انصاری :عراق جدی ترین هدف اقتصادی و توسعه صادرات برای ایران است

غلامرضا انصاری شامگاه چهارشنبه در سی و سومین نشست گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان کردستان، اظهار داشت: خوشبختانه بعد از قطع شدن صادرات نفت همه مسئولان مجبور شدند که فکر کنند و این مهم را می‌توان یک تحول بزرگ برای بهبود شرایط اقتصادی کشور دانست چرا که همه به دنبال راهی هستند تا این وضعیت را تغییر دهند و می‌توان مسئله تحریم‌های نفتی ایران را یک فرصت طلایی برای کشور جهت بهره گیری از دیگر ظرفیت‌های موجود دانست.

وی افزود: البته از گذشته یک سری ساز و کار و افکار اقتصادی در ایران وجود دارد که هر چه تلاش کنیم باز هم نمی‌توانیم آن‌ها را تغییر دهیم و سال‌ها به علت وجود پول نفت این شیوه تفکر در حوزه اقتصادی شکل گرفته و مبارزه کردن با آن‌ها بسیار مشکل است چرا به این افکار اعتقاد دارند.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ادامه داد: با این وجود امیدواریم با قطع شدن صادرات نفت یک سری از این تفکرات اصلاح شود و ساز و کار‌های اقتصادی کشور در مسیر جدیدی قرار گیرد و به سوی یک اقتصاد پویا و مقاوم در مقابل بحران‌های مختلف در منطقه پیش برویم.

انصاری یادآور شد: عراق مهمترین کشور در سیاست خارجی ایران است، چه از بعد سیاسی، چه از بعد اقتصادی و چه از بعد فرهنگی که همانطور که می‌دانیم میلیون‌ها نفر در طول سال از این کشور به ایران وارد می‌شوند و همین طور از کشور ما نیز میلیون‌ها نفر به عراق سفر می‌کنند که نشان می‌دهد تا چه اندازه وابستگی فرهنگی بین دو کشور وجود دارد و چقدر ریشه‌های فرهنگی مشترک بین این دو کشور وجود دارد و این ظرفیت بسیار بزرگ اقتصادی و فرهنگی می‌تواند باشد.

وی بیان کرد: در حوزه سیاسی نیز تحولاتی در چند سال گذشته در عراق اتفاق افتاده که نقش ایران به خوبی در این تحولات چه در بحث مبارزه با تروریسم و مبارزه با صدام به خوبی نمایان است و همه این‌ها توانست ظرفیت‌های سیاسی خوبی را بین دو کشور ایجاد کند.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گفت:، اما مهمترین عنصری که می‌تواند تحکیم کننده این روابط باشد بحق فعالیت‌های اقتصادی است که بستگی دارد از این ظرفیت چگونه بتوانیم استفاده لازم را ببریم که اگر در این حوزه کوتاهی صورت گیرد بدون شک در دو حوزه دیگر نیز با مشکلاتی مواجه خواهیم شد و از همین رو باید یک عزم جدی و ملی در ایران برای انجام یک کار اقتصادی بسیار بزرگ در عراق و یک تجارت بسیار سالم ایجاد شود و در این راه نباید به همین روابط اقتصادی که داریم بسنده کنیم و باید به دنبال سرمایه گذاری‌های عظیم مانند ایجاد خط راه اهن سنندج به سلیمانیه باشیم.

انصاری اظهار داشت: شمال عراق یکی از فرصت‌های طلایی برای استان کردستان است چرا که از بعد فرهنگی ریشه این دو منطقه بسیار بهم نزدیک است و زبان مشترک مردم این دو منطقه می‌تواند مزیتی برای رونق فعالیت‌های اقتصادی باشد و از آن طرف نیز علاقه بسیار زیادی از سوی طرف عراقی برای گسترش روابط تجاری با ایران وجود دارد که باید به دنبال این باشیم که چگونه از این فرصت‌ها می‌توان استفاده کرد.

