌ها در روستا‌های خوش آب و هوا تنها در تدوین سیاست‌های نظارتی است که می‌تواند با ارائه طرح‌های تفصیلی و طرح‌های هادی، اجازه این ساخت و ساز‌ها را ندهد تا این سرمایه ها که متعلق به نسل‌های بعدی است حفظ شود.

سلطان محمدی می‌گوید: با ساخت و ساز‌های بی رویه، زیبایی‌ها و سرمایه منطقه از بین می‌رود.

این کارشناس مسکن با تاکید بر اینکه بسیاری از نقاط دیدنی دنیا با مشکل مشابهی روبه رو شده اند، می‌گوید: در ونیز و پاریس و سایر مناطق دیدنی و سرسبز دنیا هم این اتفاق افتاده و در ارتفاعات تهران نیز ذخیره محیط زیست و چشم انداز‌های زیبا نابود شده و به جای آن برج‌هایی سر به فلک کشیدند که باعث تخریب محیط زیست شده اند.

سلطان محمدی ادامه می‌دهد: متاسفانه منطقه‌های لواسانات، طالقان، روستا‌های فیلبد و اربه کله در رامسر و سایر روستا‌ها در ایران که دارای جاذبه‌های توریستی هستند، امروز تخریب شده اند. این در حالی است که اگر عوارض‌ خانه ها در این مناطق شبیه عوارض در خارج از کشور بود دیگر افراد برای حفظ سرمایه هایشان به سمت خرید خانه‌های دوم و سوم در این مناطق نمی‌رفتند.

به گفته این مقام مسئول، هزینه‌ نگهداری خانه های دوم ناچیز است و عوارض منطقی برای آن‌ تدوین نشده است.

او می‌گوید: در خارج از ایران یک دهم تا نیم درصد قیمت ملک عوارض سالیانه تعیین می شود و اگر ارزش ملکی ۱ میلیارد تومان باشد، حدود ۲۰ میلیون تومان عوارض خانه است و هر چقدر فردی دارای ملک بیشتری باشد به همان میزان عوارض بیشتری نیز باید بپردازد.

سلطان محمدی در مورد ساخت برج در روستاها می‌گوید: در همه جای دنیا ضوابطی برای افق دید وجود دارد تا چهره منطقه مخدوش نشود، اما امروزه شاهدیم که بلندمرتبه سازی در روستا‌ها رواج پیدا کرده و گاهی اجازه این تخلفات نیز از سوی دهیاری‌ها صادر می‌شود به گونه‌ای که خودشان به اهالی اعلام می‌کنند از پاییز شروع به ساخت کنید و تا اردیبهشت آن‌را به اتمام برسانید، زیرا در این زمان نظارت کمتری انجام می‌شود و با این رویه اقدام به کسب درآمد می‌کنند.

بر اساس آخرین آمار‌ها ۳۰ درصد از جنگل‌های شمال کشور امروز کاهش یافته و در حال حاضر ۳.۵ میلیون هکتار جنگل شمال به کمتر از ۲ میلیون هکتار رسیده است.

به نظر می‌رسد با توجه به مجوزهای بی رویه ساخت و ساز در مناطق روستایی و خوش آب و هوا، سازمان هایی نظیر محیط زیست، شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، منابع طبیعی و سازمان حفاظت از جنگل‌ها و مراتع مقصر اصلی تهدید فضای سبز کشور باشند.