ظریف: زبان فارسی مبنای یک فرهنگ مشترک است

محمد جواد ظریف عصر امروز چهارشنبه در جمع اساتید فارسی زبان بنگلادش گفت: زبان فارسی مبنای یک فرهنگ مشترک است. زبان یک قومیت و یک گرایش ملی گرایانه برای یک زبان نیست. گرچه ما به عنوان یک ایرانی به کشور و فرهنگمان زبانمان افتخار می‌کنیم و برای ما ایرانی‌ها زبان فارسی نشانگر هویت ملی و عمق تاریخی ماست و زبانی است که همه ما بتوانیم اشعاری را که هزار سال پیش، هشتصد سال پیش سروده شده امروز به راحتی بخوانیم و بفهمیم.

ظریف افزود: در انگلیسی امروز شکسپیر را امروز به راحتی متوجه نمی‌شوید، اما امروز رومی، سعدی، حافظ و فردوسی را بخوانید گویی به زبان امروز صحبت می‌کنند و این یک عامل هویتی برجسته برای ما ایرانی‌ها است. اما بیش از یک عامل هویتی برای ما، یک زبان مشترک فرهنگی است و میراث فرهنگی بسیاری از نقاط جهان تنها با شناختن این زبان شکل می‌گیرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان ادامه داد: شما به سنگ نوشته‌ها و کاشی کاری‌های دیوار‌های قهوه‌خانه‌های بوسنی نگاه کنید، دیوار‌های مساجد هند و کاخ‌های عثمانی و در آسیای میانه را ببینید در همه جا می‌بینید که بدون دانستن زبان فارسی مردم از فرهنگ خودشان و از تاریخ خودشان بیگانه می‌شوند لذا دانستن زبان و ادبیات فارسی و آشنا بودن با فرهنگ کشور‌های منطقه و آشنا بودن با تاریخ کشور‌های ماست.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از شاعران، فیلسوفان و عرفا به فارسی نوشته اند سبک دهلوی در شعر فارسی از همین منطقه نشات گرفته و این‌ها نشان دهنده این است که این فرهنگ وابسته به سرزمین جغرافیایی نیست بلکه زبان عشق، عرفان و زبان درک است.

عضو بنیاد سعدی اظهار داست: به فرموده رهبر معظم انقلاب زبان فارسی یکی از دو زبان اسلام است و کسی اگر فارسی نداند، بسیاری از آثار اصیل اسلامی را نمی‌تواند، مطالعه کنند.

ظریف گفت: اگر ما مثنوی و دیوان شمس را تفسیر ملاجلال از قران کریم می‌دانیم، بدون دانستن فارسی فهم این حوزه غنی عرفان اسلامی غیر ممکن است و ما وظیفه داریم این میراث گرانقدر را در اختیار دیگران قرار دهیم و شما که ۷۰۰ سال پیش این قند را از حافظ تحویل گرفته‌اید و به خوبی هم از آن حفاظت کرده اید کماکان می‌توانیم با این قند مشترک جهانی را شیرین کنیم.

وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اگر ما امروز در دنیای متمدن و به قول خودشان در دنیای تسامح، تساهل و مدارا به اندازه مولانا تسامح داشتیم و دیگری را می‌پذیرفتیم و به اندازه مولانا خود و دیگری را دوتا نمی‌پنداشتیم، به آب نگاه می‌کردیم- مولانا می‌فرماید به آب نگاه می‌کردیم که همه ما سایه‌هایی در آن آب هستیم- شاهد این اتفاقات در دنیای امروز نبودیم.

وی خاطرنشان کرد: اگر این واقعیت را که آن زمان در فرهنگ و ادبیات ما بوده و آن هم بر مبنای فهم واقعی از فرهنگ قرآنی و از دیدگاه توحیدی قرآن، رسول اکرم و اهل بیت برخاسته بود، اگر امروز ما مسلمان‌ها این واقعیت را با این نگرش نگاه می‌کردیم نه با نگرش گروه خشک مغز که از اسلام دروغی آفریدند که نه تنها برای مسلمانان شرم آور است بلکه برای سایر جهانیان هم تبدیل شده به یک نشانه عصبیت و خشونت طلبی شاهد این فجایع نبودیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: شاید تندترین عبارتی که اسلام در مورد کفار در زمان صدر اسلام بیان می‌کند این است که در سوره کافرون می‌فرماید لکم دینکم، ولی دین. یعنی آنچه که غرب بعد از دوران روشنگری به عنوان تساهل و تسامح شناسایی می‌کند که هر کس می‌تواند عقیده خود را داشته باشد ۱۴ قرن قبل رسول گرامی اسلام به کافرین اینگونه می‌فرماید.