وی افزود: هر کسی که در ایران می‌خواهد در حوزه تجارت خارجی فعالیت کند نباید تجارت با عراق را فراموش کند چرا که کشور عراق یک کشور بسیار ثروتمند است که گستردگی جمعیتی آن نیز به گونه‌ای است که دسترسی تجار ایرانی به بازار‌های بزرگ عراق به راحتی فراهم می‌شود.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ادامه داد: متاسفانه در حال حاضر تجارتی که ما با کشور عراق داریم تجارت عادلانه و مانایی نیست و درست است که ما سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار به عراق صادرات داریم، اما در طرف مقابل تنها چند صد میلیون صادرات از کشور عراق را به ایران شاهد هستیم که این تجارت دوجانبه نیست و باید به سمتی حرکت منیم که تجارت این دو کشور به صورت بالانس صورت گیرد تا بتواند پایدارتر و قوی‌تر باشد.

انصاری یادآور شد: ما تمام تلاش خود را به کار گرفته ایم که بتوانیم این تجارت دو طرفه را به سرانجام برسانیم و از همین رو به مقامات عراقی پیشنهاد داده ایم از طریق صادرات مجدد و پایانه‌های مرزی میزان صادرات کشور عراق به ایران را می‌توانند افزایش دهند به این گونه که از طریق مرز‌های ایران کالا‌های خود را به دیگر کشور‌ها ارسال کنند و هم اینکه کالا‌هایی که مورد نیاز ایران است را براساس یک تفاهم نامه با توجه به مراودات تجاری که با آن‌ها داریم برای ما بخرید.

وی بیان کرد: امروزه روزانه میلیون‌ها دلار جنس از طریق دیگر مرز‌های کشور وارد کشور می‌شود که بخش عمده آن‌ها از طریق ترکیه، آذربایجان، افغانستان و پاکستان وارد شده که بیشتر آن‌ها نیز کالا‌های اساسی و مورد نیاز کشور است که اگر توسط کشور عراق تامین شود هم می‌تواند برای عراق درآمد داشته باشد و هم روابط تجاری دو کشور را بالانس کند.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گفت: لازمه اینکار یک موافقت نامه ترانزیت است تا ما برای واردات کالا‌های خود به کشور هزینه دو برابری را متحمل نشویم که از یک سو برای وارد کردن جنس و از سوی دیگر برای صادر کردن همان جنس مجبور به پرداخت عوارض کمرگ شویم و این همان کاری است که در ترکیه، آذربایجان، افغانستان و پاکستان شکل گرفته است.

انصاری اظهار داشت: یکی دیگر از پیشنهادات ایران به دولت عراق بحث ایجاد یک منطقه صنعتی مشترک است که هر دو طرف مناطقی را برای احداث این شهرک پیشنهاد داده اند و امیدواریم یکی از این مناطق توسط هر دو طرف مورد موافقت قرار گیرد که این کار باعث حضور سرمایه گذاران دو کشور در منطقه شده و تحکیم روابط اقتصادی و تجاری را نیز به دنبال خواهد داشت.

وی افزود: همه می‌دانند که روابط تجاری روابط پایداری نیست و ممکن است امروز صادرات محصولی مانند گوجه فرنگی را داشته باشیم، اما فردا طرف مقابل در تولید این محصول به خودکفایی می‌رسد و در نتیجه با مشکل مواجه شده، همانگونه که امروز نیز شاهد این مشکل در بحث صادرات گوجه فرنگی و سیب هستیم که عراق به سمت خودکفایی در تولید این محصولات در حرکت است.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ادامه داد: بهترین راه برای ایجاد یک روابط تجاری پایدار حرکت به سوی سرمایه گذاری مشترک است و شهرک‌های صنعتی بهترین ظرفیت برای تحکیم این روابط اقتصادی هستند و در حال حاضر نیز دولت عراق برای کسانی که قصد سرمایه گذاری در این کشور را داشته باشند، امتیازات خوبی را در نظر گرفته است.

انصاری یادآور شد: یکی دیگر از کار‌های اقتصادی که می‌تواند به موفقیت برسد، کشت فراسرزمینی است که ایران در این زمینه در کشور‌هایی مانند قزاقزستان، برزیل و برخی از کشور‌های افریقایی در حوزه کشاورزی سرمایه گذاری انجام داده است که محصولات آن گا‌ها به داخل کشور آمده و یا در بسیاری از موارد در همان منطقه عرضه می‌شود.

