ویروس کرونا از طریق لبنیات هم منتقل می‌شود؟

شیوع بیماری‌هایی مانند تب مالت، آنفلوآنزا و اخیرا ویروس کرونا از طریق مواد غذایی به خصوص لبنیات همیشه نگرانی‌هایی را در جامعه ایجاد می‌کند.

اخیرا ویروس مرگبار کرونا که یکی از راه‌های انتقال آن مواد غذایی از جمله گوشت و تخم مرغ است، باعث نگرانی‌های زیادی در سطح جهانی شده است. آیا انتقال کرونا از طریق سایر موادغذایی مانند لبنیات ممکن است؟ متخصصان تاکنون نظر قطعی در این باره نداده اند، ولی از آن جایی که احتیاط شرط عقل است، منطقی است هیچ کس حاضر نیست به خاطر مصرف لبنیات غیر بهداشتی، سلامت خانواده را به خطر بیندازد.

یک کارشناس صنایع شیر می‌گوید استفاده از لبنیات بهداشتی و پاستوریزه احتمال بروز بیماری‌های عفونی شناخته شده را به صفر می‌رساند در حالی که شیر و سایر محصولات لبنی اگر به صورت سنتی، تولید و توزیع شود، ضمانتی برای سالم بودن ندارد.

در ادامه گفتگوی ما با حسین چمنی درباره مشکلات مصرف لبنیات غیر بهداشتی را می‌خوانید:

اخیرا بحث انتشار میکروب‌های بیماری‌ها به خصوص ویروس‌هایی مانند کرونا از طریق موادغذایی مانند گوشت و تخم مرغ دوباره مطرح شده است. چطور می‌توان احتمال آلودگی از طریق مصرف لبنیات را به حداقل رساند؟

تمام میکروب‌های شناخته شده شیر با حرارت دیدن در ۶۸ درجه سانتیگراد از بین می‌رود و ما در فرآیند پاستوریزاسیون شیر را تا ۷۵ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ ثانیه حرارت می‌دهیم و مطمئن می‌شویم شیر کاملا سالم است و پس از بسته بندی بهداشتی، شیر تا زمانی که تاریخ انقضا دارد سالم است. حتی در فرآیند استریلیزاسیون هم دمای شیر تا ۱۴۵ درجه سانتیگراد بالا می‌رود و کاملا تمام میکروب‌ها از میان می‌رود. در این دما هیچ میکروب شناخته شده‌ای توان زیستن ندارد؛ لذا با اطمینان میشود گفت: میکروب‌های شناخته شده در شیر کاملا از میان رفته است.

راهکار کاهش انتقال آلودگی میکروبی و ویروسی از طریق لبنیات همین روند است؟

طبعا مردم امکان کنترل دما و زمان حرارت دهی و پاستوریزاسیون شیر را ندارد. راهکار این است که مردم از لبنیات و شیر صنعتی استفاده کنند تا از سلامت محصولاتی که مصرف می‌کنند مطمئن باشند.
‌
می‌توان گفت: همین روند را برای لبنیات سنتی هم وجود دارد؟

در توزیع شیر سنتی به مصرف کننده می‌گویند برو شیر را بجوشان. یعنی دست کم ۲۰ دقیقه جوشاندن شیر نیاز است تا این شیر عاری از میکروب شود و میکروارگانیزم‌های زنده آن از بین برود. نکته اینجاست در لبنیات سنتی اگر سم توسط همین میکروب‌ها تولید شده باشد، نمی‌توان گفت: در اثر حرارت از بین می‌رود؛ لذا باید آلودگی لبنیات را قبل از مصرف، تشخیص داد و، چون در سیستم توزیع لبنیات سنتی هیچ راهکار و نظامی برای تشخیص و ارزیابی آلودگی و سلامت محصول ندارید و چه از لحاظ شیمیایی، سم شناسی و خواص ظاهری مانند بو و طعم کنترلی صورت نمی‌گیرد و محصولات به صورت مستقیم به مصرف کننده عرضه می‌شود، لذا اگر سمی تولید شده باشد بر اثر حرارت از بین نمی‌رود و حتی ممکن است میکروارگانیزم‌ها هم در آن زنده باشند؛ لذا توصیه می‌شود شیر از یک مجموعه دارای شناسنامه که توان تشخیص بار میکروبی، آلودگی سمی و سایر شاخصه‌های سلامت شیر را دارد تهیه شود و به مصرف برسد.

پس جوشاندن شیر تضمینی برای سلامت آن نیست؟

همانطور که توضیح دادم ممکن است شیر دچار مشکل ناشی از تولید سم توسط میکروب‌ها باشد که با حرارت دهی سنتی نمی‌توان از سلامت آن و از بین رفتن سموم مطمئن شد. علاوه بر آن، جوشاندن طولانی مدت شیر، باعث می‌شود بین ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزش غذایی شیر کاهش پیدا کند. برخی ریزمغذی‌ها هم کاملا از بین می‌رود. مثلا ویتامین C. شیر که بدن را در مقابل سرما خوردگی و آنفلوآنزا مقاوم می‌کند، کلا از بین می‌رود. پروتئین‌های شیر دفرمه می‌شوند و قابلیت خود را از دست می‌دهند و در یک کلام، جوشاندن شیر، باعث اسراف یک سوم آن می‌شود.