وی با تاکید بر لزوم نفی بندگی و پذیرش همبستگی اسلامی در فرهنگ اسلامی گفت: این دین و مکتبی است که ما داریم. این دیدگاه با فهم و درک شعرایی است که می‌گوید عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست و این فرهنگ است که امروز می‌تواند معرف دین و نگاه ماباشد.

وزیر امور خارجه اظهار داشت: تا ما درک مشترکی از این زبان نداشته باشیم با آن فرهنگ بیگانه می‌شویم و گرفتار عوام فریبانی می‌شویم که امروز از دین روشی برای پیشبرد اهداف کوتاه تروریستی خودشان پیدا کرده‌اند.

ظریف تصریح کرد: افراطی‌گری هیچ نسبتی با دین ندارد و شما وقتی این را می‌فهمید که بتوانید حافظ، سعدی، مولانا، فردوسی و رودکی بخوانید اگر بخواهید اسلام را از برخی نوشته‌های ابن تیمیه پیدا کنید آن اسلام اسلامی نیست که ما با آن آشنا شدیم و اسلامی نیست که عرفان و تصوف با آن آشنا شدند.

عضو بنیاد سعدی در بخش دیگری از سخنانش گفت: وقتی ما از فارسی صحبت می‌کنیم بحث شوونیستی و ناسیونالیستی نداریم، بحث عمیق فرهنگی برای فهم دین و عقاید و باور‌ها است و ما برای فهم تاریخ مشترک مان و فهم عمق تفکرمان که به این‌ها نیاز داریم.

ظریف ادامه داد: این که بنیاد سعدی که بنده هم افتخار دارم عضو هیات امنای آن باشم وظیفه خود را گسترش زبان فارسی می‌داند اینکه استاتید گرانقدری از ایران برای آموزش زبان فارسی به کشور‌های مختلف می‌روند و تلاش می‌کنند برای رسالتی است که احساس می‌شود برای افزایش گفتگو و فرهنگ تساهل و تسامح و فرهنگ اسلام رحمانی و اسلامی که بر پایه تعالیم پیامبر بنا شده است و ما در این فرهنگ ما توانستیم این همه افتخار بیافرینیم.

وزیر امور خارجه ادامه داد: آن‌هایی که می‌خواهند ما را از عقبه فرهنگی مان جدا کنند می‌خواهند باعث شوند که ما نتوانیم با یکدیگر تعامل کنیم. چرا انگلیسی‌ها آموزش زبان فارسی را ممنوع کردند و در یک دوره‌ای الفبای فارسی و عربی را در کشور‌های اسلامی با الفبای لاتین جایگزین کردند. این باعث شرمندگی یک مسلمان و شهروند جهان اسلام است که نتواند میراث خود را از رو بخواند.

وی تصریح کرد: استعمارگران خواستند ما را از گذشته خودمان جدا کنند تا هر دروغی را به عنوان گذشته ما به خورد ما بدهند. افراط گرایی گذشته ما نیست، تعصب مذهبی و اختلاف شیعه و سنی گذشته ما نیست. بلکه گذشته‌ای است که با بیگانه کردن ما از گذشته مان می‌خواهند به خورد ما بدهند.

عضور بنیاد سعدی گفت: انس با فرهنگ و مبانی فرهنگی ما نه فقط یک ارزش ادبی بلکه یک ضرورت روزانه و یک نیاز روزانه ما برای زندگی روز است و لذا آن‌هایی که به گسترش این فرهنگ کمک می‌کنند و به عمق این درک مشترک فرهنگی کمک می‌کنند.

وی ادامه داد: این افراد در واقع به ما کمک می‌کنند که خودمان را بشناسیم و با تاریخ خودمان آشنا شویم به جای تاریخ دروغی که می‌خواهند به ما بفروشند. ما اگر با مبانی و منابع تاریخ خودمان آشنا شویم نمی‌توانند تاریخ دروغین را به جای تاریخ واقعی به ما قالب کنند استعمارگران همیشه از این توانسته اند سوء استفاده کنند.

وی در پایان گفت: امروز ما کم کاری کردیم و من قبول دارم. امکانات ما ضعیف است دارایی‌های ما و بودجه بنیاد سعدی محدود است، اما آنچه باعث شده ما بر این محدودیت‌ها غالب بیاییم همان عشقی است که به علقه‌های تاریخی و تمدنی داریم و این علقه‌ها بسیار مستحکمتر از آن است که بیگانه‌ها و بیگانه پرستان آن‌ها را نابود کنند.

در این نشست صمیمی اساتید فراسی زبان بنگلادشی به بیان دیدگاه‌ها و نظرات و مشکلات خود در توسعه و ترویج زبان فارسی پرداختند.