وی بیان کرد: با توجه به آب و زمین‌های مناسب کشتی که در منطقه کردستان وجود دارد، اینکار یک فرصت بسیار مناسب برای سرمایه گذاری است و می‌توان با مطالعه به حوزه کشت فرا سرزمینی در اقلیم کردستان عراق نیز ورود کرد.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گفت: بحث دیگری که تجار باید به آن توجه داشته باشند قرارداد‌های تجاری است که بین طرف‌های ایرانی و عراقی باید به صورت جدی به آن پرداخته شود و از سوی اتاق‌های بازرگانی بر محکم بسته شدن این قرارداد‌ها تاکید شود چرا که اکنون شاهد هستیم برخی تجار به سفارتخانه‌های ما مراجعه می‌کنند و مدعی هستند که کالایی را صادر کرده اند و اکنون نمی‌توانند پول خود را وصول کنند.

انصاری اظهار داشت: نباید تنها به دلیل یک آشنایی کوچک دست به فعالیت‌های اقتصادی و تجاری بدون عقد قرارداد تجاری محکم بزنیم و انتظار داریم اتاق‌های بازرگانی ما از وجود مشاوران حقوقی بهره بگیرند تا قرارد‌های محکمی در بحث فعالیت‌های تجاری بسته شود.

وی افزود: یکی از مشکلاتی که در بحث فعالیت‌های اقتصادی با کشور عراق دیده می‌شود این است که شرکت‌های ایرانی در عراق دفاتر نمایندگی ندارند تا امور خود را به صورت روزانه و مداوم پیگیری کنند در حالی که کشوری مانند ترکیه شرکت‌هایی که اقدام به سرمایه گذاری و یا مبادلات تجاری با عراق می‌کنند دفاتر بسیار مجهزی دارند که روزانه بازار عراق را نیز مورد مطالعه قرار داده و می‌دانند که در چه مقطع زمانی چه کالایی در عراق مورد نیاز است.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ادامه داد: کشور عراق هنوز دارای یک ساز و کار اقتصادی ثابت و روشن نیست و فعالیت اقتصادی در عراق نیازمند شناخت کافی از بازار این منطقه دارد و ما آنگونه که باید بازار‌های عراق را نمی‌شناسیم و علیرغم اینکه سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار در این منطقه مبادلات تجاری صورت می‌گیرد، اما سهم ایران از این میزان بسیار ناچیز است.

انصاری یادآور شد: متاسفانه در کشور ما هنوز ساز و کار صادرات آنگونه که باید درست و صحیح پیش نمی‌رود و نباید صرف اینکه یک محصول را تولید می‌کنیم و آن را به خارج از مرز می‌فرستیم فکر کنیم که مشکلی در این حوزه نداریم بلکه باید تمام زیرساخت‌ها در این زمینه به خوبی فراهم شود.

وی بیان کرد: برای اینکه وارد ساز و کار صحیح صادرات شویم نیاز به ابزار‌هایی داریم که مهمترین آن‌ها صندوق حمایت از صادرات، بانک توسعه صادرات و صندوق توسعه ملی است که باید به عرصه صادرات ورود جدی داشته باشند و تجار را حمایت کنند تا دیگر تجار ما هیچ دغدغه‌ای به جز صادرات کالای خود نداشته باشند.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گفت: دولت باید صندوق حمایت از صادرات را تقویت کند و این در حالی است که صندوق حمایت از صادرات ما در حال حاضر تنها با ۲۰۰ میلیون دلار، دو میلیارد دلار تضمین پذیرفته است که ریسک بسیار بزرگی است.

انصاری اظهار داشت: درست است که بانک توسعه صادرات نیز در تحریم‌ها قرار گرفته، اما اگر بتوانیم این بانک را نیز تقویت کنیم می‌توان با ایجاد یک مثلث با استفاده از صندوق توسعه ملی، صندوق حمایت از صادرات و بانک توسعه صادرات امنیت بیشتری را برای تجار در راستای گسترش صادرات ایجاد کنیم.

