زنان باردار ماهی شوریده مصرف نکنند

رضا امانی گفت: با توجه به تجمیع جیوه در برخی ماهی‌ها از جمله شوریده، کوسه و اره ماهی به زنان باردار توصیه می‌شود که از مصرف این قبیل ماهی‌ها به‌ویژه در سه ماه نخست بارداری پرهیز کنند.

عضو هیات علمی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار داشت: مصرف مواد غذایی با میزان جیوه بیشتر از حد استاندارد در زنان باردار برای رشد جنین، خطرناک است.

وی با اشاره به اینکه میزان تجمیع جیوه در برخی ماهی‌ها به‌ویژه از نوع شکارچی مانند کوسه و اره ماهی، بالاست، اضافه کرد: تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که در بین ماهی‌های دریا‌های ایران این موضوع در ماهی شوریده بیشتر نمود دارد.

امانی به تحقیقی که در این باره انجام داده است، اشاره و خاطرنشان کرد: در این تحقیق، میزان جیوه موجود در ماهی شوریده در دریای خلیج فارس از میزان استاندارد سازمان جهانی بهداشت (WHO) بیشتر بود.

میزان مجاز جیوه با توجه به استاندارد‌های سازمان بهداشت جهانی، نیم میکرو گرم بر گرم است.

به گفته وی، مسائلی مانند آلودگی‌های صنعتی و زیست محیطی در بالا رفتن تجمیع عناصر سنگین مانند جیوه در آبزیان تاثیر دارد.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اهمیت غذایی ماهی، تصریح کرد: ماهی، منبع پروتئین، ویتامین و امگا ۳ است که مصرف آن ۲ بار در هر هفته و هر بار ۱۲۰ تا ۱۳۰ گرم توصیه می‌شود.

امانی با بیان اینکه ماهی‌های آب‌های آزاد، سردابی و پر چرب از جمله قزل‌آلا، ساردین، شاه ماهی و سالمون دارای اسید چرب (امگا ۳) بیشتری هستند، گفت: بیشتر ماهی‌هایی که به اسم سالمون در کشورمان عرضه می‌شود، واقعی نبوده و شبیه آن هستند.

وی با اشاره به اینکه مواد غذایی گیاهی مانند روغن کانولا، کلزا، سویا و گردو نیز امگا ۳ دارند، خاطرنشان کرد:، اما مسئله مهم این است که امگای ۳ موجود در آن‌ها باید در بدن انسان به ۲ نوع ضروری از امگا ۳ (EPA و DHA) تبدیل شوند که ویژگی مثبت بیولوژیکی (زیستی) را نشان دهند.

امانی با بیان اینکه این ۲ نوع امگا ۳ فقط در ماهی وجود دارد، افزود: ضریب تبدیل اسید چرب گیاهی در بدن به ۲ نوع ضروری مذکور کمتر از ۱۰ درصد است که این موضوع اهمیت مصرف ماهی را به‌عنوان منبع سرشار و مطمئنی از امگا ۳ نشان می‌دهد.

وی اظهار داشت: توان تبدیل اسید چرب امگا ۳ گیاهی به ۲ نوع ضروری مذکور در زنان بیشتر از مردان است.

رییس مرکز تحقیقات تغذیه و امنیت غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره میزان اسید چرب در ماهی‌های پرورشی توضیح داد: این موضوع منوط به نوع تغذیه ماهی است و با توجه به اینکه در تغذیه ماهی‌های پرورشی بیشتر از منابع گیاهی استفاده می‌شود میزان امگا ۳ در آن‌ها کمتر است.

امانی با بیان اینکه میزان اسید چرب امگا ۳ در کفشک، سنگ سر و حلوا سیاه از ماهی‌های بومی خلیج فارس بیشتر است، افزود: اسید چرب امگا ۳ در کاهش حمله‌های قلبی، فشار خون، ریسک افسردگی و شدت بیش فعالی کودکان و بهبود قدرت حافظه و بهره هوشی تاثیر بسزایی دارد.

این استاد دانشگاه بهترین روش طبخ ماهی را کباب کردن، بخار پز و گریل کردن آن خواند و تاکید کرد: سرخ کردن ماهی به دلیل اکسید شدن اسید چرب امگا ۳ آن توصیه نمی‌شود.

سرانه مصرف سالانه ماهی در جهان ۲۱ کیلوگرم است که این میزان در کشور‌های توسعه یافته بین ۳۰ تا ۳۵ کیلوگرم و در ژاپن به بیش از ۷۰ کیلوگرم در سال می‌رسد.

سرانه مصرف ماهی در کشورمان ۱۱ کیلو و ۲۰۰ گرم و در استان اصفهان حدود ۱۰ کیلوگرم است.