وی افزود: در حال حاضر متاسفانه هیچ کدام از تجار ایرانی به منابع مالی بین المللی دسترسی ندارند و در داخل هم اگر از منابع مالی بانکی استفاده می‌کنند متهم می‌شوند به سواستفاده در حالی که بانک‌ها برای همین منوال ایجاد شده اند تا منابع مالی خود را در اختیار سرمایه گذاران و تجاری قرار دهد که می‌توانند با استفاده درست از آن‌ها فعالیتی اقتصادی را انجام دهند.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ادامه داد: متاسفانه امروز شاهد هستیم به جای قدردانی از کسانی که با استفاده از منابع مالی بانک‌ها در راستای فعالیت‌های اقتصادی گام برداشته اند، مورد محاکمه قرار می‌گیرند.

انصاری یادآور شد: در هیچ کجای دنیا بازاری مانند بازار عراق برای ایران وجود ندارد که بیشتر کالا‌های مورد نیاز خود را باید از طریق دیگر کشور‌ها تامین کنند و باید به گونه‌ای عمل کنیم که میزان صادرات کالا به این کشور بیشتر شود و از آن طرف نیز میزان واردات ما از عراق افزایش یابد تا مبادلات تجاری همواره برقرار باشد.

وی بیان کرد: امروز بزرگترین مشکل کشور ما بحث اقتصادی است که با توجه به فشاری که از سوی وزیر امور خارجه بر سفارتخانه‌های ما وارد شده بیش از ۶۰ درصد فعالیت این سفارتخانه‌ها بر محور فعالیت‌های اقتصادی در حال حرکت است.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گفت: متاسفانه یکی از مشکلات حوزه اقتصادی کشور این است که نتوانسته ایم در این چند دهه افراد اقتصادی بزرگی را پرورش دهیم و تازه به این فکر افتاده ایم که این کار هم چند سال دیگر زمان نیاز دارد.

انصاری اظهار داشت: یکی از موفقیت‌هایی که امروز می‌توانیم به دنبال آن باشیم استفاده از ظرفیت کشور‌های همسایه است که به واسطه تحریم‌های نفتی به فکر برقراری ارتباط با آن‌ها افتاده ایم و این یک روند درست است چرا که در تمام دنیا بزرگترین شرکای تجاری هر کشوری همسایگان آن‌ها هستند که ما به واسطه پول نفت آن‌ها را فراموش کرده بودیم.

وی افزود: امروز به جایی رسیده ایم که بیش از ۵۵ درصد از صادرات و مبادلات اقتصادی ما بین کشور‌های همسایه اتفاق می‌افتد و این یک تجارت خارجی سالم است که باید به فکر این باشیم که از یک روابط صرف تجاری به یک روابط اقتصادی برسیم و برای رسیدن به این هدف نیاز به موافقت نامه‌های تجارت ارزی داریم که در گاهی اوقات در داخل کشور علیه آن‌ها عده‌ای جبهه می‌گیرند.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه ادامه داد: اگر ما می‌خواهیم در تجارت با دنیا روابط اقتصادی برقرار کنیم باید از طریق این تقاهم نامه‌ها این کار صورت گیرد و با واگذاری بخشی از بازار داخلی به دیگر کشور‌ها برای خود از بازار‌های جهانی سهم بگیریم.

انصاری یادآور شد: نباید این انتظار را داشته باشیم که به جز قاچاقچیان هیچ کسی حق ندارد که به بازار ایران ورود کند و در مقابل بخواهیم که دیگر کشور‌ها بخشی از بازار خود را به ما واگذار کنند که هیچ منطقی این مسئله را نخواهد پذیرفت.

وی بیان کرد: به دنبال این هستیم که مرز سیرانبند بانه را با همکاری دولت عراق بازگشایی کنیم تا هم مرز تردد و هم مرز تجاری شود که زیرساخت‌های ایران در این مرز فراهم است، اما در طرف مقابل فراهم کردن زیرساخت‌های لازم زمانبر است که امیدواریم هر چه سریعتر این اتفاق رخ دهد.

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در پایان سخنان خود گفت: در بحث راه آهن سنندج تا سلیمانیه نیز ما کاملا با این موضوع موافق هستیم و اگر بتوان زیرساخت‌های آن را فراهم کرد و در عراق نیز برای بحث فاینانس این طرح منابع مالی را تامین کرد، وزارت امور خارجه آمادگی دارد که به قضیه ورود کند.